Praesul amande, Leo, hic valeas per saecula multa,

      Post haec det tibimet regna beata deus.

Inter mundanas furias gladiosque minaces,

      Quis Romana tremit concutiturque quies,

5

Musica forte silet maestis contraria semper:

      Frigida sic calidis dissociata manent.

Nunc cum tristis hiemps abiit diraeque procellae,

      Iam resonent lyrici dulcisonique pedes.

Sat grata est requies post duros saepe labores;

10

      Quam sit amanda salus, febris amara docet.

David, eximius regum per saecla canendus,

      Proelia multiplici praecinit acta modo.

Haec mentem movere meum nunc tangere plectrum,

      Vt spiret dulcem fistula rauca sonum.

15

Contemnenda foret, caneret ni grandia, certe;

      Aurum sed fulvam capsa nigella tegit.

Per se nam stridet, Petri sed nomine gaudet:

      Missus mittentis saepe in honore nitet.

Nec ridenda canit tanquam sine teste laborans,

20

      Discipulusque Petri haec Egesippus ait.

Hic voluit sanctus valuit nec fingere falsa;

      Ex vero vera haec fonte fluenta bibi,

Quae metro voluit nostra inmutare Camena,

      Vt sudet Petro pinnula nostra sacro.

25

Haec vestrum spectant examen qualiacumque,

      Quae digesta patent, papa beate Leo.

Littera nam rutilet quamquam splendente metallo,

      Ni vobis placeat, nobilis esse nequit.

Claviger aeternae paradisi et ianitor aulae,

30

      Cedere cui iussu claustra tremenda solent,

Postquam clave crucis reserata est ianua caeli

      Friguit atque unda sanguinis ardor atrox,

Mox semet Petrum petrae cognomine dignum

      Comprobat et fortem fortia gesta canunt.

35

Iudaeam gentem nam semper sorte duellem

      Suscipit et pastor pascere certat oves.

Immemor illa tamen haud mentis semper avitae

      Perfidiae solitum novit inire modum:

Reiecit sanctos propriaque ex sede fugavit

40

      Expulit et vitam morte manente sibi.

Finitimae ergo fides genti dum traditur alma

      Samariae et Petri spiritus ore datur,

Seminibus castis se toxica saeva subornant:

      Falluntur, fallunt non tamen illa Petrum.

45

Pestis enim fallax, nudo cognomine Symon,

      Daemonicis plenus artibus atque malis,

Dum divina cupit post vendere dona salutis,

      Cum sociis meruit voce perire Petri.

Hinc postquam in Petro virtutem sensit herilem,

50

      Implevit socium vis inimica suum.

Vrbs antiqua sedet declivi in parte locata,

      Qua Phoebi lampas tingere novit equos:

Romam hanc dicunt olim et dixere priores;

      Alluit hanc Tibris Albula nomen habens.

55

Hanc deus omnipotens, mundani conditor orbis,

      Praeposuit cunctis urbibus atque locis,

Vt doctrina fluens mundum percurrere posset,

      Dum manibus regitur unius imperii.

Praestruere hunc cupiens callem tunc fraudis amator

60

      Symonem huc misit urbis obesse bono.

Qui magus populum dum ludens versat inertem

      Et vanis vanum perdit, uterque perit.

Daemonis ista manet semper sub corde voluntas,

      Vt perdat homines, qua valet arte mali.

65

Supposuit Christus dira sub peste ruenti

      Ecclesiae propriae signiferum ipse suum,

Missile qui verbi librans et spicula torquens

      Pectus in adversum figere macte queat.

Ausoniae Nero regnabat populoque Quiritum,

70

      Parte sub occidua ius dare suetus erat.

Esperiam hanc veteri referunt cognomine dictam,

      Italiam vocitant, qui modo rura tenent.

Heu, regit hic alios, legum qui vincula rumpit,

      Abdicat et, quicquid sanctio honesta iubet!

75

Res Romana huius sub tempore paene relapsa est:

      Vrbs conflagravit plurimaque aera cadunt.

Omnibus his cumulus successit Symon amaris,

      Debitus ut finis parte in utraque foret.

Prestigiis suffultus erat hic daemonis atri,

80

      Iactanter firmans cuncta subesse sibi,

Se patris esse docens virtutem, qua pater ipse

      Polleat, et per quem cuncta creata regat.

Credulus his verbis princeps stultissimus ergo

      Coepit amare parem, credere dicta quoque.

85

Defensor patriae vocitatur praesul et urbis

      Nec talem Romam unquam habuisse virum.

In tantum magicis populum delusit in actis,

      Vt se iactaret vi revocare animas.

Petrus ad haec domini virtute accinctus et armis

90

      Cum Paulo socio haec fugienda monet;

Detegit insidias Symonis corde repostas,

      Omnia falsa probans, quae ferus ille docet.

Cernere erat proceres domini geminasque columnas,

      Hinc quoque bis numero daemonis esse viros;

95

Hinc Petrus Paulusque micant et fulmina mittunt,

      At Nero corde fremit, Symon et ipse gemit;

Hinc deus assistit spectator huius arenae,

      Zabulus hinc et adest per simulacra latens.

Taliter in medio certantibus ecce repente

100

      Fama refert clarum oppetiisse virum.

Non plebeius erat, celso sed sanguine cretus,

      Caesaris, ut fertur, namque propinquus erat.

Curritur ad Petrum, complentur competa luctu,

      Sexus uterque petit valde venire Petrum,

105

Vt vitam reddat capiant et membra vigorem,

      Hoc faciens Christum approbet ipse deum.

Adversae partis cupiunt et adesse nefandum,

      Vt se hoc virtutem prodat et esse dei.

Diversae partes, studium, diversa voluntas:

110

      Hoc commune boant: "Vita fugata, redi!"

Symon ait vitam propriam pro morte pacisci,

      Mortuus ad vitam sin remearet homo.

Daemonis ille lupus, fautor propriusque satelles

      Primas dante Petro suscipit ipse vices

115

Carmina dira diu tacito sub gutture frangens,

      Propter stans hominem ludificansque suos.

Clamor ad alta volat iam iamque sedere iacentem

      Iamque agitasse caput, cetera membra simul.

Petrus ad haec vulgo miranti talibus infit:

120

      "Non decet ista viros credere vana satis.

Si vivit, peragat vivorum munia sospes,

      Ambulet, exurgat consedeatque simul.

Absistat paulisper enim si forte minister,

      Cessabunt pariter facta nefanda quoque."

125

Abducto paulisper eo longeque remoto

      Exanimem patuit mox iacuisse virum.

At vero Petri, cui claustra inferni patescunt,

      Oratu et voce vita vocata redit,

Erigitur, cernit, loquitur, residens epulatur,

130

      Ambulat, exultat, laudat amatque deum.

Tollitur in caelum clamor Christumque salutat

      Sexus uterque simul, conditio et populus.

Amplectanda canunt cuncti iam verba salutis,

      Quae Petri et Pauli voce manare solent.

135

Matre pia rogitante Petrum, ne morte reductum

      Deserat et post haec morte perire sinat,

Petrus ad haec: "Sat fida tibi sententia, mater,

      Insideat, Christo credito: salvus erit."

Ludibrio Symon habitus penitusque repulsus

140

      Tecta Neronis adit corda ferina ferens,

Dentibus infrendens quassantibus undique verba;

      Lumina felle livent taliaque ore sonat:

"Hactenus hanc urbem nostro moderamine fultam

      Ob culpam offensae linquere corde sedet.

145

Iam deserta sciet, <se> quod fata impia prendant;

      Contemptum nostri seu sua dampna luet.

Iam nunc celsa petam, caeli secreta subibo,

      Saecula ne nos haec infida iam videant.

Ascendam rupem Capitoliaque ardua Romae

150

      Et celeri pinna me aethra librabo volans,

Proxima iamque dies fidei documenta patescet

      Aspiciens memet scandere regna mei."

Attoniti populi Romae induperator et ipse

      Ignotas spectant cernere iamque vias.

155

Convenere viri Romani et gloria regni

      Sponsoremque cient, reddere sponsa volunt.

Affuit et Symon, rupem conscendit in altam

      Assumptisque alis aeris alta petit.

Infelix nimium, caelo terraeque perosus

160

      Nec terra dignus nec fuit ille polo,

Spiritibus saevis sed, quorum patria haec sunt,

      Communem sociis coepit amare locum.

Mirantur turbae, plangorem ad sydera tollunt;

      Iam stupor atque metus inscia corda quatit;

165

Iam mutant verbum, (varia est sententia turbae),

      Virtus magna dei Symon habetur ab his.

At magnis Petrus precibus votisque perorat,

      Non impar voto Paulus et ipse fuit.

Sed Petrus, caelo terrae praefectus et imis,

170

      Spiritibus taetris, quod cupiere, tulit.

Pectoris et imis crebro suspiria rumpit,

      Obsecrat, ut tollat talia monstra deus.

"Tu, deus," inquit, "habens virtutem solis et umbrae,

      Qui super astra sedens terrea semper amas,

175

Respice, ne pereat populus sub imagine falsa,

      Ne serpat nimium daemonis atra lues.

Decidat in terram temerator culminis alti,

      Cognoscat meritis regna petenda poli.

Nec tamen ille cita discendat morte malignus,

180

      Sed doleat cernens crescere regna tua."

Extimplo his dictis pinnarum fulcra fatiscunt,

      Decidit et fracto crure relapsus homo est.

Experiens verum, quod saecula prisca canebant:

      "Ne multum alta velis, ne inferiora petas."

185

Romani populi cuncti videre cadentem:

      Hic stupet, ille dolet, talia ut esse solent.

Concessit miser Ariciam, haud miserabilis, ille;

      Ipsius hinc vitam mors fugienda fugat.

Vrbs tanto viduata malo sub pace quiescit;

190

      Nam redit apta salus, cum perit atra febris.

At Nero tunc tanti casum miseratus amici

      Ceu lupus ore fremit, cum sua dampna videt,

Itque reditque frequens cupiens captare molossum,

      Custodit domini qui pia lucra gregis,

195

Haud aliter princeps frendebat corde malignus,

      Quod sibi nequitiae cernit abesse parem,

Pastoresque, pius posuit quos pastor ovili,

      Terrae auferre parat, quis dedit <ille> polum.

Iussa nefanda tonant comprendi iamque iubentur,

200

      Corporis ut nexus vita relinquat ovans.

Nec tamen ista timet Petrus Romamque relinquit,

      Ne paveant nati, quod cupiere patres.

Grex tremit atque timet pastorem perdere magnum,

      Ne leo perdat eum undique fraude fremens;

205

Supplex ergo preces allegat voce benignus,

      Cedere ne pigeat tempore, rure, loco.

Ille recordatur verbi sub mente reposti,

      Quod sibi Christus ait: "Commoriere mihi."

Praebuit invitus consensum Petrus amicis,

210

      Et iuvat interdum urbe referre pedem.

Nocte sub obscura collectos undique fratres

      Hos coram alloquitur, oscula sancta dabat;

Alloquitur, roborat, hortatur et instruit omnes

      Sub nocte et tota semina sancta serit.

215

Aurora Oceanum cum linqueret alba profundum

      Et roseam faciem spargeret ac radios,

Apparuit sibimet Christus sub imagine certa,

      Quam certam ex usu noverat esse sibi.

Luminibus mersis curvo seu poblite terram

220

      Membra repente petunt voce rogante pia:

"Quo tendis, domine, o caelum terramque reples quit?"

      Hic Christus reddit congrua verba loquens:

"Advenio Romam crucifigi morte secunda."

      Nam moritur membris pascitur inque suis.

225

Advertit Petrus domini se voce notari

      Protinus et coeptum linquere coepit iter.

Vrbis uti portas murorum et claustra petivit,

      Mox hunc comprensum vincula dura ligant.

Additur et Paulus vinclis sociatque catena,

230

      Nectebat semper quos socialis amor.

Exquisita Nero poenarum monstra recurrit,

      Quo genere hos sanctos perderet ipse viros;

Divinis nequeunt humana obsistere namque,

      Quae deus ille volet, qui bona cuncta valet.

235

Itque reditque frequens intentio dira virorum:

      Quod statuit Christus, tortor iniquus agit;

Nam praedicta crucis prensat sententia Petrum,

      Caeditur at Paulus ense nitente pius.

Ducitur ad poenam gaudenter denique Petrus

240

      Aspicit atque crucis stigmata nota sibi.

Carnifices poscit convertere robora ligni,

      Dissimilis simili ne occidat ipse nece,

Seu quia tortor erat poenarum augmenta malignus

      Indulgetque libens, si petat hoc patiens.

245

His Nero perfectis laeto sub pectore gaudet,

      Doctores iuris quod cecidere sacri.

Et populi gesta haec maesto sub corde volutant,

      Ne sata laeta prius tristis eruca voret.

Sed Petrus dictis tristes armarat amicis

250

      Promittens pacem ecclesiaeque bona

Nec iam deferri contemptus digna superbi

      Verbera posse diu vindice nempe deo.

Oratu, hortatu, precibus monitisque benignis

      Instruxit, docuit pastor amandus oves.

255

Exuvias animae nobilis orbisque levamen

      Pendens dimisit spiritus astra petens.

His firmis, o Roma, nitens geminisque columnis

      Hinc retines Petrum, Paulus et inde iacet.

Hinc oriens Petrum pulchro cum lumine cernit

260

      Occidua et Paulum pars tenet atque fovet.

Hae geminae partes populos ad limina mittunt,

      Quorum gaudebas laeta cruore sacro.

Ornabare prius multo cum sanguine saeva,

      Ornaris mitis cum pietate modo.

265

Oppugnata olim multis saevisque tyrannis,

      Supplex te quisquam rex petit, audit, amat.

Hoc meruere duces, quorum tu munere tanto

      Nunc vernas, flores, affluis atque cluis.

Gallus, Avar, Partus, Syrus, Getulus et Indus,

270

      Quos tremuere tui, dant tibi colla, manus.

Gesta tyrannorum, bellum civile vel hostis

      Nam saevire nequit te reprimente, deus;

Invidia absistit sancta et devotio flagrat.

      Quaerere te, Petre, undique terra sitit;

275

Te fletu lacrimisque rogant singultibus atque,

      Culparum nexus solvere ut ipse velis.

Te quoque, Paule, adeunt aequa cum mente petentes,

      Vt Petro precibus consociere piis.

Exitium postquam laetus Nero forte peregit

280

      Sanctorum et maduit ille cruore sacro,

Non siluit sanguis furva sub nocte latendo,

      Sed clamore suo aetheris alta subit,

Haud secus Abelis iusti documenta secutus,

      Vox cuius clara sanguinis alta petit;

285

Nam queritur semet multo cum crimine fusum

      Insontem et sontis cur pepulere manus.

Domicium haec tangant facta impia nempe Neronem,

      Qui sine labe viros fecit adire necem.

Is meritas tribuente deo iam pendere poenas

290

      Iussus Romanos movit in arma viros;

Nam patres caesos, urbis dispendia ab igni,

      Maternum incestum, cetera probra seu:

Imputat ista viro populus Romanus inerti,

      Conspirant pariter; linquitur, ut meruit.

295

Iam iugulo capulus superimminet atque recedit,

      Vt visum misero est; lux tenebrescit ei;

Corde tremit, membris quatitur nec lustra fugaci

      Munimen tribuunt sicque perosus abit,

Pro populo et patribus comitatus paupere turba,

300

      Libertos numero quatuor aspiciens.

Silvarum dumis, ramno seu carice scissus

      Huc illucque fugit omnia fida timens;

Consilio infelix nimium deceptus acerbo

      Praeparat ipse sibi, quo pereat, laqueum.

305

Sic sic namque perire solent, qui tramite iusto

      Abiecto et recto devia quaeque volunt

Sic periit quondam Davidis filius excors,

      Qui patrem regno pellere, luce cupit.

Mors non dissimilis Achitofel forte peremit

310

      Gutture constrictum sat pietatis inops.

Iudas ipse etiam domini nec traditor hoc est

      Exitio exceptus, dum hac perit ille nece.

Facta hominum Christus aequa sub lance repensans

      Aequa dabit paribus Tartara pro meritis.

315

Nunc etiam paribus gestis persolvere poenas

      Aequalis aequus nomine sepe iubet,

Vt similes simili poena plectenda, malignos

      Vrendos socio noveras esse foco;

At iustos iustus placida sub sorte beabit,

320

      Dissimiles merito dissimilesque loco.

Auspiciis primis Symon fit nomine Petrus

      Fratre duce et meruit cernere tecta dei.

Ex gemina gemino clamatur lintre vocatu,

      Piscator hominis pastor et esset ovis.

325

Caerula dum verrit ponti, vi flaminis actus

      Occidit atque manu hunc allevat ipse deus.

Cum Christo montem scandit sociisque gemellis,

      Summa videt geniti audit et alta patris.

Multimodos sensus Petrus cum voce relinquens

330

      Confessus Christum rura polumque ligat.

Traditur, en, Christus, titubat non denique Petrus:

      Auris secta cadit ense recisa Petri.

Concutitur post haec humano denique more,

      Sed levat hunc Christus visibus et lacrimis.

335

Primus hic Christum post Tartara saeva virorum

      Cernere promeruit, qui pia castra regit.

Ast epulis post haec nimium dignatur amoenis,

      Suscipit et terna vincula ternus amor.

Hinc duodenus honor Iuda moriente minutus

340

      In numerum priscum hoc revocante redit.

Consilio pollens Iudaeam denique gentem

      Instruit et salvat milia plura virum.

Claudus erat marcens utero, cui poples adhesit,

      Quem Petrus socio nempe Iohanne levat.

345

Effera gens Iudaea viros pro talibus ausis

      Caedit, at ipsa sacri caeditur ore Petri.

Principio nascens dampnatur schisma nefandum,

      Voce Petri et coniunx ictus uterque ruit.

Symon, ille lupus ficto seu nomine frater,

350

      Dum divina petit vendere, rite perit.

Aeneas Lyddae paralysis peste gravatus:

      Pallida mors obiit luxque fugata redit.

Centeno ex numero iustus cognomen habebat,

      Qui domus atque eius sacra lavacra petunt.

355

Ne dubitet Petrus gentili tradere sacra,

      Lintea ter missa spiritus atque docent.

Carcere contrusum Herodes vinxerat atro;

      Angelus absolvens iussit abire Petrum.

Legales ritus vellent cum extollere quidam,

360

      Sublevat ecclesiam fasce gravante Petrus.

Antiochenae urbis visit post moenia Petrus,

      Quo vernat pulcher multiplicatus ager.

Hic sata sancta iacit, redeat quis fruge fecundus;

      Docturus Romam post venerandus adit.