Hugo Aurelianensis carmina 23

Testo base di riferimento: C. J. McDonough, 1984

Altre sezioni


Diues eram et dilectus

Inter pares preelectus;

Modo curuat me senectus

Et etate sum confectus.

5

Vnde, uilis et neglectus,

A deiectis sum deiectus,

Quibus rauce sonat pectus,

Mensa grauis, pauper lectus,

Quis nec amor nec affectus,

10

Set horrendus est aspectus.

Homo mendax atque uanus

Infidelis et profanus

Me deiecit capellanus

Veteranum ueteranus

15

Et iniecit in me manus,

Dignus dici Dacianus.

Prius quidem me dilexit

Fraudulenter et illexit.

Postquam meas res transuexit,

20

Fraudem suam tunc detexit.

Primas sibi non prospexit

Neque dolos intellexit,

Donec domo pulsus exit.

Satis erat bonus ante,

25

Bursa mea sonum dante,

Et dicebat michi sancte:

"Frater, multum diligam te."

Hoc deceptus blandimento,

Vt emunctus sum argento,

30

Cum dolore, cum tormento

Sum deiectus in momento,

Rori datus atque uento.

Vento datus atque rori,

Vite prima turpiori

35

Redonandus et errori,

Pena dignus grauiori,

Et ut Iudas dignus mori,

Qui me tradens traditori,

Dignitatem uestri chori,

40

Permutabam uiliori.

Traditori dum me trado,

Qui de nocte non est spado,

Me de libro uite rado

Et dum sponte ruens cado,

45

Est dolendum, quod euado.

Inconsulte nimis egi,

In hoc malum me inpegi,

Ipse michi collum fregi,

Qui uos linquens preelegi,

50

Vt seruirem egro gregi,

Vili malens ueste tegi,

Quam seruire summo regi,

Vbi lustra tot peregi.

Aberraui set pro deo

55

Indulgete michi reo!

Incessanter enim fleo,

Pro peccato gemens meo.

Fleo gemens pro peccatis,

Iuste tamen et non gratis;

60

Et non possum flere satis,

Vestre memor honestatis

Et fraterne karitatis.

O quam dura sors Primatis!

Quam aduersis feror fatis!

65

Segregatus a beatis,

Sociatus segregatis,

Vestris tantum fidens datis,

Pondus fero paupertatis.

Paupertatis fero pondus.

70

Meus ager, meus fondus,

Domus mea totus mundus,

Quem pererro uagabundus.

Quondam felix et fecundus

Et facetus et facundus,

75

Mouens iocos et iocundus,

Quondam primus, nunc secundus,

Victum quero uerecundus.

Verecundus uictum quero.

Sum mendicus. ubi uero

80

Victum queram nisi clero,

Enutritus in Piero,

Eruditus sub Homero?

Set dum mane uictum quero

Et reuerti cogor sero,

85

Iam in breui (nam despero)

Honerosus uobis ero.

Onerosus et quo ibo?

Ad laicos non transibo.

Parum edo, parum bibo.

90

Venter meus sine gibo

Et contentus paruo cibo

Plenus erit paruo libo

Et, si fame deperibo,

Culpam uobis hanc ascribo.

95

Vultis modo causam scire,

Causam litis, causam ire,

Que coegit nos exire?

Breui possum expedire,

Si non tedet uos audire.

100

"Nos optamus hoc audire

Plus quam sonum dulcis lyre."

Quidam frater, claudo pede,

Est eadem pulsus ede,

Violenter atque fede,

105

Vt captiuus et pars prede,

Alligatus loris rede

A Willelmo Ganimede.

Frater menbris dissolutus,

Qui deberet esse tutus,

110

(Nam pes erat preacutus),

Nichil mali prelocutus,

Set mandata non secutus,

Calciatus et indutus,

Est in luto prouolutus.

115

Prouolutus est in luto

Frater pede preacuto;

Quem clamantem dum adiuto,

Et putabam satis tuto,

Fui comes prouoluto

120

Et pollutus cum polluto.

Prouoluto comes fui

Et in luto pulsus rui,

Dum pro bono penas lui,

Nullus meus, omnes sui.

125

Adiuuabant omnes eum,

Chananei Chananeum,

Ferezei Ferezeum,

Et me nemo, preter deum,

Dum adiuto fratrem meum,

130

Nil merentem neque reum.

Solus ego motus fleui,

Fletu genas adinpleui

Ob magistri scelus seui

Et dolorem iam grandeui.

135

Quis haberet lumen siccum

Cernens opus tam iniquum,

Sacerdotem inpudicum,

Corruptorem meretricum

Matronarum et altricum,

140

Seuientem in mendicum,

Claudum senem et antiquum,

Dum distractus per posticum

Appellaret replens uicum

Adiutorem et amicum?

145

Nec adiutor est repertus,

Nec sacerdos est misertus;

Ita solus est desertus,

Totus luto coopertus

Nec, quo pedem ferret, certus.

150

Accusabam turpe factum

Propter fratrem sic confractum,

Claudum, senem et contractum;

Et, dum dico "malefactum,"

Acusatus dedi saltum.

155

Accusatus saltum dedi.

Post hec intus non resedi

Neque bibi nec comedi

Capellani iussu fedi,

Qui, quod sacre datur edi,

160

Aut inpertit Palemedi

Aut largitur Ganimedi

Aut fraterno dat heredi,

Aut asportant cytharedi

Vt adquirat bonus credi.

165

Modo, fratres, iudicate,

Neque uestro pro Primate

Aberrantes declinate

A sincera ueritate,

An sit dignus dignitate,

170

Vel priuandus potestate,

Senex carens castitate

Et sacerdos honestate,

Caritate, pietate.