Iohannes de Hauvilla architrenius 6

Testo base di riferimento: Th. Wright, 1872

Altre sezioni


"Ex alio belli cuneo sumus, alter Achilles

Arturus teretis mensae genitiva venustas,

Et Ramophrygius, dandi non unda, sed aequor,

Et Walganus ego, qui nil reminiscor avara

5

Inoculasse manu; non haec mea fulgurat auro

Sed gladio dextra, recipit quod spargat, et enses

Non loculos stringit, nec opes incarcero, miles

Degener, et cupide cumulato rusticus aere.

At me bella vocant, et te tua forsitan urget

10

Sollicitudo, vale." Non expectatus eunti

Reddidit ille, "Vale," meditativusque recedit,

Corde querelanti, quod scrutativus et austrum

Viderit et Thetide miranti merserit Arcton,

Effusoque vagus oculo perlegerit orbem,

15

Nullaque propositi datur exoptata facultas

Intimus ergo tumet, vultusque superfluit ira,

Purpureisque furor animi coquit, ora caminis.

Nec mora, dum fervet, nec tempore temperat ignem,

Floridulum mundi thalamum verisque penates,

20

Advehit a usque Tylon, ubi nunquam labitur absque

Praeterito praesens plusquam perfecta venustas.

Perpetuatur honos rosulis, intacta senectae

Lilia pubescunt, senium nec bruma nec aestas

Advehit, et veris aeternativa iuventam

25

Floribus ipsa loci deitas nativa perennat.

Hic ubi planities patulum lunatur in orbem,

Philosophos serie iunctos circumspicit, in qua

Architas varios excessus explicat irae,

Et docet hac mentem furia vexante labores.

30

"Ira malum deforme viris, quo pectus acescit,

Sensus hebet, languet studium, sollertia lippit,

Caecatur ratio, pietas tepet, alget honestas,

Macrescit virtus, vitium pinguescit, inundat

Livor, adest facinus, lex nutat, norma vacillat,

35

Pax titubat, surgit odium, clementia vergit;

Cedit amor, crescit hostis, rarescit amicus,

Insidiae serpunt, ruit impetus, evolat ardor,

Bella fremunt, Bellona tuba, Mars intonat ense;

Vita fugit, vitaeque sopor mors ultimus instat.

40

Ira malum quo non aliud velocius alas

Vrget in errorem, pennasque in devia versat,

In faciem surgit, et pectore nascitur ira,

Interiusque cremat, et vultibus exilit ardor,

Praecipitesque furor animos rotat, ora perurit.

45

Hic rogus exterius, celari nescius, urit;

Accensoque labor animi vulgatur in ore,

Nec tacet arcanum mentis facundia vultus.

Imperat haec dextris rabies, natosque parentum

Immergit iugulis, contraque in pignora patres

50

Efferat, et fratris frater bibit ense cruorem.

Cognatas acies alterno sanguinis haustu

Polluit, et gladio naturae foedera rumpit.

Caedibus accedunt caedes, et caeca nefandis

Implicat in facinus pugiles audacia sensus.

55

Irae fida manus cladesque ancilla ministrans

Surgit, et exilium pacis molitur, iterque

Rumpit in omne nefas, rabies germana furoris,

Pronus in arma furor, stricto vagus impetus ense,

Indocilis flecti feritas, et cognita sceptris

60

Seditio, caecusque timor, regnique tyrannis,

Et soror et coniux, et belli semina, lites,

Litigiique tubae crudoque insania vultu,

Rixarumque facies, et iurgia plena cruoris;

Caedeque saevities irae clausura tumultus.

65

Ira iuventutis solitus calor, ardor amantum

Acrior in poenas, stragique paratior ense,

Maturasque neces, laqueo, face, cuspide, cogens,

Cum Veneris voto contraria ludit amantes

Alea, nec motus animi fortuna secundat,

70

Nec ferit ad libitum voti quo tenditur arcus.

Ira, parens odii, quod proles tertia livor

Subsequitur pestis, utriusque diutior haeres."

Audit, et incinerat gelidis fornacibus ignes,

Et sepelit vivam prius Architrenius iram.

75

Pascitur auditis, propius sedet, erigit aurem;

Cor patulum solvit, etenim sermone carenti

Gloria praecessit, sequitur Plato verba secundans.

"Ecce furor livoris acus, maiorque Megaera

Invidiae, famae cumulum raptura beatis,

80

Non pudet in mundos maculas iurasse, notatis

Adiecisse notas, Erebum fastidit Erinnys

Maternamque Stygen, nostras peregrinat in aedes

Hospita, dente gravis, didicit revocasse favores,

Exacuisse dolos, clausos aperire reatus.

85

Ipsa scelus fictura nefas, tortura flagello

Pervigili mentes, successibus aegra, sinistros

Ad casus lugubre canens, lacrimosa secundis,

Gavisiva malis, ideo moerore serenum

Et risu lacrimans fatum comitatur amaro.

90

Livori adsistunt rabies animosa tumultus,

Pax armata dolis, suspectum foedus, amoris

Vmbra, latens odium, gladio Mars igneus, arma,

Arma viri, Bellona tonans, et pronuba belli

Seditio, primumque ferens discordia pilum.

95

Livor in insidias et in ebria tela veneno

Irruit, et varia cumulantur pocula morte,

Exundantque neces, nec inexpugnabile praestant

Divitiae vallum, sed vino purpura cedit

Mortibus amato, damnique incauta potestas

100

Illud easque bibit, aliudque infunditur ostro

Quam Tyrium virus, hoc enitet, enecat illud,

Erigit hoc fastus, illosque ulciscitur illud.

Detulit a superis radicem livor, et ortu

Summus summa petit, superisque simillima pulsat,

105

Certamenque deis plusquam civile minatur.

Divitis et coelo redolentis lilia famae

Livoris decerpit hiems; insultat honori,

Extenuat laudes, adimit virtutis odorem

Nariculis famae, superis fragrantia morum

110

Balsama delimat, virusque inspirat, et acus

Polluit afflatu, dens improbus omnia carpit,

Nec sibi deparcit in caetera livor, et ipsum

Saevit in auctorem, roditque et roditur idem.

Livor opem pressis et opes sublimibus aufert,

115

Provectumque bonis meritis, infesta Celeno

Aeternum fornax odium coctura novercae

Et puto philosophis laterum livore potentum

Tollitur accessus, metuendaque gratia sceptri.

Nam livor titulum quem non habet odit haberi."

120

Vt modus est nobis, subeunt partita favorem

Murmura, nec serpunt vacui livore susurri.

Nec mora, dum linguis immissa licentia, fandi

Materias versat, iuvat exclamasse Catonem:

"O inopes virtutis opes, O gloria paucos

125

Productura viros, caeloque invisa potestas,

Nec loculis factura deos, felicia molles

Subducunt animos, nec sunt commercia regnis

Cum Iove, nec mitra superis, accedis inopsque

Plus animae quam dives habet, levioribus alis

130

Pauper in astra volat, ducique pecunia mole

Quos aluit laesura premit, nec Croesus in auro

Fata fugit, perdensque deos non perditur umbris.

O Erebi descensus opes, et maior Averni

Introitus, mortisque fores, quas Cerberus alter

135

Ambitus extruxit, medioque erexit in orbe;

Qua surgit cum divitibus factura Megaera

Colloquium, notaque diu cum prole susurrat,

Et iacit amplexus, et plaudit, et oscula miscet,

Incautoque doli ridenti arridet alumno.

140

Interdum Stygias attentius edocet artes,

Sollicitumque minus intorto verberat hydro,

Effusumque iacit Stygium per viscera virus;

Quo nequeat non velle nefas scelerumque soporem

Nesciat, et numquam facinus succumbat honesto."

145

Hac solitum decurrit iter, totumque Megaera

Advehit infernum; quicquid Plutonius axis

Educat immundum, vitiorum turba, sinistra

Progenies noctis, matrem complexa feruntur

Emerguntque sinu, bibulasque paludibus aulas

150

Aspergunt Stygiis, propiusque vocantur, et omni

Adsunt consilio, verum cum sorde fluenti

Polluti satis est, et fusae latius orbem

Afficiunt maculae, nec Ditem evadere dites.

Dant delicta fidem, mors ecce extrema dierum

155

Vespera pallenti subito procedit amictu,

Accensamque tenet sicco Phlegethonte cypressum,

Quae decisa rogis pigmentet odoribus auras.

Divitibus supremus honos praenuntia fati

Noctua praecedit, properanti morte propinquos

160

Occasus infausta canens, buboque sinister

Augurii vates, aevumque in dulcibus annis

Atropos abrumpens fati comitatur euntis

Indivisa vias, lacrimae planctusque sequuntur,

Et gemitus, fletuque madens decisio vultus,

165

Funeribusque comes ululatus, et horrida crinis

Arduitas, scissoque comae iactura capillo,

Diruptique sinus, et moestae vestis honestas,

Et manuum presso coeuntes pectine nodi.

Inserit ergo manum trabeis, gremioque reducto

170

Exuit, et dextrae sceptrum, diadema revellit

Crinibus, et Stygiae spoliatum mandat arenae;

Funebrique tuba victrix circumsonat aulam;

Et superis vindex clangoribus aethera pulsat;

Optatumque deis reserat clamore triumphum,

175

Et de divitibus nota est victoria caelo.

"O subito lapsurus apex, O pendula rerum

Ardua praecipitem gravius factura ruinam.

O mundi lugubris honos, et debile robur,

Divitiae, fati dubio quassabile flatu.

180

Haud procul a mentis oculo ventura recedat

Illa dies, quam clausa Dei prudentia differt,

Occultamque videt, quae tandem cognita regum

Mordeat excessus, poenamque excedere crimen

Vindicet, et laqueis doleant crudescere regna.

185

Nec solio parcit superum clementior urna;

Nec poenam redimet, quod mundum polluit auro,

Cum trabea tandem cessura moribus ignis,

Quem Phlegethon sudat, gemmarum diluet ignes,

Vernabitque deum solio trabeata casarum

190

Sobrietas, tandemque dato fulgebit in ostro,

Gaudebit velitque dominus vitale Iohannes

Aeternare iubar, roseis ardere coronae

Sideribus, quam non odium, non fortior aetas,

Immo nec invidiae rabies suspecta venenis

195

Excutiat, vitemque metet quam plantet honestas."

Hic subiicit nec amara timens, nec dulcia sperans,

Diogenes, fixus animo, sed mobilis aede:

"Si quicquid gemino Phoebus complectitur arcu,

Imperio stringas, tumulo non maior humandus

200

Occidis, et tandem cui non suffecerat orbis

Magnus Alexander parvae non sufficit urnae.

Si Paridis formae rosei praecelleret oris

Gloria, nec vultus maculae nubesceret umbra,

Occiduus sol ille perit, floremque iuventae

205

Vel fati caesura terit, vel luna senectae.

Si praelustre genus, si regius ortus, adusque

Innumeros decurrat avos, non sanguinis illa

Lux addit meritis, patrem dediscit in ense

Neptanabi proles, matremque absolvit in armis.

210

Si famae radies titulis insignis, et alto

Nomine gemmescas, animae non tergis olentes

Sub fama redolente notas, nam mentis inumbrat

Laudis oliva rubum, nec spinam pectore vellis.

Si quicquid Socratis exundat fama, capaci,

215

Hauseris ingenio, nihil est hausisse, tuumque

Insipidum scire est, nisi quod condivit honestas;

Nec morum redimit cumulata scientia damnum.

Si longo senii fastidia traxeris aevo

Nestor, et ad quarti numerus processerat annos

220

Limitis, exiguum sub morte crepuscula lucem

Claudunt, et sedes superest suprema sepulcrum.

Si toto physicae lucteris robore lucis

Continuasse moras, stamen tamen Atropos alvi

Rumpit, et in mortem non est praescriptio vitae;

225

Producitque dies, sed non medicina perennat.

Si quicquid Tyrius accendit murice pecten,

Aut Sidonis acus naturae simia, serum

Velleribus foecunda parit, si quicquid ubique

Vestis adest habeas, uni toga sufficit una.

230

Si quicquid gremio nutrit Rhea, lactat in undis

Nereus, aut Bacchus pressa vomit ebrius uva,

Affluat et pretio cultuque arrideat ori

Copia, quo turges uterum non amplius imples.

Si variae sedes, si sit populosa domorum

235

Turba tibi, si mille lares, si milia sola,

Te capit una domus, et frustra vanus in astra

Turribus accedis, casula contentus Amyclae."

Vix ea, cum Socratis surgens facundia verbo

Continuat verbum, reliquos affatur, et ora

240

Sermonemque suum socias convertit ad aures.

"O rigui virtus cynici, quam nulla soluti

Polluit ebrietas luxus, O sobria pransi

Laetaque ieiunii saties, O rara verenda

Maiestas casulae soliumque volubilis aulae

245

Doliolum, cuius patula fore ianua nunquam

Limine nodatur, non obiectura frequenti

Ostia convivae, nec mandatura repulsae

Dedecus occursu, fervorem, frigus, utrumque

Evasura malum, nec conquestura molestas

250

Aeris esse vices, properanti terga periclo

Obiicit, et versae faciem non verberat austris

Aeolus, imber aquis, nive bruma, vaporibus aestas.

Magni sprevit opes, curarum pondus, et aurum

Insidiis plenum, suspectaque munera lethi

255

Horruit, intactus gladios ridere latronum

Maluit, et iugili vacuus versasse cruorem.

Erubuit transisse modum, quod flumina ligno

Hauserat, et calicis digitos collegit in orbem,

Libandoque manus docuit servire fluento,

260

Omnifico facta naturae pocula torno.

Indolis activa placuit, passiva laborum

Paupertas, vitii declinativa, malorum

Ablativa, virum genitiva, dativa bonorum.

Flevit opum risus, lacrima mordente, Platonis,

265

Sidonio fastu corrupta cubilia mente

Et pede calcavit, naturae fercula nunquam

Fastidivit, olus pallenti maluit unda

Quam linguae phaleris Siculum mollire tyrannum.

Alter Aristippus vestiri cannabe liber,

270

Quam trabea servus, et se quam regibus uti,

Integer haud sapido praetextae laesus odore

Vberius, felix animae quam vestis in auro.

Cum peteret voto studii Thebanus Athenas

Philosophus Crates, notumque potentibus agmen

275

Collegisset opes socias, dissuada Minervae

Pondera, mersit eas, ne mersaretur ab illis

Passus ut expensis impensa pecunia pessum

Pessime pressetur, meritamque ut naufraga poenam

Naufragii nec lativa ferat, cum tenderet illo

280

Idem Democritus, studiis accensus, avari

Sacra suosque deos, loculos abiecit, avitos

Distribuit census, librisque extructa Minervam

Sorbuit, inserto consurgens mantica Phoebo

Plena sophismaticis, sed opum ieiuna Camoenis,

285

Intumuit gravida concusso Pallade dorso."

Haec ubi Democritus, "Nullum placuisse merentur

Quae Styga pro fructu pariunt, haec omnia tractu

Duratura brevi, nimias mentita carenti

Delicias, illumque minus factura beatum

290

Cui magis accedunt, reprimantur vota, sitisque

Extinguatur opum, nec clauso pectore sensus

Ardor agat rimas, opibus tamen omnis in omnem

Omnia posse potest, per eas suspectus ab hoste

Extorquetur amor, nodoque adversa ligantur

295

Insolido, censuque nefas suasura fugatur

Pauperies, liceat est ipsa pecunia sanctis

Accipienda veris, licite quaesita, datores

Magnanimos habeat, et dantibus influat, arcae

Non inserta diu rara et brevis hospita, nunquam

300

Incola, nec turpe loculi quaestura sepulcrum.

Collige sparsurus, mete quae discretio dextrae

Seminet, et summum dandi prudentia nomen

Germinet, et meritis fructum producat in astris.

Invidiosa Titi sit dextera, munera tanto

305

A simili sparge, quo dives splendeat astrum

Esse puta munus, oblitam dona memento

Amisisse diem, loculos signasse ruborem

Inferat, et census quae pondere sudat, anhelet

Distribuendo manus, fudit fortuna, refundat

310

Dextra, nec ardorem dandi respectus avari

Congelet, ille tibi Romani maximus ardor

Muneris occurrat, immo quem fausta dedere

Tempora Normannis, qui dandi sidere mundo

Et superis fulget, cui qua non praebuit haec est

315

Visa nefasta dies, ille est cui copia cornu

Fundendique vicem ieiuno tradidit orbe."

Hic Cicero verbis instantius ora resolvens:

"Dando tamen praefige modum, substringe solutos

Muneris excursus, iusto moderantia fine

320

Temperet expensas, cedatque improvida caeci

Ebrietas luxus, moderandi limite dandi

Luxuriem praecinge, pati largitio fraenum

Noverit, et quantum permittit copia funde.

Largus in exhibitis, habiti modus arbiter esto.

325

Meta sit expensae, dandique auriga facultas.

Luxus opum consumit opem, dandique potestas

Carpitur et carpit, non est insania maior

Quam quod posse cupis niti non posse, daturus

Et dans esse nequis, si luxum consulis, ille

330

Hoc illo perimit, dare quod manus ebria spargit

Ire datum tollit, sumptu consumeris urges

Quod doleas, spernis hodie quod crastinus optes.

Prodige de pleno vacuum concludis, amarum

De sapido, de luce lutum, de Caesare Codrum,

335

Ludibrium de laude, nihil de quolibet; illud.

Prodiga prodigium novit manus, amplius aequo

Amplificans sumptus, habitisque licentius utens

Quam liceat, natura petit, fortuna ministret.

Carptor opum vilescit inops, dum divite dextra

340

Dat, redolet; post munus olens, mendicat ubique,

Inveniens nusquam, queritur dum quaerit amaros

Non praescisse dies, cum dulcibus usus amico

Fiderit in fato, pudet illis esse pudori

Quos dives decuit, fusi reminiscitur aeris.

345

Amississe piget, et opes fluxisse, refluxum

Non habuisse dolet, fati resilire favorem

Ingemit, et vellet fortuna dante dedisse

Parcius, et dextrae male praecavisse, sinistram

Devovet, et sero quem laeserit alea ludi

350

Poenitet, elususque manum qua luserit odit."

Talibus adnectit redolenti Plinius ore:

"Prodigus es, sequitur eris indigus, huius egestas

Est vitii vindex, meritaque ulciscitur ira

Pauperies luxum, tenui contracta cubili,

355

Panniculo sordens, ventri ieiunia longo

Indicens odio, Cereris Bacchique recedunt

Accessus soliti, stomacho succedit inani

Aegra fames, ardensque sitis vacuumque rapina

Instruit, et dextram qua fuderit omnia furto

360

Damnat, et aere manus alieno polluit, omne

Pro modico suasura nefas, clausisse bilingues

Ingeniosa dolos, ut qua sibi deficit alter

Supplementa ferat, omni quo pauper abundet

Limite procedit, et primi rursus inundat

365

Diluvium luxus, solitumque refluctuat aequor;

Et manus ad dandi revolat quem noverat usum.

Cura prodigitur dando qui prodigit, aeris

Creditor occurrit gravis, urgens, improbus, acer,

Impatiensque morae, repetendi prodigus, irae

370

Largus, avarus opum, tantoque protervius haeret,

Quo magis acris eges, quo plus sub mole terentis

Laederis usurae, pulsat, furit, instat; oportet

Quod petit ut solvas, nec solvere sufficit arcae

Aut loculi macies; quid ages? te pessimus ille

375

Vndique divellit; et dandi si qua reliquit

Primus amor, dantur, sed eo dilatio dono

Venit, emisque moras; sed qui prius institit idem

Maturat reditum dolor, interrupta quievit

Rixa, sed ad tempus, redit in fervore tumultus

380

Asperior maiorque furor, mors sola dolores

Sopitura venit, latura beatius esse

Et miseris optata quies, solatia poenae

Quae vita est, mors poena parit, respirat egestas

Mortis in amplexu, vitaeque molestia letho

385

Tollitur, et vulnus curatur vulnere, poena

Poena, dolore dolor, ut te tot prodigae tandem

Eruat adversis; ut tot pulsantibus obstet,

Supremi metuenda venit clementia fati.

Parcius a loculis expensae audacia surgat

390

Ad census contracta modum, ne debita mensi

Devoret una dies, musisque liguriat anni

Suffectura morae, si qua est improvida, non est

Saepe datura manus, nemo nisi parcus habebit

Vnde diu largus effundet muneris urnam,

395

Solaque munifico laudes cautela perennat."

Interea dubio versans in pectore Crates

Quando mersit opes, longum meditatus, "En," inquit,

"En memini, loculos odi, mundumque daturas

Fortunae contemno manus, erroribus ortum

400

Divitiae praestant, et opes delicta tuentur,

Libertasque datur vitiis, et semina culpae

Praefoecunda iacit, necnon altissima fati

Nulla venit sincera dies, maiorque potestas

Saevius a ludo fortunae laeditur, et plus

405

Solliciti quam pacis habet, semperque beatos

Altius adversis labor inclementius urget.

Nulla quies aulae, circumvenit improbus aulam

Curarum populus, vexat congesta laborum

Turba potestates, alienativa quietis

410

Agmina concurrunt, regni custodia, iuris

Sollicitudo minor, tractanda negotia causae,

Iudicis examen, lis decidenda querelae,

Pauperis instantis pulsatio crebra, rogantis

Importuna manus, precibusque interflua rixae

415

Asperitas, quam pigra parit dilatio recti.

Rarus ibi somnus, vigilatae taedia noctis

Indolitura dies equitantis vexat ocellum,

Semita delicti, culpae via, strata reatus,

Methodus inferni, Stygis orbita, limes Averni,

420

Nugarum lituus, falsi tuba, tibia ficti,

Buccina rumoris, denso strepit aula tumultu.

Altiloquus quatit astra fragor, tollitque soporem

Et superis, fessasque Iovis ferit arduus aures.

Vndique garritur, hic verbum supprimit, ille

425

Erigit, hic linguae tumidus tonat, ille susurrat;

Hic socium tangit vitium mordente cachinno;

Publicat ille scelus gravius laedente susurro.

Ille movet rixas, hic corripit, ille flagello

Vapulat, hic lingua contemnitur, ille vel illa

430

Praevalet, is vel ea; raro tamen elicit aula.

Eloquio laudes, et se vix aulicus offert

Laudandi studio, sepelit quod novit honestum.

Denudat vitium, meritum sub criminis umbra

Occulit, et famae picturam moribus aufert.

435

Hic scelus antiquum memorat, gaudetque relatum;

Non solus scivisse nefas, nullique pudendum

Commisisse pudet socii submurmurat aure,

Laudantis facinus, avidoque in crimina verbo

Iactitat hic factum, deliberat ille futurum.

440

Non phaleris, non felle vacat, foecunda malorum

Lingua parens, omnisque pluit facundia nugas.

O male felices, quorum nec purpura morbos

Nec loculus curat, nec opes suprema morantur

Fata, nec ad nervum revocatur mortis arundo.

445

Dives apud Ditem veniam non impetrat auro,

Nec cupidae vendit Cereris genus auctius aevum,

Nec parcit trabeae subeunti Cerberus illum,

Nec regni gladius, nec mitrae cornua terrent.

Non homines humana beant, similemque beato

450

Forma, genus praetexta facit virtusque beatum."

"Sentit idem Crates quod sentio, novimus aulam

Altitonantis," ait Lucani patruus, ille

Quo Nero defuncto quam vivo malluit uti.

"Optima paupertas possessio, Iulius orbem

455

Sorbuit, et somnum vacui laudavit Amiclae.

Fulgor opum caecat; fortuna miserrima quid sit?

Est homini factura fidem, quid possit in alto

Cernit in oppresso, quo fructu prospera rident

In lacrimis adversa vident, quo gloria tollat

460

Inferiora docent, an virtus vana gigantum

In superos esset, et debeat esse timori

Iupiter, an possit deitas impune lacessi,

Enceladi tandem rabies extincta probavit,

Et probat iniectam quotiens demugit ob Aethnam,

465

Alternatque latus, humero nervoque sonanti,

Aut manibus niti, dorsoque assurgere temptat.

Occubuit temere surgens Titania virtus,

Et caret optato praesumens gloria fine.

Tollo pedem, fixumque ligo, nam lubricus ille

470

Est locus, accessu facilis, gressuque relato

Difficilis, raptisque notis elatio turget,

Et subito quaevis tumet excellentia vento,

Et tenui novit illati gloria rima."

Altius ingenio raptus quam corpore, mundos

475

Innumeros potuit animo numerasse, suosque

Pythagoras superos stupidus narrante dolebat

Magnus Anaxagaro, nec aperto lingua dolori

Defuit, et morbum gemitu testatus anhelo.

"Ha! miser," exclamat, "vacuos rectoris inermes

480

Tot video mundos, mihi nondum serviat unus,

Nec mea dignatur casa mundus sceptra, nec unum

Exaequasse Iovem, Pellaeis glorior armis.

O nimis excurrens praesumptio, nescia votis

Ambitio praeferre modum, que sola iubendi

485

Anxia, diis solis regnantibus invidet orbem,

Fixum non habuit successum gloria, magnum

Parvula, qui mundos sitiebat sorbuit urna.

Quaestio quam praedo fluvialis movit, Homero

Institit, ad mortis lacrimas, numerosior ultra

490

Quam quae Maeonii possit succumbere luctae.

Plus aequo doluit vulgo vilescere, famae

Laudibus incisis, inconsolanter adauctae

Iacturam gemuit, qui non est passus, ut ampli

Nominis arduitas modica pro parte labasset,

495

Nec tulit ut nomen tenui nubesceret umbra."