Constans erat Thetidem parituram natum
Cui patri fuerat prevalere datum.
Dei disposuerant et erat fatatum:
Quod ita disponitur decet esse ratum.
5
[C]omperit hoc Iupiter et comperto credit,
Dignam Iovis thalamo Peleo concedit,
Quo concessu maxime voluntatem ledit,
Sed Fatis resistere nolens, eis cedit.
Gaudet sponsa Peleus, congaudetur ei,
10
Operam dant nuptiis, invitantur dei,
Tanta est iocunditas ibi tante rei,
Velut hora labitur spatium diei.
[N]uptias Discordia corde fert molesto:
Eo quod non interest nuptiali festo
15
Festi pacem impetit ausu tam infesto
Quod in brevi terminat leta fine mesto.
Facit unde doleant dives et egenus,
Multos lesa paululum ledit corde tenus;
Locum quem elegerant Iuno, Pallas, Venus
20
Petit. Tunc effunditur novum doli genus.
[I]nter eas pomulum iacit quo notarat
"Istud habe pulchrior, iam sit quod optarat"
Nam quid et quampluribus per hoc mali parat
Rei miserabilis exitus declarat.
25
[I]am pacis tranquillitas prorsus est amota,
Lis succedit, usque tunc superis ignota,
Non pro pomi pretio sed pro pomi nota;
Rixa minas parturit, domus fremit tota.
Iuno stat in medio parum vago crine
30
Et vix manus continet, postponuntur mine.
Dee quod interserunt non sapit divine -
Due parum deferunt superum regine.
[S]ed si diligentius prenotent futura
Acquirendi pomulum iam cessabit cura,
35
Nam videre poterunt qualis et quam dura
Huius iactum pomuli sequitur iactura.
Ex hoc causa prodiit ordine fatali
Que subtraxit Helenam thoro maritali,
Et hinc fluxit, proh dolor! fons tocius mali
40
Quod Troes absorbuit, morsu dicam quali.
[Q]ueque sibi iudicat pomulum deberi;
Querunt a qua potius debeat haberi.
Sic obtusos fecerat omnes virtus meri,
Non est ibi super hoc quisquam certus veri.
45
Ergo quem in talibus noverant discretum
Vt sit iudex super hoc Paris est decretum;
Et ut hoc quod iudices flectit sit deletum,
Dicunt, non considerant dona, preces, metum.
Dee
Tres sumus, ecce! dee. Forma se quelibet effert.
50
Hoc in discidio volumus, Paris, arbiter esto:
Cui pomum dederis, tytulum simul ipse referto.
Iuno
Sceptrorum sublimis honor fascesque tremendi
Divitieque mei iuris. Te indice palmam
Si tulerim, regno per me donabere summo.
Pallas
55
Que celum, que terra regit, que pontus et orbis,
Legibus astringo certis. Nil me sine rectum.
Te si me sequeris non abstrahet invius error.
Venus
Plectra sonora, ioci, plausus, lasciva voluptas -
Hec mea. Si reliquis me prefers, ipsa puellam
60
Pro mercede dabo qua non formosior ulla.
Paris
Grata michi tua forma, Venus, tua munera grata.
Plus aliis michi mente sedes. Certaminis, ecce,
Pignus habe, victrix, auri spectabile malum.
Poeta
Hac in lite triplex hominum mellita poesis
65
Depinxit studium, quorum datur optio cunctis.
Falluntur tamen optando plerique: sequaces
Luxus habet multos, honor et sapientia paucos.