Claviger aethereus Petrus dum sancta regebat,

Princeps iam procerum excellens in culmine summo

Vtile consilium sancto spiramine plenus

Comperit, ut sanctum Clementem mittere vellet,

5

Errantes populos ad caulas duceret agni.

Pontificali apice fulgens nam rite sacerdos

Magnus et excellens divino munere Clemens,

Laetus et exultans in Christo, pauper habundans,

Dirigitur Mettim populosam et viribus amplam,

10

Quam misera clade sternebat pestifer anguis,

Diversis morbis animas et corpora perdens:

Corpora comminuens, animas ad Tartara trudens.

Iuste pro meritis mortem tunc hoste meretur

Vrbsque colens servum domino factore relicto.

15

Dimisitque, sciens an veri nescia torpens?

Nescia dimisit lucis quoque nescia mansit.

Aeterni regis Christi sed signifer almus

Vexilla adverso sublimat regia castro

Abraham noster Clemens, iam mysticus heros,

20

Infensos hostes domini depellere nitens,

Tolleret ut populum captum de dentibus anguis,

Traxerat ut predam tunc temporis ore leonis

Egregius pastor David ex hoste triumphans.

Adgreditur bellum pastor cum demone diro,

25

Sed fuit et Christus vincens in presule sancto,

Nam omnes virtutes sacra comitante caterva

Huic prompte domino faverunt † arbore tuta:

Imbuit electum Christi sapientia summa,

Cui se intellectus coniunxit foedere casto,

30

Consilio dulci congaudet fortis amica,

Victorem fecit fortis constantia sanctum,

Victrix existens virtus interrita fortis

Et palmam retinens iam victis hostibus imis,

Concordant pariterque scientia cum pietate

35

Et timor eximius laetatur amore superno,

Servavit cautum felix prudentia custos,

Cui mitis iunxit sese simplexque columba;

Regali calle duxit discretio mater;

Huius inherebat dextra nam norma salutis,

40

Instruxit rectum verax tunc iusticia atque

Aequa censebat librans examina lance,

Vis humilis similem patri iam fecerat alto,

Salvavitque fides certum de numine Christi,

Erigit excelsa spes hunc et ad ardua regna,

45

Collocat in caelis iustum nam caraque virtus

Et regnat semper cum Christo pace perhenni,

Cui deus altitonans certo cognomine prestans,

Adfuit hisque comes custos pacientia morum.

Mox adventantem virosum ut senserat agmen,

50

Emergit sursum spumantia colla veneno.

Sed pater eximium tunc sumpsit ab hoste triumphum

Iamque caput vulgi compressit nobilis auctor

Et vinctum stola de finibus expulit urbis,

Que Mediomatricum perprisco famine fertur.

55

Et meritis apta sanctis victoria venit:

In stola vicit, perpes quem gloria vestit,

Altera coniuncta sed fertur iure secunda,

Iam post certamen finito examine cuncto

In binis stolis splendebit victor et heros.

60

Tuncque maligna cohors contritis viribus excors

Divino prorsus † per sancta territa nutu

Tristis et invita comptis fornicibus iens

Subsequitur vinctum per terram perque fluenta

Fluminis, indigenae quod dicunt nomine Salae.

65

Victos alloquitur victor sermone virili:

"Vtquid sperastis regnareque posse per urbes?

Ite per amfractus, per devia nigra, maligni,

Nonque viae vobis callis nunc prominet usquam;

Pergite, laetiferi; ne vobis hucque reverti

70

Perliceat, Christus sceptrum cum continet omne,

Nam zabuli pompa decrevit, victus iniquus

Perdidit imperium post partum virginis almum,

Nomen et imperium Christi iam regnat in aevum

Perque crucis lignum regalia perque trophea;

75

Regia vexilla per competa cuncta nitescunt,

Nam Iesus noster, Israel ipse gubernans,

Astans e superis, sistris clangentibus extra

Terribilique sono mentes et corpora terrens

Destruxit Hiericho muro septimplice septam

80

Atque reos mortis cunctos anathemate perdens.

Vos Sodomis similes expectant sulphuris ignes,

Quique rei mortis dampnoso crimine pressi

Seclis offense liquere indicia culpae

Cautis vitandae dantes ostensaque penae".

85

Signa deus dominus monstrat cum presule digno:

Nebula clara virum texit nam numine sanctum,

Angelus ut quondam missus est igne choruschans,

Vt populum domini solvat tunc rege doloso.

Tunc populus mirans, quod mortifer hostis abisset,

90

Vt plebem Christo persolveret hoste maligno,

Mutatus mente sancti spiraminis arte

Et simul exultans de insperataque salute

Divinum cernens summo cum presule numen

Proruit ad tanti patris vestigia totus,

95

Deposcit supplex vitalia dona salutis.

Iamque pius Clemens, mitis, largissimus archas,

Primus patronus Mettis et legifer auctor,

Ex hilari vultu demonstrans gaudia mentis

Coepit scripturas divino famine sacras

100

Poscenti plebi pastor persolvere doctus,

Felici gaza proructat flumina viva

Iam veterisque novae pers<p>argens semina legis

Vtque thronus Christi ac templum spiraminis almi

Fulgens doctrinis, pollens virtutibus almis.

105

Hic presul Clemens, felix et sobrius heros,

Iam capiens homines effectus more magistri

Gurgite consistens laxavit retia in undas,

Plures quo tales concurrere noverat ipse;

Hos maris undisoni crudele voragine traxit

110

Atque sinu placido suscepit tutus amicus.

Montes ceu nubes inrorant nectare summo,

Sydus ut inlustrat depulsa nocte latebras,

Sic Clemens mentes roravit rore superno

Et populum totum lustravit docmate sancto

115

Atque fide recta confirmat pectora dicens:

"Est deus omnipotens caeli terreque creator,

Altus et immensus, perfectus, trinus et unus,

Fortis et altitonans, iam secula cuncta gubernans.

Vnum namque deum colimus de nomine trino.

120

Trinis personis substantia constat et una,

Sic tres personas et numen credimus unum.

Est pater aeternus, qui secula cuncta creavit,

Filius aeternus, per quem sunt condita cuncta,

Spiritus aeternus, in quo omnia condita, sanctus.

125

Nam pater ex nullo prorsus iam germine ductus,

Filius ex patre est summo sine tempore natus,

Ex patre et nato procedit spiritus almus,

Sanctus qui cuncta vivus iam sanctificatque,

Vivus qui factas sanctus nam vivificat res.

130

Orthotoxa fides sic credit sicque fatetur.

Regmen et imperium, velle, vis perviget unum,

Illi nilque absens, solus rex omnia cernens,

Tota tenens unus iam non capit esse secundus,

Almipotens dominus sic constat trinus et unus,

135

Astans immotus, qui motat, quaeque moventur.

Vnus et ineffabilis, immensus deus, perhennis,

Pantacrator altitonans, secula cuncta gubernans.

Omnipotens summe bonus, perfecta trinitas deus,

Personis discretis trinus, usia individuus.

140

Orthodoxa credit fides unum deum, personas tres:

Patrem et natum filium et spiritum paraclytum.

Pater eternus omnium ... et conditor rerum

Exstans absque origine, imperator sine fine.

Filius natus ex patre perhennis sine tempore,

145

Per quem facta sunt omnia gubernantur et condita.

Spiritus perpes <et> sanctus, in quo facta cuncta prorsus,

Patre et nato procedens, coequalis et compotens.

Non tres deos exprimimus, sed unum deum credimus,

Trinitatem inconfusam, unitatem indivisam.

150

Vnitas in trinitate, trinitas in unitate

Veneranda magnopere catholica recta fide.

O altitudo divina, ineffabilis sophia,

Mirabilis prudentia, o quam dives scientia.

Inestimabilis gaza diviciarum immensa,

155

In qua omnes sunt conditi sapientiae thesauri.

Nimis inscrutabilia summi dei iudicia,

Investigabiles viae consilii eius et altae.

Quis novit sensum domini regentis machinam mundi,

Quis illi normam tribuit, quando caelos ponderavit?

160

Benedictus in aeternum deus creator omnium,

Qui non habet initium, sed periuge imperium.

Ipsi honor et gloria, virtus, laus, sapientia,

Claritas et potentia in seculorum secula.

Principio caelum cum terra fecerat ipse

165

Conditor almipotens, qui secula cuncta cre<a>vit

Iam pariterque suo tunc condidit omnia verbo.

Condita formantur rursum senisque diebus.

Inprimis igitur lucem formaverat auctor,

De nichilo prorsus ipsam cum omnibus egit.

170

Qui vivit perpes, idem simul omnia fecit.

Prima dies ergo: facta lux creditur esse.

Inde secunda dies, qua constat limen aquarum

Mobile firmatum, fulgentia sidera gestans,

Inter divisas quin esset terminus undas.

175

Tercia tunc fertur, cum torpens terra fluentis

Nudatur campos, fructus et germina pandens,

Arborei saltus florent et frondea silva,

Telluris tumidas compescit litus et undas,

Collectae limphae discunt vertigine verti,

180

Funduntur fontes captant et flumina cursus,

Montes precelsi propalant ardua colla.

Quarta fuitque dies, sol, luna et sidera caeli

Qua constant mundo formata ex lumine primo

Nam radios Foebus conspargens undique versum

185

Astra polo fixa perlustrat luce refulsa.

Aetherae dicuntur errantia sydera septem,

Ab quis sol unus radiis sex cetera lustrat

Quaeque colens mundus deceptus numina sperat.

Caecus honor facto stultis factore relicto

190

Donatur lapidi, numen lignumque vocatur.

Exhorrens animusque maligna revolvere facta;

Degeneri misere, post hostes orbis iniqui.

Quinta dies generat pisces, pinnatile caeli;

Diversis limphis diversum germen aquarum,

195

Oceani quoddam nam dicitur aequore nasci,

Fluminibus quoddam crassisque paludibus, atque

Hinc, quod pars avium victus per littora querit,

Sepius et carpit predas in gurgite crispo,

Montibus et silvis, campis pars datque querelas.

200

Sextaque, bis binis pedibus quecumque vagantur,

Depromit corpusque hominis de pulvere terrae,

De nichilo ast animam cum primis condidit auctor.

Septima nam requies domino, hinc benedicitur ipsa.

Lilia <quis> vestit, corvos iam pascere prestans?

205

Omnipotens dominus, qui secula cuncta gubernat.

Quo nutu angelici coetus constantque beati?

Nonne deus trinus atque unus sustinet ipsos?

Sydereum caelum quo flatu vertitur altum?

Spiritus en patris cum nato dirigit illud.

210

Quisnam tellurem sustentat pondere gravem?

Nonne deus Christus, terra qui virgine natus?

Quis tribuit viti vires, ut viteus humor

Exiret truncis ductus de turpibus amplus?

Quin dominus Christus sponsus tunc mysticus idem,

215

Purum qui in vinum convertit flumen aquarum.

Vbera qui<s> satae pernutrit semina terrae?

Qui quinos panes cum binis piscibus auxit

Quique refecit et his quinque tunc milia marum

Diversi generis excepto flebile vulgo,

220

Discipuli curbes bis sex cum sumere iussi

Fragmentis panum, iam que superare refectis.

Quis regit oceani pisces in gurgite vasti?

Christus, qui magni Ionam de guttere coeti

Traxerat et Niniven salvavit morte minanti.

225

Quis mare navifragum virtutis iure gubernat?

Nonne deus dominus, cui se calcabile fixit?

Quis solem et lunam, quis caetera sydera sancit?

Christus, quo passo traxerunt lumina retro,

Corpora cum viva transmisit terra dehiscens.

230

Mors tunc infernusque leonis morte vorantur.

Pluraque quid referam? Nam secula cuncta gubernat.

Primo plantatus paradisus, fertilis ortus,

In quo primus homo factus componitur Adam,

Cuique soporanti costa tunc tollitur una,

235

Nutu divino quae prorsus femina facta,

Mysterium magnum quod dicit apostolus esse,

Nam Christi ex latere manans ecclesia sancta,

Flore crucis ligni nata tunc quo moriente,

Perque crucis lignum clarent mysteria multa.

240

Parce tua, Christe, nobis iam morte redemptis!

Femina plasmato primo conducitur Adae,

Adam quamque videns "En os nunc ossibus", inquit

"Carnibus ecce meis dilector cernere carnem."

Prolum viventum matrem quam nominat Aevam.

245

Consitus arboribus foetis est nam paradisus,

Sed vetitum lignum immisit altissimus unum,

De quo interdixit, ne quisquam hoc ore voraret.

Ast fons in medio depromens viva fluenta,

Quatuor emergens nam ructat flumina viva,

250

Que totam terram perfundunt fertile fluctu.

Invidus, astutus, infelix, pestifer, atrox,

Virosus nimiumque ferox, trux atque cruentus

De superis trusus nigra comitante caterva

Consimilem meritis serpens tunc intrat in anguem,

255

Lucifer effulgens iam qui fuit angelus ante.

Subdolus adgreditur Aevam cum munere mortis

Nonque ferens homines vitam perducere sanctam,

Mortiferum pomum gestans trux ore doloso,

Promittens falsam vitam numenque perhenne.

260

Precepti domini perpes custodia vita,

Mandatique dei mors est neglectio summi;

Haec erat alta via domini observatio legis.

Sed valuit zabulus tenerum pervincere sexum,

Non ausus primum sexum temptare virilem.

265

Vincitur incauta sevo fallente veneno,

Antiquo mulier cupida nam credidit hosti

Gustans crudelem pomique voragine mortem,

Ipsaque delusa proprium decepit amicum.

Vxor tunc penae causa mortisque ministra

270

Haec fuit atque suae subolis perditio seva.

Istius ob culpam nati periere sequentes,

Haec homicida suos trux mater perdidit ortos.

Gloria caelestis nudos, a, deserit ambos,

Mortales miseri facti sunt, pro dolor, ambo,

275

Aeterni quondam fuerant qui rite beati,

Pellunturque rei paradysi sede superna.

Hinc maledicta fuit terra pro crimine tanto,

Antiquus serpens iam tunc maledictus et ipse.

Omnipotens propicius, misericors, rex aeternus,

280

Sua promissa penitus complevit in hominibus.

Nam cum facti duo essent, his precepit, ut crescerent

Et suo semine terram adimplerent quadrifidam.

Nati duo filii illis nostris parentibus primis,

Vnus his cultor agrorum et alter pastor ovium.

285

Sed Satan hostis antiquus insultans atque superbus

Seminavit discordiam, odium et invidiam.

Cain invidens lividus fratris nam bonis actibus

Occidit Abel virginem typo Christi et martirem.

Pro quo sanctus Seth genitus, seriem summam gesturus,

290

Ex quo procrevit gens sancta usque ad Christum erecta.

Cain genuit iniquam gentem et semina nequam;

Ex his orti sunt gigantes superbi atque feroces.

Simul duae civitates oriri indissimiles

Coeperunt, una zabuli, altera civitas dei.

295

Civitas, dei lapidem accepit primum felicem,

Abel nam prothomartirem coronatum et virginem.

In muro zabuli primus, lapis subponitur ferus

Cain crudelis, profugus, fratricida et prodigus.

Altum dei iudicium ibi coepit exordium:

300

Cain addictus est paene, Abel assumptus est requie.

Enoch ambulans cum deo transfertur ab hoc seculo

Coronandus, cum Helia persecucione ultima.

Commixti nati sanctorum cum filiabus hominum,

Et corda paene omnium prona fuere ad malum.

305

Et penitens creatorem prorsus, fecisse hominem,

Delevit genus humanum per aquarum diluvium.

Noe Seth semine natus, coram altissimo iustus

Precepto domini iussus archam condidit credulus.

Noe cum tribus liberis, pare et nuribus ternis

310

Salvantur in diluvio archa iubente domino.

Vna omnibus, loquela inerat tunc Hebraica,

Sed in turre superbiae divisae plurimae linguae.

Iusti Noe tres, liberi dividunt terram coloni

Sem, Cham, Iafeth, tunc perpauci habitatores seculi.

315

Nam Sem possedit Asiam, et Cam accepit Affricam,

Iafeth invasit Europam dilatandus, per gratiam.

Abraham dei electus de Sem progenie ductus,

Raptus de Vr Chaldeorum futurus pater gentium.

Ex quo patriarchae nati, insignes patres, excelsi,

320

Et prophetae precipui, prudentes precones Christi.

Ex hoc David egregius rex et propheta providus.

Ex David stirpe regia nata est virgo Maria.

Adam divinam sophiam iam noverat ante culpam,

Naturas omnium rerum et archana caelestium.

325

Hic legem naturae suis idem reliquit posteris,

Quam vix egregium semen servavit usque Moysen.

Deus per suum famulum liberat unum populum,

Dans uni genti literam in servitutem regiam.

Idem per suum filium totum salvavit seculum,

330

Toto mundo dans gratiam et libertatem aeternam.

Moysi in monte Syna data sunt decem precepta,

Que vix vigent per literam usque Iohannem baptistam.

Iohannes culmen virtutum, perfectio prophetarum

Palam designat in mundum venisse dei filium.

335

Electos famulos servat per secula Christus.

Caelestis murus fundatur martyre primo.

Enoch transfertur preco martyrque futurus.

At cum diluvio totum tunc merserat orbem,

Octonas animas salvat rex conditor archa.

340

Ebrea inprimis iam tunc fuit una loquela,

Quam deus altitonans dispersit multiloquacem.

Vr Chaldeorum Abraham sustollitur almus,

Post pater excelsus, dignus magnusque futurus,

Exul ab indigenis domini precepta sequutus.

345

Loth Sodomis iustus ductus pereuntibus ipsis,

Et sterili matre promissus nascitur Isaac,

Signans per Christum promissaque gaudia seclis,

In quo omnes gentes infit benedicier auctor,

Perpes qui genuit ex se sine tempore natum.

350

Oblatus Isaac vivens signansque futurum

Quin dominum Christum oblatum pro crimine cosmi,

Qui vivit regnans rector per secula cuncta.

Hinc profugus fratris natus benedictus Iacob

Culpa subplantans victor fortissimus ipse,

355

Insinuans Christum laturum crimina secli,

Mundantem mentes, quo possint crescere vires.

E quo bisseni nati sunt et patriarchae,

Ex hiis plus Iudas electus promitur esse.

Ex Iudae stirpe David egregius altus,

360

Semine nam David processit virgo Maria.

Invidia fratrum Ioseph iam venditur insons,

Argenti sumunt cupidi ter munera dena

(Signatur tali Christus nam pondere vendi),

Innocuum domini servat sed gratia Christi.

365

Falso accusatus castus nam carcere trusus,

Ac sublimandus idem post inde reductus,

Doctus et insignis, persolvens somnia regis.

Isque insignitus cunctis tunc dignus honore

Aegyptum totam post regem namque reg<eb>at.

370

Hunc pater et Iacob cuncta cum prole sequutus,

Post quadringentos annos ast indeque vectus

Auctis ter denis supra tunc inde remissus.

Impius exurgens post Ioseph rex novus atrox

Afflixit populum dure servire iubendo,

375

Infantes mares iussit nam flumine mergi,

Femineum sexum dirus tunc vivere linquens.

Virtutes zabulus nam non vult surgere sanctas,

Nutrit peccata et culpas trux crescere gaudet.

Clamant ad dominum pressi afflictique labore.

380

Hos deus omnipotens clemens rex propiciusque

Ipsos exaudit; Moysen ex nomine novit

Huncque deum posuit victorem regis iniqui,

Ipsum nam misit propriam perducere plebem.

Vstus nonque rubus, sed visa est lambere flamma

385

Virginis intactae signans semenque Mariae.

Lenis in atrocem versa est et virga draconem,

Aegyptus nigra denis afflictaque plagis:

Cunctorum domino quasdam per militat aether,

De terra quedam venerunt atque fluentis.

390

Angelus occidit primevos morte peremptos.

Vltima nam prolum plaga mors ultio digna

Vastat crudelem, natos qui flumine mersit.

Egreditur Iacob ditatus divite gaza.

Fecit rex binos diviso gurgite muros

395

Et congelati durantur ei aequora ponti,

Tellus insolitum miratur cernere caelum,

Sicca peregrini calcarunt cerula ponti.

Per Moysen pontum divisit virga salutis,

Ad patriamque viam per Christum virgo Maria

400

Edidit en populis Christi baptismate lotis.

Tunc populus domini salvatus per ma<re> rubrum

Ingreditur tutus celsi virtute tonantis,

Nunc genus humanumque redemptum sanguine Christi

Mundi mortiferis salvatur penitus undis.

405

Hostes armati cum curribus hosque sequuntur,

Sed deus omnipotens naturam vertit aquarum

Ipsos infestos mergens tunc equore cunctos,

Salvata et domino laudes plebs dicere cepit

Littora per ponti iam mersa cadavera cernens.

410

Quatuor e petra fluxerunt flumina plebi,

Quatuor en toto nunc evangelia mundo

Manant aeterne donantia pocula vite.

Manna deus populo iam tunc ex tempore prestat,

Plebi poscenti roravit imbribus escas:

415

Credentes cuncti <nunc> vivunt corpore Christi,

Istoc victuri pasti sine fine per aevum.

Iusta dei rabiem punit mox ira rebellem.

Serviles homines obscurat nubila legis,

Vmbroso monte terrentur morte minaci,

420

Ad quem plebs una non ausa accedere tunc est.

Territa sed sonitu clangenti longius exstat.

Altus mons domini natus cum lumine nobis,

De quo vitali perpes abscedere mors est.

Ad quem legiferumque iugis accedere vita est;

425

Christo invitatus totus orbs liber et emptus,

Namque bonum domino iam herere et vivere in ipso.

Nubsque die populum conduxit, nocte columpna

Ignea, salvari signans nos numine Christi,

Nam deus almitonans consumens dicitur ignis,

430

Qui fuit in nube natus de virgine matre.

Imperio domini cunctis servire iubetur

Condictis virgis senis bis murmure facto;

Virga sacerdotis magni tunc floruit una

Vnius et fructum produxit tempore noctis.

435

Virga sacerdotis summi nunc virgo Maria,

Angelicis credens dictis mox floruit alma

Edidit ac fructum nutu spiraminis alti,

Qui bene iam dictus, in quo benedicitur orbis.

Mirrate limphe ligno medicante saporem

440

Sumunt, flore crucis dulcantur nam aspera mortis.

Offendens populus mordetur peste ferali,

Angue iubente deo suspenso ex aere peracto

Conspecto multi sana<n>t<ur> vulnere et egri.

Christo exaltato pro mundi rege salute

445

Credentes vere salvantur morte feroci.

Legifer electus Moyses tunc monte reversus

Cornuta facie domini est sermo<ne> refulgens,

Emittens radios consorti famine sancto,

Se ignorans fusum radianti lumine claro.

450

Gratia divina fulgens <de> fronte chorusca

Terrebat populum cernentem luce minaci.

Ad populum veniens velamen ponitur illi,

Ad dominum confans hoc tunc sustollitur ipsi.

Hoc nunc velamen obscurat corda profana

455

Iam Iudeorum, qui nolunt credere Christum.

Datque viam populo Iordanis marmore sicco:

Ad pontum currit pars, pars suspenditur una.

Hunc siccis pedibus populus transvadit et archa.

Testantur lapides seni bis indeque vecti.

460

Iesus subsidium sumpturus ab hoste tropheum

Postulat et solem fixit in culmine summo.

Ad vocem sancti consistunt sydera caeli,

Soli nam tardo concordat vespere luna.

Designat dominum Samson fortissimus heros,

465

Qui tulit occisi mel fortis ab ore leonis,

Pergendo mandens quod <d>atque parentibus esum.

Progrediens dominus sumpturus ab hoste trophea

Doctrinam sanam, quam trux corruperat hostis,

Retraxit, sanans quam datque parentibus escam.

470

Patres et matres Christi sunt rite docentes,

Fratres et nati censentur quique monendi.

David precellens dicit mel verba deique:

"Est mihi dulce tua supra mel mandere verba

Faucibus atque meis gustando dulcia plus sunt."

475

Qui media nocte vallatus et urbe resurgens

Transvexit portas ad summa cacumina montis,

Et qui cepisse sperabat cetus iniquus,

Sensit victorem supremis viribus auctum.

Inferno victo Christus ad regna superna

480

Ascendit victor confractis viribus hostis.

Mille viros caedit maxille protinus ictu,

Hinc fons prorumpens membra lassique refecit.

Potus laxatis Christi est victoria membris.

Qui plures moriens stravit ex hostibus ipse,

485

Quam fortis vivens bellis prostraverat ante.

Hiis factis Christi signantur rite triumphi.

Et sterilis quondam conceperat Anna propheta

(Hanc, qui nos signat, iam dixero iure propheten),

Archanum gignens natum iam mistica dixit:

490

"Quis <sic>ut dominus, qui quae vult omnia possit,

Qui saturos stringitque fame, <qui> pascit egenos,

Erigit elisos humiles frangitque superbos?"

Gensque superba fuit Iudea in lege ligata,

Ast gentes humiles, solvit quas gratia Christi.

495

Aemula comprimitur, afflicta solat<a> videtur,

Nam sterilis pridem mansit aecclesia mater,

Virg<in>is aeternae quae frondet flore Mariae.

Iura potestati subduntur nam omnia Christi,

Vita et mors, caelum cum terra, cuncta creata.

500

Egregius David electus tunc puer insons

Ex caulis ovium raptus ad culmina regni,

In regem sumptus iam unctus bis atque prophetam,

Vrsorum victor, confringens ora leonum

Quique manu fortis obtatus iure refertur.

505

Forcior an Christo quis aut optacior illo,

Quem signat felix factorum robore David,

Qui tulit opprobrium populo foditque Goliam

Ictu perparvi, misit quem funda, lapilli

Probrosumque caput proprio mox abstulit ense?

510

Nam zabulum Christus vicit dirumque leonem

Illius et spolia traxit fortemque ligavit.

Errant, quique putant completum in rege caduco,

Quem deus edixit venturum ex semine David

Quemque super solium sessurum iure paterno

515

Promisit: fecit, complevit prole Marie.

Inprimis Salomon Christi normamque gerebat,

Pacificus, sapiens, multis tunc dicior auro,

Cantica de Christo et sponsa tunc mistica dixit.

Idola constituens factus post improbus ipse.

520

Arbiter aethereus, pax et sapientia patris,

Christus rex verax aeterno regmine regnans.

Iamque decemque tribus Salomonis crimine scissae,

Sed meritis David semen binasque tenebat.

Cuncte namque tribus terre in Christo benedicte.

525

Stat dubium Salomonque reus sit seuque beatus.

De Christo domino David qui<d> dixerit, audi:

"Non cum perversis stetit hic rex quippe benignus,

Quique beat cunctos, quos censet esse beandos,

Impia consilia quin illi offensa videntur

530

Nec sedit consors rectus hic sede maligna,

Fertilis ut lignum, fundit quod rivus aquarum,

Lege dei constans, qui iam legis dominus stat.

Hunc honor exaltant et gloria cumque corona,

Qui modico angelicis factus est civibus impar.

535

Isaias cernit sacrato carmine vates,

Omnes testantur de Christo vera prophete,

Regem venturum David de semine Christum,

Cuius perpetuum durat per secula regnum.

Eximius David sancto spiramine doctus

540

Cantica psalmorum divino famine dixit,

Quis domini adventus, natalis, passio morsque

Signantur, Christi bella regisque trophea,

Ad tenebras hinc disscensus, surrectio, palma,

Inde potens preda, in celos asscensio, regnum.

545

Ipse suum dominum Christum rex nominat altum

Qui <i>n dextra patris conregnat iure perhenni.

Pre natis hominum solus pulcherrimus ipse,

Cunctis precellens, unctus spiramine sancto.

Helie meritis celum tres clauditur annos,

550

Illius atque prece celum mox hymbre tonanti

Concrepat et terram perfundit fertile nimbo.

Hunc iussu domini corvus pavitque minister,

Penitet in terris, quod missus mansit in undis,

Non gustat panes, qui sorda cadavera sorbet.

555

Bis quinquagenos consumpserat ira superna.

Igneus ast currus hunc vexit ad alta polorum.

Spiritus Helie duplus in pectore pausat

Tunc Helisei clamantis voce dolenda:

"Is-que-rahel currus et rector, cum, pater alme,

560

Deseris infirmos, quos linquit cura paterna!"

Hinc sumpsit pallam sancti pro munere patris,

Per quam divisit Iordanis namque fluenta,

Et siccis pedibus transivit marmora nudis.

Hunc contempnentum sternuntur corpora laeto.

565

Egroto regi donantur tunc tria lustra

Annorum vitae, ut quinis ter viveret annis:

Iam David merita confirmant addere quinque,

Isaias quinos, ceu dicunt, imperat ipse,

Hic propriis lacrimisque meretur sumere quinque.

570

Hoc fuit indictum signum mirabile visu,

Ezechias auctam quo posset credere vitam:

Aequa dies et nox pensabant tempora certa,

Que proprie quidam ob hoc equinoctia dicunt,

Sol medioque die carpebat culmina celi,

575

Egit sex horas, restant sex usque tenebras;

Tunc subito est solitum compulsus rumpere cursum,

Nam binis horis cursusque retorsit ad ortus,

Ter binas rursus horas conscendit ad alta,

Hinc properans horis lucem concludere binis

580

Vertice de summo descendit concitus idem.

Sol Christus vincit, regnat, rex imperat almus.

Iusticie custos et casti cordis amator

Castam salvavitque Susannam crimine falso

Per puerum iuvenem sancto spiramine afflatum,

585

Atque senes falsi testes tunc morte necantur.

Tres pueri inlesi servantur et igne minaci,

Angelus ast medium flamme roraverat undis.

Isti tres dominum laudantes tunc benedicunt.

Rex quartum socium cum sanctis vidit iniquus

590

Quemque dei natum summi cognominat ipse

Quis tibi, perverse, monstravit tanta secreta?

Est ignis dominus Christus rectorque perhennis,

Nam deus omnipotens salvans est ignis et ardens,

Votorumque virum celestis gratia lustrat.

595

Qui tunc secreta persolvit somnia regum,

Alter erat Ioseph, unus sed spiritus altor.

Prandia per sanctum conducens angelus ipsi

Cin<cin>no capitis transportat tuncque prophetam,

Huncque prophetam altum non tangunt ora leonum.

600

Interea zabulus insultans atque malignus,

Gaudens, quod nostros vicit primosque parentes

(Inde rei culpe propulsi de paradyso),

Persequitur sobolem ipsorum trux fraude dolosa,

Cuique malignorum iungens se nigra caterva

605

Imperium dire mittit nam mortis in orbem,

Diversos morbos per mundum iamque ministrant,

Auctoresque mali, culpe mortisque ministri

Compellunt homines demonia credere numen.

Nam <cum> cessarent egrotos ledere falsi,

610

Tunc stulti diros curas inferre putabant,

Coguntur miseri post idola currere proni.

Regia vexilla fulgent in montibus altis,

Ante diem volucres cantus cum voce frequentant

Adventum domini, complentur carmina vatum,

615

Nemphe diem verum celebrant iam mente superni

Adventus Christi crebri pluresque prophete:

Iamque diem domini Abraham vidit patriarcha,

Vidit letatus divino munere Christi.

Dixerat et Iacob sceptrum de femore Iuda

620

Quodque omnes gentes spectarent rite futurum.

David hincque diem compellat famine sancto,

"Cantica cantetis domino, cantate nova atque".

Ecce dies Christus, benedictus patre dies, lux

Descendit celo, lumen de lumine vero.

625

Iste lapis, quondamque struentes quem reprobarunt,

Quo fundamento surgens ecclesia mater

In templum crescit perfecto culmine summum,

Bino qui latere est populos coniungere binos

Dignus, qui cuncti sola est spes unica cosmi,

630

Quem sponsi et sponse declarant dulcia dicta.

Que dulcem sponsa deposcit regis odorem:

"Currentes pos te fac nos. castissime ductor!"

Isaias montem cernit super ardua montuum,

Cunctis excellit celsis qui montibus unus,

635

Orbs ad quem totus salvandus iure vocatur;

Huncque lapis signat precisus monte superno

Non manibus hominis, missus sed velle parentis,

Quatuor evolvens mundi fastigia frangens,

Quatuor ecce plagis cosmi nunc idola fracta.

640

Septem tunc deni breviantur temporis anni,

Hostia deficiet legis, quin gratia regnet

Christi venturique ducis iam secla regentis.

Angelus <e> celo missus est celitus alto

Semina tunc verbi iussus perferre volando,

645

Divino pulsans affatu virginis aures:

"Salve, sancta parens celi terreque futura

Regis, tu genitrix produces cornu salutis.

Ne dubites, cum rite bonus promiserit alta,

Nam <tua> concipient seclorum viscera regem.

650

Omnipotens domini pangit hoc summa voluntas,

Spiritus ast sanctus complebit pectora casta,

Virgo, tua, ut cuncte gentes hinc te benedicant.

Promissi seclis venit iam temporis aetas,

Iam nova progenies celo descendit ab alto,

655

Adventu proprio restaurans secula retro.

Virgo deum gignes plena spiramine sancto.

Idola sternentur, consurgunt aurea regna."

Credidit angelicis dictis castissima virgo,

Concepit regem seclorum virgo Maria.

660

Cerne, fides felix meriti quae dona meretur:

Credimus astque fide iam secula condita quondam.

Certa fides docuit Noe, quin conderet archam.

Alta fides patris dominumque deumque secuta est.

Isque fide firma credens post obtulit Isaac.

665

Iusta fides Isaac fortem benedixit Iacob.

Firma fides Iacob fecit benedicere natos.

Magna fides Ioseph poscit iamque ossa referri.

Cara fides Moysen ternis iam mensibus abdit.

Hec Moysen monuit falsam contempnere matrem,

670

Plusque pati voluit dura cum paupere plebe

Quam contra dominum lactari divite regno.

Hacque fide Moyses pascha quondam celebravit.

Tuta fides populum conduxit per mare rubrum.

Forte fide Iesus sociusque en credere discunt,

675

Quod deus egregia dignus rex reddere dona.

Hec Iericho muros quondam destruxerat ipsa.

Magna fides matris septem firmaverat ortos,

Pro nihilo carnis duxerunt qui cruciatus,

Vt leges proprias servarent inviolatas.

680

Ante dies fugient quam nos exempla piorum.

Coetus apostolicus norat hac credere Christum.

Firma fides armat sanctos contempnere mortem.

Docta fides Petri primatum continet orbis.

Casta fides meruit celorum sumere regem.

685

Alma dei genitrix, gaude tot testibus auctis.

Regis in obsequium currens ... turba ministrat,

Congeminant cursus, cum rex adproximat idem

Et digno regi precellens aula paratur,

Ornato solioque sedens rex imperat altus,

690

Ante suum dominum servi preconia dicunt.

Orturo sole radians aurora relucet,

Precursor veri fulget nam lumine solis,

Concitus occurrens Christi baptista Iohannes

Ante deum sensit quam solem cerneret auctum,

695

Iusticie sole illustrata est namque lucerna.

Missus ab arce patris rex regum, conditor orbis,

Vt genus humanum salvaret ab hoste maligno,

Mansit quin idem semper iam cum patre natus,

Aurea regna dei cernuntur munere vivi,

700

Dicta prophetarum nunc iam completa videntur:

Femina virgo virum Christum circumdedit almum.

Rex pater omnipotens, seclorum rector et auctor,

Merso succurrens perversis fluctibus orbi,

Esset cum totus deceptus fraude maligni,

705

Naufragus et cecus post idola curre<re> promptus,

Per proprium natum decrevit solvere mundum.

Filius eternus carnem de virgine sumens

Virgineum templum sancto spiramine comptum

Elegit nonos perlustrans viscera menses,

710

Nascitur in mundo, perpes qui condidit orbem.

O valde venter felix o quamque beatus,

Qui dominum Christum portavit quique parentem,

Vbera, quae suxit, felicia, rite beata!

Virgine magnifica de Christi matre Maria

715

Exsuperat vires condignas dicere laudes,

Supra homines prorsus, nec sensus sufficit ullus.

Que genuit natum, qui mundum continet omnem,

Nutrit sublimis Christum, qui celsior astris.

Hic carnem sumens, in celis omnia complens,

720

In summis regnans hic pannis volvitur infans,

Hic cibus angelicus nutritur paupere lacte.

Angelici cetus adsistunt iussibus agni,

Qui pascit cunctos divino munere largus,

Pascit et illustrat sustenta<n>s atque gubernans.

725

Laus Christi in nobis crescat per secula cuncta,

De nati laude percrescat laus genitricis:

Casta parens regis, post partum virgo perhennis,

Regalisque aula celestis virgo Maria,

Felix que regem meruisti gig<n>ere regum.

730

O felix mater, o sancta puerpera, salve,

Ex te processit sol verus, lucifer, agnus,

Christus rex regum, verax promissio patrum.

Angelus apparuit; pastor pastoribus ipse.

Insolitus visus terret hiis corda pavore,

735

Quos blande solans affatur nuncius astans:

"Ponite vosque metum, mundo quin gaudia porto,

Hacque die natus seclorum gloria Christus,

Salvator mundi, promittunt quemque prophete,

Virgine de matre sancti spiraminis arte."

740

Quem sequitur laudans celestis plurima plebis,

Atque deum dominum celorum sic benedicunt:

"Gloria summa deo regnanti, gloria celso.

Pax homines maneat, cum quis est digna voluntas."

Certe celorum cognovit concio Christum,

745

Noverunt stelle mittentes protinus astrum,

Hunc mare iam novit, cui se calcabile stravit,

Venti noverunt prompti parere iubenti,

Cognovit tellus Christum iam mortua reddens,

Petre concisse noscunt dominumque deumque,

750

Aera per vacuum clamant demonia Christum:

Ebria non novit Iudea hunc, factio dura,

Durior ast saxis, zabulo perversior ipsa.

Quem zabulus promit, tu Christum credere spernis.

Sydera iam Christum noscunt et cuncta creata,

755

Pectora dura tibi sunt, Iuda, et ferrea colla,

Hecque prophetarum cesorum sanguine torpent.

Quemque prophetarum non cessit factio frendens?

Per sua membra deus Christus gessitque salutem.

Nunc quaecunque iubet, operatur clarius in se,

760

Auditum surdis donans et lumina cecis

Et gressum claudis et lingue munia mutis,

Leprosos mundans, verbo demonia pellens,

Febres et morbos sanans cunctosque dolores,

Indoctos homines fecit mundique magistros,

765

Morte soporati redeunt ad limina vite,

Limphe natura versa est in vina redundans,

Omnes virtutes proprie nam continet in se

Virtus virtutum Christus, dominus dominorum,

Namque deus magnus Christus est ipse deorum,

770

Sanctus sanctorum Christus, rex gloria regum.

Quadraginta dies ieiuna<n>s conditor almus

Verus homo atque deus ieiunia nostra dicavit,

Olim ieiunium tanto bis tempore Moysen

Paverat e celis, dives qui lege recepta,

775

Pavit et Heliam qui quadraginta diebus.

Temptator zabulus, primum qui perculit Adam,

Audax adgreditur Adam temptare secundum;

Vidit verum hominem, nescit latere tonantem;

Ast epulas tandem cernens conquire<re> corpus

780

Sic ait ipse ferox astu callente veneno:

"Si deus es, poteris panes hiis ducere saxis."

Hunc zabulum ternis ter vincens ipse tropheis

Cetibus angelicis honoratur iure triumphans.

Perfidus, infelix, trux, audax atque rebellis,

785

Invidus, insultans, ausus temptare tonantem

Nutibus excussus fugit per devia dirus.

Temptari mirum non est. qui bella tyranno

Intulit et proprio est empturus sanguine mundum.

Vere temptatus Christus passusque potenter,

790

Virgine qui natus, pro mundo mortuus idem.

Morte resurgentem testantur carmina vatum:

"Mors ero, morsque, tua, inferne, morsus tuus, hostis."

Cives angelici solantes tunc mulieres

Concelebrant dominum de leto exsurgere Christum:

795

"Queritis en dominum mortis velamine vivum.

Surrexit, non est hic, ceu predixerat ipse.

Dicite discipulis, spectat vos ipse resurgens,

Inque Galileam vos hunc precedere certum est."

Hinc vates David presago carmine fatur:

800

"Contrivit portas excelsas impetus agni,

Confregit vectes duratos aureus ipse",

Tartara nam dominus pervasit robore forti.

Nam moriente ipso terrentur cuncta creata,

Quoque resurgente audent iam tunc sumere vires.

805

Agmina celorum summa stipante caterva

Regis in obsequium signis radiantibus almis

Descendunt propere terrentia Tartara luce,

Completur vere, David quod dixerat olim:

"Tollite nunc, proceres, portarum munia vestrum,

810

Intret quin dominus forti certamine Christus."

"Quis tam terribilis", respondent, "inminet hospes?"

Caelicole cives urguenti famine promunt:

"Rex regum, dominus, celorum gloria Christus

Advenit, ut vobis sceptrum iam tollat iniquis."

815

Increpat inferni custos mortisque ministrum:

"O miser, incassum iactasti te hospite tanto,

Vidimus haut istic numquam tam nobile robur

Nostros terrendo perlustrans lumine fines,

Insuper et vincti spretis victoribus auxi

820

Insultant leti presumptis viribus aucti.

Nonne vides, mestos magna que gaudia complent?

Leticia advenit servis pro murmure tristi,

Forte dies ille est, promittunt quemque prophete,

Quo domini summi constringent vincla tyrannum

825

Atque suos Christus sanctos rex iure resumet.

Precursor Christi Iohannes dixerat imis

Promissam mundo claram venisse salutem."

Tum dominus Christus sumpturus ab hoste triumphos

Intrat et infernum preclara luce choruscans.

830

Iamque prophetarum Cristum tunc cetus adorat,

Vinctus iam zabulus servus tunc, Lucifer olim,

Armatus custos amisit et atria fortis,

De superis venit formosus forcior illo

Et captam predam vindex rex hoste retraxit,

835

Trusus cumque suis demon nam carceris umbris,

Atque suos Christus relevans ad luminis horas

Duxit dux felix iustos ad regna polorum,

Quique facit sanctos solus sine fine beatos.

Ille vetus mersit nos Adam gurgite mortis,

840

Cum vetiti ligni malum gustavit amarum,

Iste novus lavit nos Adam flumine vitae,

Morte crucis totum leto cum sol<veret> orbem.

Ille vetus zabulo victus vitaque repulsus,

Iste novus zabulum vicit vinctumque retrusit,

845

Iusque lupus proprium perdit, cum concutit agnum.

Quem sperat captum, non possit claudere celum.

Concidit in tenebras, gestit dum perdere lucem,

Corruit in foveam, querit dum mergere vitam,

Nonque mori vitam nec mortem vivere lex est.

850

Ille leo †festus captus est morte leonis,

Sanguine qui traxit solus tunc crimina cosmi,

Factio cum fallax morderet fauce maligna

Et dominum lucis, donat qui gaudia vite.

Sed fortem Samson potuit non trudere Gaza,

855

Tartara non dominum valuerunt carpere Christum.

Quadraginta dies dominum post summa trophea

Discipuli vere digni vidisse fatentur,

Quos misit Christus, celesti dogmate gentes

Cunctas ut doceant, credentes flumine sacro

860

Has patris et nati nec non spiraminis almi

Mundent in nutu solo cum nomine trino.

Ascensum domini mirantur et agmina celi.

"Quis hic qui venit consparsus sanguine Bozra,

Idem formosus, vestit quem candida stola?"

865

Respondit dominus Christus virtute paterna:

"En ego, qui solus vici vinxique profanos,

Nec mihi consultor fuerat de gentibus alter."

Cetus apostolicus conspectat in ethere Christum.

Caelestes cives stantes in vestibus albis

870

Hos ammirantur, solantur dulce profatu:

"Cernitis ut dominum Christum conscendere celum,

Sic venietque potens regum rex arbiter astans,

More boni regis vincentis prelia nutu,

Hostibus aversis capturus iura paterna."

875

Rex dominus Christus zabulum mortemque triumphans

Misit apostolicum sancto cum numine cetum

Finibus e cunctis dissolve<re> iura tyranni

Et proprium sibimet totum conquirere mundum.

Arma viris dona sunt hiis spiraminis almi,

880

Quis illustrati terrebant iure tyrannos

Famine magnifico linguarum cunctigenarum

Linguis ac populis spargentes semina vitae;

Lumina nam mundi, radiant que sole perhenni.

Spiritus ast sanctus complevit pectora casta,

885

Hos qui perdocuit reges contempnere torvos,

Ipsos perfundens divino numine plenos;

Congregat et linguas dispersas turre superba,

Omnibus ac linguis instruxit rite loquentes

Igni ferventes faciens verbisque fluentes.

890

Carus amor Christi fervebat in agmine fido

Legibus aeternis pollens et nutibus amplis,

Clarus amor docuit stultos confundere doctos,

Rectus amor fecit infirmos spernere fortes,

Magnus amor novit presentem tempnere vitam,

895

Certus amor novit celestem querere lucem,

Karus amor Christi confirmet pectora nostra."

Hec ait atque addens sacrato famine Clemens:

"Idola pestifera confestim linquite vana,

Mortua facta manu sunt artes demonis atri,

900

Et soli domino vosmet servire parate.

Nunc vos peniteat dominum liquisse benignum

Et profugo zabulo iam colla subisse maligno.

Incipe, plebs, sapiens proprium cognoscere patrem,

Crede deum patrem, qui te iam fecerat, unum,

905

Crede patris natum consorti numine summum,

Virgine qui natusque redemit sanguine mundum,

Crede quoque et flatum patre natoque profusum,

Consimilem patri et nato sic robore sanctum.

Sic tres personas uno cum numine crede,

910

Crede resurrectura et mortua corpora bustis.

Et anime proprie adsument tunc corpora viva.

Arbiter aethereus summo cum regmine Christus

Tunc veniet mundum librans examine totum,

Omne genus hominum censebit et ignea flamma.

915

Post nigram meritis absument Tartara partem,

Candida pars dextra conscendet regna polorum."

Credidit hiis populus celesti lumine fusus,

Que sanctus Clemens divino famine fatus,

Credentes mentes sacrato nectare fundens.

920

Consecrat hinc presul fontem iam crismate sancto,

Quo populum lavit sacro baptismate totum

Nomine patris et nati et spiraminis almi.

Tuncque deum dominum collaudat candida plebes,

Centenum fructum sumpsit iam misticus sacer,

925

Semine multiplici congaudet presul habundans.

Mens tua tunc fuerat sursum, sanctissime Clemens,

Herens iam Christo, cum quo tibi vivere summe est.

Dux populum domino commendans sic benedixit:

"Omnipotens dominus misericors et pius,

930

Vos omnes divinitus benedicat †depantus.

Omnipotente deo sint vobis gaudia vite,

Que sanctis dantur per Christum †crimine laeto,

Sintque deo laudes in secula cuncta perhenni.

Vos pater omnipotens culparum pondere solvat,

935

Rex pater altitonans vos muniat ac benedicat,

Ipse fidem vestram conservet et inviolatam,

Salvator Christus salvet vos hoste maligno,

Filius aeternus pascat vos pane perhenni:

Ipse bonus pastor det vobis pascua vite,

940

Omnes sanctificet sanctus vos spiritus auctor,

Gratia vos semper salvet spiraminis almi,

Nutibus ipse suis confirmet pectora vestra,

Altithronus dominus salvet vos trinus et unus,

Almipotens trinitas servet vos una potestas,

945

Omnipotens dominus vos iam benedicat ab alto"

Vrbes quaeque suos venerantur iure patronos:

Petrum cum Paulo veneratur et aurea Roma,

India namque suos cognoscit rite patronos,

Effesus eximium veneratur iamque Iohannem,

950

Grecia quippe suos novit nam docta patronos,

Asia iam proprios cognoscit et Affrica patres,

Aegyptus quondam cognovit nigra parentes,

Italia ipsa suosque colit Hispania patres,

Ast fera Remigium novit iam Francia sanctum,

955

Divisi proprios cognoscunt orbe Britanni,

Credula Patricium veneratur Hybernia sanctum,

Omnibus ast annis cumulans altaria donis.

Quid facies, Metis, Clemens cum venerit almus,

Dux tuus et iudex, summo cum iudice Christo?

960

Vtile consilium, Metis, nunc suscipe Cari:

Percole tuque tuum devote rite magistrum,

Eruit e tenebris qui tete ad luminis auras,

Ne incurras penam, prudens, plebs, effuge culpam.

Scire patrem laus est. culpa nil noscere velle,

965

Scire licet, meritis cuius te vivere constat.

Nonne dei preco Clemens te rite ducavit,

Gignens in Christo pavit te lacte superno?

Forte sacerdotum culpa sic nescia torpes,

Qui tibi non proprium monstrarunt iure patronum

970

Vt coleres castum, Metis, venerando parentem.

Natio celestis melior quam natio carnis:

Nati carnales cuncti nam morte peribunt,

Celestes nati felices atque perhennes.

Campum Metensem benedixit presul et heros,

975

Quem Basilicas iamque sacrato nomine dicunt,

In quo construxit miro fundamine criptam.

Est fons in medio, Clemens quem foderat auctor,

Irriguus, dulcis gustu, sanabilis egris.

In qua iam cripta Clemens pausaverat olim.

980

Quam pater egregius Vindricus iam auxit adornans,

Vrbis Metensis tunc primicerius ingens.

Sancta et sanctorum post auxerat undique versum,

Et claustrum totum restruxit plus meliusque,

Isque dei cultor construxit nam paradysum,

985

Ex utero matris cum quo miseratio crevit.

Ad famam largi patris hylarisque vocati

Testantur miseri, quos paverat ipse benignus,

Moribus ornatus, condignis actibus auctus,

Prudens et sapiens, divino munere pollens,

990

Vtile consilio confortans pectora plebis

Servorum Christi cultor ac fidus amator,

Quem tibi, rex Christe, commendat Carus amicus,

Vt sibi retribuas celestis gaudia regni.

Ipse locus quondam destructus tamque relictus,

995

Presbiter ut tantum vix pauper viveret illic;

Vrtice et sentes crescebant aede sacrata.

Custodes falsi sectantes lucra profana

Ausi sacrilegaque manu disperdere sancta,

Clementis criptam mordentes dente canino,

1000

Marmoreas petras vellentes inde tulerunt,

Baptistae Christi sunt ausi frangere templum,

Sancti Privati sparserunt moenia magna,

Inde sibi muros struxerunt fraude maligna.

Clemens, Privatus, iam Felix atque Iohannes

1005

Cumque suis sociis consorti federe sanctis

Ante deum stantes offensi crimine tanto

<>

Ac deus omnipotens offenditur arte dolosa.

Presul Adalbero senior et nobilis auctor

1010

<>

Spiritus hunc sanctus complevit numine summo,

Qui pius, insignis, rectus simplexque benignus

Mente dei cultor, verax et fidus amator

Corde pio doluit sanctorum perdier hedes

1015

Clementis meritis flagrans et fusus amore,

Adscivitque virum doctum iam Kadroe Scottum,

Qui fuit illustris genere, ast inlustrior actis,

Moribus in sanctis prefulgens lumine pacis,

Abbas eximius meritis et nomine dignus.

1020

Ipse locum dictum summa cum pace gubernans

Non solum Mettim illustrabat docmate sancto,

Sed totum regnum solatus famine docto.

Tunc meruit Metis clara gaudere lucerna.

Exul hic effectus domini est precepta secutus,

1025

Huius in excelsis radiabat et anchora mentis.

Exul iam[que] Clemens hic diligit ast peregrinos,

Kadroe clarificat mox clarificatus ab ipso,

Vt Christus dominus divina voce profatur:

"O pater almipotens, qui secula cuncta gubernas,

1030

Clarifica natum, quo clarificeris ab illo."

Concordat pariter abbas cum presule sacro.

Hic prior in donis humilis sacer ipse sacerdos,

A Christo obtinuit Clemens hunc Kadroe sanctum.

Sol latet in nube celestia sydera lustrans,

1035

Et tamen in terris non cernitur ille refulgens:

Sic sanctus Clemens aeterna luce choruscans

Abscondit radios, cernant ne terrea corda;

Dignus erat Kadroe claramque videre lucernam.

Inde gregis domini lectus hic sumere curam

1040

Partibus Egypti ducendi ad regna polorum,

Agnos iam Christi pascens in pignus amoris,

Vite nitens vera palmes perfertilis exit.

Alter Adalbero surrexit presul amoenus,

Rivus ut a magno corivatur fonte serenus,

1045

Nobilis et felix summisque parentibus ortus.

Inclitus ipse pater, sed non minus inclita mater:

Pacificoque patre natus est rite potente,

Quem genuit mater perfelix nemphe Beatrix.

Primus Adalbero clarus, sed clarior iste,

1050

Ipse prior carus, sed carior iste secundus.

Lex Moyse cepit, David iam tempore crevit.

Primum cenobica fundata est regula Mettim,

Hic dilatavit monachos et predia misit,

Educat ut pastor conservans atque gubernans.

1055

Quippe pium patris monstrans cum matris amore

Diligit isque pios dure frangitque superbos.

Iste virum sobrium Fingenum namque vocavit,

Qui fuit excellens meritis animique virilis,

Presbiter eximius Scottorum semine cretus,

1060

Kadroe consimilis actis ac moribus equus,

Prudens ac iustus nec<non> et corpore castus.

Hicque locum sancti construxit Symphoriani

Atque gregem Christi lucratus pastor et abbas

Adscivit socios monachos tunc ac peregrinos.

1065

Presul Adalbero Figneno contulit ipse

Namque locum dictum firmatum duplice carta:

Primam nam cartam firmavit papa Iohannes,

Rex magnus Otto dictavit et ipse secundam.