1.

Ecce parat clausam regi praenuntius aulam.

 

2.

Natus ab aeterno prodit de uirginis aluo.

 

3.

Qui caput est iustis, uestigia tergit alumnis.

Quod uetuit parti Petrus, uult soluere toti.

 

4.

En fluuius fontem, mundum lauat unda lauantem.

Ablue, Iordanis, a quo magis ipse lauaris.

 

5.

Praeuia materno uerbum uox sentit in aluo.

 

6.

Non capitur caelis, Simeon quem stringit in ulnis.

 

7.

Astra, polus, terra metuunt, quem portat asella.

Voce Deo magna coetus depromit "Hosanna".

 

8.

Hic Deus ostendit, quod carnis tegmine clausit.

 

9.

Quos sopor oppressit uigilum, rex surgere iussit.

 

10.

Falsa ferox blando lupus oscula porrigit agno.

 

11.

Esum perpetuae pariunt haec fercula uitae.

 

12.

Patrem, Christe, rogas, cum quo simul omnia donas.

 

13.

Ima Deus petiit sed non excelsa reliquit.

      Est ibi, quo tendit; permanet, unde uenit.

 

14.

Sperne maris nauem, caeli, Petre, suscipe clauem.

Mellifluis omnem Paulus rigat imbribus orbem.

 

15.

Qui manet in tenebris, nescit uestigia pacis.

Collyrium releuet, cum te glaucoma perurget.

Acre suaue creat, tegmen male tecta reuelat.

Nox reparat lucem, dolor aufert saepe dolorem.

 

16.

Dum placet utrique, perdit metoecus utrumque.

 

17.

Viuere uis Romae, clara depromito uoce:

"Plus Domino papae quam domno pareo papae."

 

18.

Qui rabiem tigridum domat, ora cruenta leonum,

Te nunc usque lupum mihi mitem uertat in agnum.

 

19.

Nil metuens et cuncta timens ridendus uterque:

Hic tumet, ille iacet, medius discrimine pollet.

 

20.

Virga uorat magicos in se reparanda chelydros.

 

21.

Arca dat ecclesiae, baptismatis unda figuram.

 

22.

Elige rex ferro quam scribi seruus in auro;

Clarior in casula rex est quam seruus in aula.

 

23.

Foedus amicitiae uiolat sua dona reposcens;

      Vnca manus retrahit, quod prius ampla dedit.

Qui repetit donum, merito mox perdit amicum.

      Munere de uestro gaudia digna fero.

 

24.

Cum cineres regum uideamus et ossa potentum

Arida puluifluis congesta iacere sepulcris,

Quo libeat carni uigor aut possessio menti?

 

25.

"Sicut erat" damno, quia numquam "Gloria" canto;

Qui caput abrosit, caudam quoque iure uorabit;

Ossibus ora terat, qui sorbuit ante medullas.

 

26.

Vt ualeant oris, iungantur et oscula cordis.

Pax dirimit litem, capiunt cum iurgia finem.

 

27.

Saeuit amor iusti, liuor blanditur iniqui.

Est amor immitis, dulcis furor, ira fidelis.

Sunt etiam blandi sub ouina pelle tyranni.

Sic et amica patres reddit censura feroces.

 

28.

Sedis apostolicae qui uult retinere uigorem,

      Aequa libret rigidae pondera iustitiae.

Iuris enim pariles nescit suspendere lances,

      Quem fauor inflectit, spes uel auara trahit.

5

Muneribus plenae cui laxant ora crumenae,

      Iustitia uacuam perdit inops animam.

Caeli Roma seras tenet et regit orbis habenas;

      His si plura uelit, Tartara sola petit.

 

29.

Multa quidem tollo sed fratribus omnia trado.

Aufero diuitibus, praebeo pauperibus.

 

30.

Sicut "Edent" mensas, reddit "Pretiosa" loquelas.

 

31.

Insipiens in corde suo "Non est Deus" inquit.

 

32.

Vt lita pestifero perimit catapulta ueneno,

      Sic animas hominum perdit edax odium.

 

33.

Qui nequit abscidi, non debet honore potiri.

 

34.

Roma, uorax hominum, domat ardua colla uirorum;

Roma, ferax febrium, necis est uberrima frugum.

Romanae febres stabili sunt iure fideles;

Quem semel inuadunt, uix a uiuente recedunt.

 

35.

Qui ius ignorat, uitiorum peste laborat;

      Virtutem uitium, fas putat illicitum.

Non sit securus quis iudicis ore solutus;

      Sunt a lege poli dissona iura fori.

5

Arbiter internus ligat hunc, quem soluit apertus,

      Nec fugit esse reus, nam uidet acta Deus.

 

36.

Quam, triduana, grauem soleas illidere calcem,

Hic rudis ignorat, stomachum qui sedulus inflat,

Crebrius efflantem reprimit cui fistula uentrem,

Vtque fabri follem uacuat spiramen utrumque.

 

37.

Desinit esse reus, qui punit flendo reatum;

Sacrilegat coeptam geminata superbia culpam.

Caede necans urbem nunc auro destruis orbem;

Heu gladio ferri gladius truculentior auri.

5

Is animam penetrat, carnem foris ille cruentat,

Vimque tenet iaculi radiantis uena metalli.

Nil differt, ferro perimatur quisque uel auro.

Quid iuuat, an fuluis furuisue quis occidat armis?

Hos, homicida, uibras miseros et utroque trucidas.

10

E caelo rueras, sed adhuc, draco lubrice, sufflas;

Ore uomens rabiem taetrum diffundis odorem;

Fractus adhuc reptas et flammas naribus efflas;

Squamea colla tumes, strages et proelia frendes.

Offa picis dirum perimat coniecta chelydrum,

15

Desinat horrenda squamis attollere colla.

Vt populus uiuat, uitam mala bestia perdat,

Torua draconteas reprimat iam uipera chelas.

Te super aggestus lapidum cumuletur aceruus;

Ruder erit lapidum concors sententia patrum.

20

Haec, scrobis atra, lues, tumido ne gutture suffles,

Mille uorax hominum crepet insatiabile monstrum.

Te super infernae sua claudant ora cauernae,

Ne reditus pateat, sed mundi bella quiescant.

 

38.

Fumea uita uolat, mors improuisa propinquat;

Imminet expleti praepes tibi terminus aeui;

Non ego te fallo: coepto morieris in anno.

 

39.

Agrigentinum Siculis sal gignitur oris.

Quod fluit in flammis, crepitat, si mergitur undis.

Qui naturales trahit in contraria leges,

Congruit auctori, quantum sibi dissidet uni.

 

40.

Officium stimulat quosdam, percussio placat.

 

41.

Os in corde scius, cor ponit in ore nabaldus.

 

42.

Littera mutetur: quod edebat, rursus edetur.

 

43.

Siluescit uitiis caro uerbi libera cultris.

Ditescunt steriles sariente ligone nouales.

 

44.

Nouimus Hannibalem uscumque fuisse Neronem,

Quem ramex etiam pressit, cum sceptra leuarent.

 

45.

Suscipe diuersum moderaminis arte bacillum:

Quos ferrum pupugit, cornu pietate reducit.

 

46.

Pro dolor infelix humanae stirpis origo!

Per traducem carnis fit adhuc obnoxia morti

Et miseros gignit, quos uitae limite claudit.

 

47.

Qui non uxorem nisi prolis tangit amore,

Etsi mirandus, non omnibus est imitandus.

 

48.

Non sine membellis ualet esse refectio membris.

 

49.

Saepe nouercalis fit mens materna pupillis,

Legeque peruersa grauis est de matre nouerca.

 

50.

Ignit apostolicum linguarum flamma senatum

Germinat et uarias quasi uox fecunda loquelas.

 

51.

Fundit aquam fluuiis uecors sitientibus hortis.

 

52.

Fenerat ille Deo, qui sumptum praebet egeno;

Reddere promisit, qui non mendacia nouit.

Soluitur expletum grauiori fenore lucrum;

Pro modico magnum, pro caeno redditur aurum.

5

Sic hemina batum, lucratur dragma talentum;

Sic obolus regnum, cyathus mercatur Olympum;

Caelica terrenis redhibentur, fixa caducis.

Ignes unda necat, lapsus elemosina purgat;

Est aqua mors flammae, mors est elemosina culpae;

10

Haec replet irriguis lacrimarum corda fluentis,

Haec uitiis uacuat, uirtutum floribus ornat,

Hac redimunt ipsum pietatis uiscera Christum.

 

53.

Qui cedros olidis scit contignare cupressis,

Fundamenta struit nullis obnoxia flabris.

Ditior es caeno quam sis, Pactole, fluento:

Vnda leuat cumulum, flauescit arena metallum,

5

Lama tulit fruges, rupes praerupta cacumen.

His uitam regimus, procul hoc adstare uidemus;

In uidua diues Deus est, in diuite pauper.

 

54.

Mens scatet in ueras causa perhibente loquelas.

Vere licet rubeat, numquam rosa pulchra perannat.

Qui stat, praesto cadit, ceu flos caro lapsa putrescit.

Vita uolans hominis decurrit more fluenti.

5

Te patulum uento folium pendere memento.

Turgida colla suis subigit mors improba plantis.

Viuere qui patitur, felici morte fruetur;

Qui fruitur uita, mortem patietur amaram.

Vita breuis prohibet, ne longum uiuere speres.

10

Viue memor mortis, quo semper uiuere possis.

Totus uiue Deo, totus tibi mortuus esto.

Vita parit mortem, mors uitam parua perennem.

Qui sibi nunc uiuit, semper moriendo peribit;

In se qui moritur, hunc uita beata sequetur.

15

Sic requies fesso redhibetur, uita perempto.

 

55.

Esse foret panem melius quam rodere fratrem;

Corporis una cibus, animae res altera uirus.

Rosus non moritur, rodens homicida tenetur.

Non alios capreae, te cernas lumine talpae.

5

Non mihi des uultum promptus tibi uertere tergum,

Me faciens speculum, cum sis tibi mantica factus;

Polypus haerenti de se non foetet olenti.

Lyncea lux radios in uiscera figit acutos;

Cum se non uideat, penetrat procul omne, quod adstat.

10

Obtunsae cotes acuunt, non caedere possunt,

Nec sibi sed uario parent sua iura metallo;

Scabra polire lima nouit, non ipsa poliri:

Praua manet, sentum scoriis dum leuigat aurum.

Num scabiosa canis titulo fit digna fidelis,

15

Si rictu rabido uernam cum fure lacessit?

Qui quod uult dicit, quod non uult saepius audit.

Non habet os lingua, frangi facit ossa sed ipsa,

Vnaque diuersis parit infortunia membris.

Pone modum linguae, quam uibras more sagittae,

20

Ne gladii conto referantur, saxa lapillo.

 

56.

Hamat amor uarios, scindit discordia iunctos.

Non ibi lux pacis, ubi fit diuisio cordis.

Pax docet ignaros, discordia caecat acutos,

Non status est rebus, fortunae uertitur ordo,

5

Ceruici rigidae mors improuisa minatur.

Turgida colla suis subigit febris ignea plantis

Ac domat indomitos diuino iure solutos.

Qui tumuere Deo, coguntur cedere morbo;

Quod dant languori, uerae uetuere saluti.

10

Vultu saepe trucem, flammas uelut ore uomentem,

Oraque terribilem, frendentia uerba tonantem

Funda perexiguo strauit contorta lapillo.

 

57.

Cum cruor excrescit, nemitorem uena requirit,

Vulnus et incolumem facit, affert plaga salutem.

Mens fluuidum generat, pia quod confessio purgat:

Sic animae sanguis per uenam profluit oris.

5

Egere, letifero uiolat quod uiscera tabo.

Esto uomax proprii salubri conamine morbi,

Vt mentis stomachus releuetur mole reatus.

 

58.

Iure notatur, idem qui saepe rescribit eidem.

Non tamen absurdum, cum res habet ipsa recursum,

Indiga uerborum dum sit geminatio rerum.

 

59.

Omnibus est una spes haec metuenda figura;

Cernite librata pretium pendere statera,

Quod mundum redimit, protoplasti debita soluit.

      Crux est uita mihi, mors, inimice, tibi.

 

60.

Ecce rubet Christi crux sanguine tincta recenti;

Haec caelum terris confoederat, infima summis.

Haec iubet, in uobis ut lux oriatur amoris,

Litibus sedatis succedant oscula pacis.

 

61.

Qui philomelinis depromitis organa fibris,

Intima uox cordis modulis bene concinat oris.

 

62.

Diptycha tot misi, quot flumina sunt paradisi,

      Fonte sed ex uestro nec mihi stilla fluit.

Nunc igitur scriptis totidem nisi scripta remittis,

      Implebit uacuam penna retunsa tegam.

 

63.

Mors aloen aequat, copulat sapor unus utramque.

His quoque tu parilem pigra sortiris acrorem:

Serapion cunctis fatear praestare uenenis.

 

64.

Alterutrum caros componit munus amicos,

      Si gerulus referat, si dator accipiat.

 

65.

Eius, homo, quod eris, datus es, ut et ore uoreris.

Cur, cinis et uermis, tumida ceruice superbis?

 

66.

Dent alii fuluum trutina librante metallum.

Sed mundus uiuit, quia ligno uita pependit:

Sic modicum magno, lignum pretiosius auro.

 

67.

Magna, perexiguum, manus aurea, suscipe lignum.

Nolo datum trutines sed dantis uiscera libres.

Audeo, quod parti non est, praesumere toti.

Carmina quot scripsi, totidem tibi ligna poliui;

5

Chartula uenalis, donantur cetera gratis.

 

68.

Quot digitis scribo, totidem tibi carmina mitto.

Aspera uox: "Ite"; nimium iucunda: "Venite".

Congregat haec agnos, uox altera dissipat haedos.

Perpensae uoces poterunt componere mores.

5

Si regni requiem cupimus, metuamus et ignem.

 

69.

Inter bella silent leges, in pace loquuntur.

Tempus adest belli, uenient sua tempora legi.

Sic lis obtineat, ne pax post bellica perdat.

Ne uincare foro, qui temptas uincere campo.

 

70.

Horrens praecipitem, noli te ferre limacem;

      Cum grauitate leuis, sis leuitate grauis.

Sit grauis incessus nec iam quasi compede nexus.

      Nil uitio uitium cedere proficuum.

 

71.

Marmoribus latomi, fabri dant signa metallis;

Sandapilas inopes compingunt uispiliones,

Nec nos signa ducum ferimus sed ligna calonum.

 

72.

Bella ciet dominus, proscindit rura colonus;

Ille patet iaculis, hic frugum gaudet aceruis.

 

73.

Polypus haerenti de se non foetet olenti.

Sunt, sua qui palpant, aliena piacula damnant.

 

74.

Omnipotens agamus docet, ut quod fecit agamus.

Desunt iura tori, teritur si semita Christi.

Iam pater es, suboli spatium largire sequenti,

Vt tua contiguis pateant uestigia plantis,

5

Et seges erumpat, dum non quod protulit obstat.

Subdita maternis torpent uitulamina ramis.

Praesto fluunt ueteres ad florum germina frondes,

Herbaque sectricem uocat orto semine falcem.

Incipiens igitur terreno caespite uelli,

10

Transplantare polo, spes hinc animata uirescat;

Sic radix cordis caeli se transferat aruis,

Et non lapsurus prorumpat in arbore fructus.

 

75.

Faucibus atra fames herbas commendat agrestes;

Hausibilem densam reddit sitis ignea uappam;

Esuriens comedit, uacuo satur ore ligurrit.

 

76.

Voce satis celsa uocalis rudit asella;

Dulce melos placidis format uox cignea bombis.

 

77.

Hamatae uestes praebent inamabile tegmen;

Vestes hamatae gemina sunt peste perosae:

Ossa premit pondus, constringit uiscera frigus.

 

78.

Parua tigris missas aequat properando sagittas;

Vile quidem ferrum tamen edomat omne metallum,

Sed trahit hoc ualidus sua post uestigia magnes.

Hunc, qui cuncta domat, Sisyphi mensura coartat,

5

Quemque tremunt multi, nolens mihi subditur uni.

 

79.

Papam rite colo sed te prostratus adoro;

      Tu facis hunc dominum, te facit iste deum.

 

80.

Non mirum, Petrus si sit mihi semper egenus,

      Cum generent medios flumina pisciculos.

 

81.

Quod sibi Bethsaide, nunc est mihi Petrus in urbe:

Hoc, cum sceptra tenet, quod erat, cum retia neret;

Semper lina lauat, pelagi mihi caerula sulcat;

Me premit in terris, qui pressus egebat in undis;

5

Me siliquis recreat, modicus quem piscis alebat.

 

82.

Cum superest suboles, uiuunt de morte parentes,

Et uelut una caro uiret in radice propago.

 

83.

Non sapiens stulto, non bos societur asello;

Qui diuina docent, a se non prorsus oberrent.

 

84.

Podice digeritur, pede quo turdela tenetur.

 

85.

Non obolus solidum, non aequat libra talentum;

      Plane gomor modio cedit, et iste coro.

Non licet exiguum compensat epistola librum,

      Contrutinet lances pendula libra pares.

 

86.

Parua uirum uiduae debet Florentia Romae;

Quae tenet exstinctum, cogatur reddere uiuum.

Sic noua Bethleis lux mundo fulsit ab oris.

 

87.

Nil sibi prorsus emit, qui se sub fenore uendit.

 

88.

Praefuit urbs orbi, fuerat dum subdita legi;

Iustitiae spretis regnum contraxit habenis.

 

89.

Vix opibus largum uideas et corpore castum.

 

90.

Qui solet insipidis uentrem satiare lupinis,

Gutture nunc epulas ructat turgente marinas.

 

91.

Sortior haedinam, tu sedem tollis ouinam;

Laeuus habet dextram, dexter quandoque sinistram.

 

92.

Lugeo uos, miseri, quibus est mens dedita carni;

Caelum despicitis, quaestus bona summa putatis.

Quid uos horter ego, quid uos optare monebo?

Nunc male iucundas mundi sorbete medullas,

5

Exta replete cibis, artus onerate saginis,

Ne pereant uermes macie, uos semper edentes;

Fontibus irriguas gelidis extendite uillas.

Non numerus nummis, non sit mensura metallis.

Post erit angustum possessio uestra sepulcrum.

10

At quos spes fuluo ditat pretiosior auro,

Quorum diuitiae uerae sunt praemia uitae,

Quas fur non temerat, nec edax male tarmula sulcat,

Vana repentinis obnoxia lucra ruinis

Spernite; lapsuro cedant sua munera mundo.

15

Sufficiant Christi famulis patrimonia caeli;

Pectoris eximium fidei tegat arca talentum.

Sit studium rutilas uirtutum condere gemmas

Et male nascentes uitiorum uellere sentes.

Turbida fluctiuagi uitate negotia mundi.

20

Incubet eloquiis iugiter mens libera sacris;

Iam modice gustet mel, quo post plena redundet;

Ad sua sic nostra redeat primordia forma.

Hae cumulentur opes, isti quaerantur honores;

His homo iure potens, his fit per saecula diues.

 

93.

Vnica spes hominum, crux, o uenerabile signum,

      Omnibus esto salus, unica spes hominum.

Baiula tu pretii, quod mundi debita soluit,

      Quo meruit redimi, baiula tu pretii.

5

Tartara uicta tuis spolium cessere triumphis;

      Lugent uexillis Tartara uicta tuis.

Pandis et astra piis, proprio quos stigmate signas;

      Das requiem fessis, pandis et astra piis.

Chirographum uetiti, pepigit quod cautio, ligni,

10

      Diluis et pomi chirographum uetiti.

Lux, honor, imperium, laus, gloria, doxa per aeuum

      Sit tibi, trine Deus, lux, honor, imperium.

 

94.

Scala thronusque Dei, nitor orbis, ianua caeli,

      Mater, aue, Christi, scala thronusque Dei.

Tu noua stella maris, qua lux est reddita terris,

      Ortus et es solis, tu noua stella maris.

5

Concipis absque uiro, tu sola puerpera uirgo,

      Quae uerbum uerbo concipis absque uiro.

Tartara quod metuunt, tellus pauet, astra uerentur,

      Pectoris antra ferunt, Tartara quod metuunt.

Virgine uita redit homini, quem uirgo peremit;

10

      Mors nece uicta perit, uirgine uita redit.

Tu super astra leua, petimus, quos subruit Eua;

      Illa grauat culpa, tu super astra leua.

Gloria summa patri, genitae sit gloria proli

      Flamine cum parili, gloria summa patri.

 

95.

Vir Domini clauso iacet hoc Lodoicus in antro,

      Cui sine carnificum fit nece martyrium.

Vinum respuerat, panem non prorsus edebat;

      Hebdomas binum sic dabat una cibum.

5

Ordine diuerso pictor fuit atque sacerdos;

      Obtulit ex aequo munus utrumque Deo.

Lux oriens urbi, lux omni claruit orbi;

      Arsit et incendit, iuit et ire dedit.

Ecclesiae speculum, uiuus lapis, hostia, templum,

10

      Nos precibus releua, quos mala nostra grauant.

 

96.

Quod nunc es, fuimus; es, quod sumus, ipse futurus.

      His sit nulla fides, quae peritura uides.

Friuola sinceris, praecurrunt somnia ueris;

      Succedunt breuibus saecula temporibus.

5

Viue memor mortis, quo semper uiuere possis.

      Quicquid adest, transit; quod manet, ecce uenit.

Quam bene prouidit, qui te, male munde, reliquit,

      Mente prius carni quam tibi carne mori.

Caelica terrenis, praefer mansura caducis.

10

      Mens repetat proprium libera principium.

Spiritus alta petat, quo prodit fonte, recurrat;

      Sub se despiciat, quicquid in ima grauat.

Sis memor, oro, mei, cineres pius inspice Petri;

      Cum prece, cum gemitu dic: "Sibi parce, Deus".

 

97.

Mors mea, grandaeuam perimis, Cluniace, senectam;

      Efficis, ut non sim, dum petis, ut bene sis,

Vt tibi mella fluant epulae, pigmenta rubescant,

      Amplaque conditos praebeat olla cibos.

5

Scabra fit ut nostris desint uel cantabra mensis.

      Dum tibi seruo dapes, me manet atra fames.

 

98.

Vlceribus uacuus sed paupertate repletus

Lazarus ecce uenit, qui micis uiuere quaerit.

Absunt ora canum, non desunt rostra pedonum;

Illa cutem lambunt, haec membra scatentia rodunt.

 

99.

Ariminum, luge, lacrimarum flumina funde;

      Laue tua Benno fuit, pro dolor ecce ruit.

Benno decus regni, Romanae gloria genti,

      Ipse pater patriae, lux erat Italiae.

5

Hunc socium miseri, durum sensere superbi;

      Lapsos restituit, turgida colla premit.

Fit leo pugnanti frendens, tener agnus inermi;

      Hinc semper iustus perstitit, inde pius.

Hic fidei dum iura colit, dum cedere nescit,

10

      Firma tenens rigidae pondera iustitiae,

Recticolae iugulus prauorum pertulit ictus.

      Per quem pax uiguit, bellica sors perimit.

Obsecro, tam diram sapientes flete ruinam

      Et pia pro socio fundite uota Deo.

 

100.

Incudem Simonis fabrilis et antra monetae

Damnat pestiferas Deus euertendo cathedras;

Nam postica latro per diuerticula repit;

Peruia gratuito pastor petit ostia gressu.

5

Ast ubi mangonum scelerata negotia desunt,

Nec graue corbona turget uenale talentum,

Non distractor obest, quia non commercia sordent.

Nam quid nummati, nequeunt ubi laedere nummi?

Immo quid arboreis manus obsit squalida plantis?

10

Saepe salutiferam medicus dedit aeger oryzam;

Mancipites pugilem, caeci genuere uidentem;

Clinica procerum peperit, male foeda uenustum,

Nec suboles noxis est addicenda paternis.

Quisque sua premitur, socii nec labe tenetur.

 

101.

Segnes rumpe moras, torporis frange catenas.

 

102.

Vltio diuina, populi, Cadaloe, ruina,

Te manet, ut diro medium transuerberet ictu.

Altipetax, Simonem sequeris, Simon, astra petentem.

Te quoque Tartareus simul absorbebit hiatus.

 

103.

Non canonem soluit, qui psallens nocte redormit.

Ne tamen hoc passim ponat caput ante synaxim.