Rangerius Lucensis vita Anselmi III. 1

Testo base di riferimento: E. Sackur - G. Schwartz - B. Scheidler, 1834

Altre sezioni


 

4245

Comperit ut regem festinum Luca venire,

      Scinditur et vario murmure mixta fremit.

Hii regi nova festa parant portasque patere

      Praecipiunt regi, cuncta licere ferunt;

Hi perversorem clamant debere repelli,

4250

      Sed Petri furias non movet iste sonus.

Vsque adeo Petrus non cessat cuncta movere,

      Turbans nocturnis omnia consiliis:

Petrus, homo quo non alius prudentior atque

      Lucensi populo prompcior arma dare.

4255

Nemo magis doctus populi captare favorem

      Ac velut ex oleo vim reparare foco.

Iamque furit praetioque manus conducit iniquas

      Atque intemptatum iam nichil esse sinit.

Regis in adventum talem se format, ut illum

4260

      Rex quoque miretur et socium cupiat.

Non parcit manibus, linguae dissolvit habenas

      Nec timet in celum prodigiosa loqui.

Nec metus est de Gregorio, ne per comitatum

      Laedat, namque iram non timet ille Dei.

4265

Ergo ubi per regem sentit perversa licere

      Et causam fidei non bene stare videt,

Immemor aeterni gemitus et supliciorum

      In tergum faciem vertit et ire Deum

Contra non timuit, patrem patriamque prophanus

4270

      Insequitur, saevas iungit amicitias.

Iamque per angustos aditus rex advolat atque

      Fessus in umbroso gramine castra locat;

Nec Guitbertus abest, dux et comes impietatis,

      Deducens cecum cecus ad interitum.

4275

Petrus compositis rebus praetioque paratis,

      Qui sese peterent ac velut eligerent.

Mittit ad Henricum mereari pontificatum

      Et Guibertino se dare servitio.

Nec mora! Promissis vendit festinus uterque,

4280

      Praeventus fama criminibusque viri.

Luca facit plausus, miscet nova gaudia vulgus,

      In Petrum ferme consonat omnis homo.

Scilicet ad mores pravos scelerumque favorem

      Signiferum famae deterioris habens.

4285

Si vero est aliquis, qui cum pietate laboret,

      Non tamen est ausus de pietate loqui.

Iam quis in hac sacrae fidei morumque ruina

      Non trahat ex imis flumina visceribus?

Lugemus muros hostili Marte ruentes,

4290

      Nec Hieremias ipse tenet lacrimas;

Denique Salvator noster, cum cerneret urbem,

      Quam subvertendam noverat, ingemuit.

At nos ridemus, ubi desolatio talis

      Festivan speciem dissipat et requiem?

4295

Et quid sunt muri cineres quandoque futuri?

      Quid turres faciunt, quae cito deficiunt?

At murus fidei, cuius fundatio Christus,

      Virtutum vario culmine portat opus.

Hoc ubi vastatur de morum perditione,

4300

      Perditur aeterni gloria summa boni;

Et pro laetitia, pro comoditate bonorum

      Exoritur clades et sine luce dies.

O rerum novitas! O perturbatio mentis!

      O res divinis exagitanda minis!

4305

Quod Iudae facinus aut quae blasphemia tanta

      Samariae? Quid nunc, o Ysaia pater?

Quid facimus? Quos plaga tumens non occupat artus,

      Computruere crebris omnia vulneribus.

Non est, qui foveat, et non est, qui medeatur,

4310

      Nec medicamentum quaeritur aut oleum;

Et verbum Domini contempnitur et gravis ira

      Et, quem iam valeat nemo cavere, furor;

Quoque magis stupeas, praecellentissima quondam

      Argenti species vertitur in scoriam.

4315

Iam plus quam meretrix facta est urbs ante fidelis,

      In qua iudicium cepit habere domum.

At velut abiecto legali mecha marito

      Servit demonibus pressa libidinibus,

Et pro iudicii tractatu iustitiaque

4320

      Fraudibus incumbit, cedibus invigilat.

Miscet aqua vinum, pro vino fundit acetum,

      Et neque principibus est adhibenda fides.

Quanti furantur aut cedibus insidiantur,

      Nullum iudicii de gravitate timent.

4325

Qui non furantur, furantibus associantur,

      Munera captantes praemia respiciunt.

Vox pupillorum contempnitur et viduarum.

      Et non est aliquis, qui tueatur eos.

Consimiles Sodomae vel adhuc magis atque Gomorrae

4330

      Excessere novis omnia flagitiis.

Idcirco Dominus per multos multa minatus

      Vltra non patiens iam violenter agit.

Iam quercum foliis ventus cum grandine nudat

      Et iam serotinis indiget hortus aquis.

4335

Et sicut stupae solvit scintilla favillam,

      Sic opus illorum robur utrumque vorat,

Vt possit nullus extinguere. Quis furor unquam

      Vel sic exarsit vel bona tanta tulit?

Ignis edax est ira Dei, furit intus et extra

4340

      Et primo tollit, quae bona prima videt.

Principio florem depascitur interiorem

      Et mox, quanta placent, dissipat exterius.

Sicut coniugio gaudet sine sorte maritus

      Nec sine suplicio parcit adulterio,

4345

Sic animum divinus amor sine cognitione

      Coniugis alterius et sine labe cupit.

Ex hoc coniugio prodit coelestis origo,

      Quam parit et laetat et colit alma fides.

Sic est in populo, sic in quocumque fideli

4350

      Divini quaedam copula coniugii,

Quam quisquis violat, diro se crimine fedat

      Et fit spiritui sicut amica malo.

Nec patitur fortis haec impunita maritus;

      Reicit et mecham depopulatur eam.

4355

Lucha fuit dives, sed luxuriata maritum

      Sprevit, divitiis illius usa mali.

Vrbibus in Tusciis non est opulentia maior,

      Non maior vini copia, non olei.

Grata situ, specie mirabilis, ut paradiso,

4360

      Si dici liceat, non nimis invideat.

Praecellunt specie pueri simul atque puellae

      Et naturalis non eget arte color.

Alta viris virtus, prudentia maxima rerum,

      In senibus gravitas et reverendus honor.

4365

Virginibus, viduis custodia summa pudoris,

      Coniugibus prolis cura thorique fides.

In re civili pax et concordia summa,

      Ius et iudicium pendula lance pari.

Furta, rapina foris, periuria tam prope nulla,

4370

      Vt ne sacra quidem tangere vellet homo.

At vero sacri cultus qui fervor, ab ipsis

      Rebus et altaris ordine scire licet.

Tempora transierunt velut aurea sub Phrigiano,

      Qui color in prisca religione fuit,

4375

Cum ligni calices auratos pontificatus

      Atque gradus alios per loca quaeque dabant,

Cum neque nobilitas neque copia divitiarum

      In numero sacrae cognitionis erant,

Cum procul a sacris equites, pomposa suppellex,

4380

      Et male conditi iuris amica gula.

Qualis Martinus, qualis fuit et Phrigianus,

      Quorum paupertas nullius indiguit;

Quorum paupertas, quid posset, clarificavit,

      Cum Phrigianus aquam flecteret, ille focum.

4385

Pauper uterque fuit, fuit et peregrinus uterque,

      Sed non in Christo pauper uterque fuit.

Horum ego transierim sacra [saecula], tempora primi

      Aeris et hoc ipso nomine clara magis.

Perstringam reliquos, quorum sub tempore vita

4390

      Decolor et studio non satis aequa sacro.

Attamen argento color est suus, et licet auro

      Impariter niteat, sed magis ere placet.

Hinc igitur videat, qui Lucam scire laborat,

      Qualis et in quanta sedulitate fuit

4395

Exornare domos sacras et magnificare

      Et ditare suum rebus episcopium.

Consule scripturas iam multo verme fluentes,

      Martini nostri praedia multa leges.

Iam de militibus quid agam? Cum vel minor aetas

4400

      Sufficiat magnis regibus et dominis.

Et mihi sufficeret, si non mentita fuisset,

      Sicut et Anselmo, dum bene fida fuit.

Quorum maiores de munere pontificali

      Multas et magnas optinuere domos

4405

Et per virtutem multam multumque laborem

      Ecclesiae dampnum non potuere pati;

De quibus eterno non contempnenda relatu,

      Si non protraherem, plurima congererem.

Auro contextae vestes gemmaque nitenti

4410

      Augebant celebres rebus et arte dies,

Cum processurus sollempni luce sacerdos

      Expressum variis non bene ferret honus

Et circumstantes dextra levaque ministri

      Portarent humero texta metalla gravi;

4415

Sicut sub Moyse sacer est ornatus Aaron

      Et sub eo sacrae quilibet ordo domus,

Cum populus victor Egipti cum Pharaone

      Es et opes varias haec ad agenda daret.

Hinc ergo populi studium mirari supersunt

4420

      Plures et magni nominis ecclesiae,

Quarum qui cultus fuerit, quae gloria quondam,

      Ambitus et lapidum longa ruina docet.

De monasteriis vero vel in urbe vel extra

      Non est ad numerum texere sermo levis.

4425

Sic populus quondam Lucensis lucis honorem,

      Ex quo nomen habet, actibus exhibuit.

Clerus cum populo quasi mens cum corpore iuncta

      Certabant proprias sanctificare vias.

Ast ubi diviciis non est modus, et peregrina

4430

      Religio celebrem caepit habere crucem,

Vt solet, ex opibus et libertate fruendi

      Et pudor et probitas et sacer ordo perit.

Ac primo vestem luxu studioque placendi

      Induitur laicam, qui sacra vasa gerit.

4435

Hinc gula quaesitis dapibus terraque marique

      Pascitur et dampnum non videt ipsa suum

Esca frequens venterque, tumens disrumpit habenas

      Iamque thorum alterius scandere ludus erat.

Inde per errorem mutato crimine, sed non

4440

      In licitum verso flagicii placito

Itur ad heredes et posteritatis amorem,

      Et qui succedat, tollere clerus amat.

Ac sic ut populus, sic incipit esse sacerdos,

      Nec de coniugii simplicitate studet.

4445

Nupta sacerdoti discernitur aptior illi,

      Cultus et arte dolum conficiente color.

Pontifices primo contendere, mox ubi trita

      Fronte pudor cessit, desiliere gradu.

Succutiunt alias alii thalamosque suorum

4450

      Fedant, ast aliis plus sua pacta placent.

Hoc ita testatur castellum Mammula, multae

      Preterea villae, praedia multa nimis.

Hic furor errorem geminat, solvitque timorem

      Subiectis gradibus pontificale malum.

4455

Hinc sua cuique domus, rerum comunio nulla;

      Atque ita privatus omnia solvit amor;

Dum non est, qui corripiat, quia vita magistri

      Si non conveniat, spe sine verba facit.

Inde per errores varios corrupcio plebem

4460

      Occupat, ut scabies inrequieta gregem.

Ad reprobos mores non uno calle venitur

      Et nullus subito pessimus efficitur,

Sicut nemo boni summam conscendit in arcem,

      Si non a minimo tendat in alta gradu.

4465

Sed non continuo pudor est omnino solutus,

      Constat sed paucos eminuisse viros,

Qui primi facerent, quaequae facienda docerent,

      Viventes casta sobrietate domi.

Sic per doctrinam, per mores, per racionem

4470

      Occurrit lapsis cura superna malis,

Dum non vult aliquem nullo revocante perire

      Sed salvum fieri, quem creat atque regit.

Sed lux in tenebris et adhuc in turbine tanto

      Vix illi satis est, qui moderatur iter.

4475

Inter perversos vocem sapiencia mittit

      Et tanquam pueris lac dare pollicitans

Non exauditur, sed enim postremo minatur,

      Quod super illorum rideat interitum.

Hinc etiam Paulus dum causam gentibus aufert

4480

      Culturam veri deseruisse Dei,

Non mox a summis facit argumenta malorum,

      Sed primo lumen eripit et faciem:

Lumen, quod Dominum spreverunt glorificare

      Nec grates tanto retribuere bono,

4485

Quod secernendum dederit nulloque docente

      Per res ad rerum traxerit artificem;

At vero faciem, quia, qui se cogitat esse,

      Quod non est, oculo fallitur ipse suo.

Israhel et Iuda quondam duo regna fuerunt

4490

      Atque fidem Domino non habuere Deo;

Sed cum peccarent et mutis sacrificarent,

      Non tamen abruptis deperiere malis;

Quin errante Dei populo per tura sacrorum,

      Cum lis Ieroboam perderet et Roboam

4495

Et reliquos reges excelsis tura ferentes,

      Errorem clari dedocuere viri,

Quos divinus amor et spiritus erudiebat,

      Vt manifestarent, quaeque futura forent.

Sed peccatorum moles et ineptia cordis

4500

      Has medicinales exuperabat opes.

Sic quoque Luca bonos habuit miseranda magistros,

      Sed per velamen deseruit regimen.

Aspice nunc edem primam, mirare columnas,

      Ordine quas gemino ducit utrumque latus.

4505

Aspice structuram lapidum, quas arte decora

      Docta manus posuit sub Salomone novo,

Quae sub Alexandro Romam Lucamque regente

      Grande sed angusto tempore fecit opus.

Qui se, qui clerum pro viribus officioque

4510

      Rexit et in populo ferrea virga fuit.

Sic alii patres, sed rari, sed sapientes

      Ad lucem Lucam restituere suam,

Ymo conati, quantum valuere, fuerunt,

      Vt vel in extremas non caderet tenebras.

4515

Sed dum paulatim multorum displicet error

      Labitur ipsa suo perdita iVdicio.

Audit, quid deceat, sentit meliora docetque,

      Sed quae non didicit aut docet, ipsa facit.

Hac tamen interdum censura corripiuntur

4520

      Tam virga legum quam gravitate senum,

Et per praepositos regum comitumque ministros

      Civilis quaedam nominis umbra manet.

Sed levis haec etiam districtio nec diuturna,

      Turbat iudicium flagitii praetium.

4525

Quisquis furta facit, ubi iam sub iudice pendet,

      Tollit per praetium iudicio gladium.

Hoc gemino confusa malo civilis honestas,

      Dum legum virgam nescit et aecclesiae

In praeceps fertur, furit, enecat, insidiatur,

4530

      Et scelerum studio iungitur ambitio.

Et iam nulla seni reverentia, rara parentum

      Gratia, coniugii suspiciosa fides;

Perque gradus vetitos placitum consanguinitatis

      Exsuperat licitas et sine labe faces.

4535

In rebus licitis fidei retinacula nulla,

      Ad detestandas inresoluta fides.

Vt vero luxus et libertatis amore

      Induxit varios barbara lingua sonos,

Tanta suos mores sequitur discordia vitae,

4540

      Vt vix tot facies Protheus ille ferat.

At primo cultus imitari Francigenarum

      Gloria, et ignotae quaerens vellus ovis

Tonderi non arte sua, non denique gentis

      Vnius aut ritus aut prohibenda sequi

4545

Vt Babylon quondam linguarum de novitate

      Addidit antiquis deteriora malis,

Sic et de numero populorum multiplicato

      Exoritur scelerum multiplicanda seges.

At genus incultum villis et rupibus ortum,

4550

      Ingessit rabiem, dum fugit ad requiem.

Hi, quia, quod tantis novitatibus addere possent

      Ad rerum speciem, non habuere domi,

Artifici cura vigili multoque labore

      Civili studio non nocuere prius;

4555

Mox odio veteri ceperunt nobilitatem

      Ledere, maiores subdere velle sibi;

Et dum conantur plus posse nocere potentes

      Et pro divitiis divitias praemere,

Haec rabies populum divisit pace soluta,

4560

      Praeficiunt habiles ad fera cepta duces.

Et nunc de populo, nunc et de nobilitate

      Ductores subitos praecipitesque parant,

Qui modo privatim, modo conciliante tumultu

      Sub pacis specie bella dolosa movent.

4565

Nec tamen assiduis victoria queritur armis,

      At ubi pax agitur, longa quies sequitur.

Sed magis ad sese versi manuumque laborem

      Hi guantos, alii conficiunt soleas.

Ac tum signiferis feraliter insidiantur,

4570

      Arces deiciunt, divitias rapiunt.

Hoc illis studium turbari, sollicitare,

      Et maris in speciem nulla quieta pati,

Vipereoque modo materno funere nasci

      Deque patris ceso vertice concipere.

4575

Sic populus quondam questus et pacis amator

      Ad scelerum sordes et sacra bella ruit.

Clerus adhuc, licet ipse suo de cardine lapsus

      Ignarus rerum plebis et artis erat;

Civiles motus compescere, nolle furores

4580

      Praebebat specie religionis opus.

Sed tum privatis odiis, tum vero timore,

      Si quando gladium possit habere fides,

Miscentur turbis et seditionibus, ex quo

      Praecipue nonus terruit ille Leo,

4585

Qui talamos, qui rem propriam, qui venditionem

      Primus in extremo tempore pervetuit.

Hoc igitur clamore viri perterrita corda

      Lucem prosiliunt perdere, quam metuunt.

Atque ut peccatum de cognitione revixit,

4590

      Ad legis vetitum fecit adesse malum.

Sic cleri facies imperturbata veterno

      Non posuit finem vel cataplasma malo.

Frendunt murmuriis et de novitate querentes

      Nolunt divino credere consilio.

4595

Quoque magis cernunt sese ratione gravari,

      Hoc magis avertunt a ratione pedem.

Hoc studio civile malum devenit in artem,

      Et fecit stolidos litera discipulos,

Quae, quia vivificans non adstat spiritus illi,

4600

      Insanas mentes ducit ad interitum.

Addiscunt violare fidem, pervertere iura

      Et necdum auditis solvere pacta modis,

Vt, cum pervertant, pervertere non videantur,

      Velantes faciem calliditate nova.

4605

His ducibus canonum gravitas nullius haberi

      Cepit et ipsorum iussio pontificum.

Quin et pontifices verbis incessere vulgo

      Tum primum licuit et sine lege fuit.

Quoque magis proibetur amor carnalis et usus

4610

      Et quae sunt cleri publica dividere,

Regula discordes animos facit atque rebelles,

      Vt tanto faciant laxius et sapiant.

Hos inter doctus et ab his mala semina Petrus

      Alcius ingenio proficit et studio.

4615

Addidit ad morem patriae geniique calorem

      Francia miscendi nomina mille mali,

Non quia perversos non horreat atque biformes,

      Sed quia perversos non uniat ipsa salus.

Inter discipulos didicit sacra dogmata Iudas,

4620

      Sed per avariciam concidit in foveam.

Infelix, quem non potuit sapiencia doctum

      Nec predicta pium tradicio facere!

Inter convivas de prodicione notatus

      Non tamen a precio retulit ille manum.

4625

In fidei gremio famosus apostata crevit,

      Ex evangelico flumine multa bibit;

Perque gradus primos cleri promotus ab ipso

      Tercius altaris stabat in officio;

Sed mox terreni solii deceptus amore

4630

      In Christum saevit, ydola vana colens,

Et, quod deterius, de Christy dogmate Christos

      Iudicat et rebus exuit atque necat.

Ergo si fidei non est dilectio iuncta,

      Non prodest homini scire profunda Dei.

4635

Arrius ille ferox et signifer impietatis,

      Vertit in errorem multa legendo fidem.

Sic alii turbare bonos feraliter ausi,

      Quod foris evomerent, edidicere domi.

Ergo lex peccat? Ergo prudencia caecat?

4640

      Ergo salus perdit? Semita turbat iter?

Absit, sed vanos homines perversio cordis,

      Non legis vitium dissipat et perimit.

Petrus ad has voces divinaque verba vocatus

      Et bona Martini participare datus,

4645

Suxit mortiferum sacro de fonte venenum

      Et de vitali melle fit ydropicus.

Ymmo vivificam vertens in toxica venam

      Vitam per vicium traxit in exicium

Hoc foris, hoc intus, hoc omni tempore curans,

4650

      Vt quocumque modo pascat avariciam.

Haec radix comitem sibi procreat ambicionem,

      Quae duo praecipitem non tenuere virum.

Inde per invidiam, quae tercia iungitur illis,

      Triste supercilium pene levare nequit.

4655

His de seminibus capit et versucia mentem

      Dissimulare suis et simulare locis.

Altus homo nec se capiens, ubi pontificalem

      Anselmum cernit obtinuisse locum,

Paulatim primo contempnere, deinde minari,

4660

      Et de persona turpia multa loqui.

Si quis ab Anselmo doluit pro crimine laesus,

      Illi defensor affuit et socius,

Infames, cupidos, luxus et ventris amicos,

      Armans saeviciis et male scire docens.

4665

Quos tanquam paleas venturo praeparat igni,

      Vt, si quando queat, omnia comoveat.

Iste est occasus Lucae de culmine lucis,

      Ista est egregii longa ruina loci.

Sed ve, qui currit et sudat ad impietatem!

4670

      Fiet ei manuum sudor in obprobrium.

Hinc exactores spoliabunt, hinc mulieres,

      Non virtute viri praeficientur ei.

Et cum cadetur, et quod tenet, eripietur,

      Ad fusum fugiet, qui dominatur ei.

4675

De vita vero felici moxque futura

      Quisquis blanditur, fallit et illaqueat.

At quando veniet Dominus iudexque sedebit,

      In deceptores verba severa dabit.

Et quid deceptis? Quid tum tibi, filia Syon?

4680

      Ipse suis verbis, qui dominatur, agat,

Qui Deus est exercituum, cui subdita servit

      Coelorum virtus omnis et omne decus.

Hinc igitur talem dissolvere cuncta potentem,

      Audiat et sexus mollior et timeat

4685

Exemploque pari de condicione minori

      Tamque levi causa forcior expaveat.

Filius ex ipso sexus potioris honore

      Forcior ad quaeque debet agenda fore.

Filia faemineo de nomine plus reverendi,

4690

      Sed minus audendi vis et acumen habet.

Atque ideo minus est a iudice corripienda,

      Si minus aut ultra, quam decet, illa facit.

Ergo vides, quicumque potes, quid filia fecit,

      Et cur tam graviter arguat inde pater

4695

Et iam dicat ei, dicat, qua voce meretur,

      Ac velut aversus improperanter agat.

"Quid mihi fecit", ait, "non una, sed omnes in unum,

      Filia, quam genuit mater ab arce videns.

Quae matris speciem mores vitamque secuta

4700

      Debuit e specula vel sibi prospicere.

Principio sese supra concessa levavit

      Et supra modulum se tulit ipsa suum.

Ac sic extento duxit vestigia collo

      Ipsa per ora virum colla superba ferens

4705

Et circumducens oculos quasi complacitura,

      Spectari cupiens atque videre volens.

Insuper et plausit, manibus quoque sollicitavit

      Incenditque vagos cernere se animos.

Addidit et motum teneris confractibus aptum

4710

      Ex ipso numero tollere corda bono.

Sic fecit, sic se corrumpere non dubitavit,

      Sic alios demens perdere non metuit.

Sed quid ei faciam? Primo crinalia tollam

      Et crines nudos absque decore sinam,

4715

Vnde placere putat, et sed venumdare temptat

      Et quasi tuniculum texit ad interitum.

Inde per ornatum, quo splendet inaniter, ibo,

      Quem forma simili luna minuta facit.

Torques de collo, de pectore vincula tollo,

4720

      Quod satis officium non habuere suum.

Armus ab armilla non glorificabitur ultra,

      Allicietque feras haec quoque praeda manus.

Insignem mitram fedato vertice scindam

      Et iam discrimen non erit ad tegimen.

4725

Ad lumbos veniam pretiosaque cingula rumpam.

      Rumpam murenas atque periscelidas.

Olfatoriolis, quo nares pascit odore

      Et captat miseros, exuet ista manus.

Auribus appensos per vulnera grata lapillos

4730

      Auferet hostilis nil veritura manus.

Non ultra digitus gemmis gaudebit et auro,

      Fronsque sibi stellas flebit abesse suas.

Mutatoriolis vetus oblectatio longe

      Fiet, et hos cultus barbara dextra feret.

4735

Pallia tollentur, pendentia tegmina late

      Et, quibus illucent, lintea nulla sinam.

Perdet acus etiam gemmis auroque paratas,

      Ad complectendum turpe decenter opus.

Et, quo se cernit, speculum cum syndone perdet,

4740

      Iamque procul vittas atque teristra dabo.

Et quid erit contra? Quantos nunc mulcet odore,

      Tantos offendet naris et oris odor.

Et sicut zona nunc molliter illa superbit,

      Sic et funiculo cincta dolenter erit,

4745

Et quia crispantem contorsit vertice crinem,

      Purgabit vicium flebile calvicium.

Fascia pectus ei tenerum vestire solebat,

      At nunc saccus erit interiora domans.

Sic, quasi dicat, erit teneris mulieribus, adde

4750

      Et luge cesos, o miseranda, viros.

Quoque magis doleas et ab ymo pectore plores,

      Virtus nec species proderit ulla viris.

Non est in gladiis ad formam motus amoris,

      Parcere non novit sive timere mucro.

4755

Non metuit fortem, tollit per vulnera mollem,

      Non curat gladius, qualia sentit amor.

Tolletur pulcher, tolletur viribus acer,

      Quae duo praecipue captat ineptus amor.

Ac tum merebunt, hoc est, lamenta movebunt

4760

      Portae, cum nullus ingredietur eas".

Sic per Ysaiam Dominus, sic intonat, inquam,

      Quem timet omnino spiritus atque caro.

Hunc finem, miserae, lascivia vestra meretur,

      Dumque superbitis, omnia destruitis.

4765

Vester amor, vester luxus, petulantia vestra

      Omnia turbavit et bona summa tulit.

Inde Deo vestrum iam non patiente furorem

      Hostilis gladius et vaga pestis adest.

Infernus nova monstra dedit, iam Cerberus ipse

4770

      Colla levat, ridet tristia Tesiphone.

His ita turbatis, ubi lex et Chritus ab urbe

      Cessit, funereo cuncta tenente malo,

Conveniunt sceleres, ex urbibus officiales,

      Ad quos summa rei spectat, et officio

4775

Quisque suo temptat usum viresque praeire,

      Ne nova de solio subruat ambicio.

Ex agris etiam tanta est adversio veri,

      Vt regem videant, ruricolae properant.

Hi longo visu pascuntur et imperiali

4780

      Auditu faustos seque suosque putant.

Hi vestem tangunt, quo fortunatior illis

      Sit manus et surgat laetior inde seges.

Quid iubeat, quid non iubeat dilectio Christi

      Abscondit miseris omnia regis amor.

4785

Et de monachico fatalia nomina cultu

      Gaudent daemonio credere cum pretio.

Venduntur baculi, venduntur praepositurae,

      Venditur et Christus ut fera sive pecus.