"Mirari faciunt magis haec quam scire, rudisque
Ingenii non est," ait Architrenius, "astris
Instruxisse stylum, vel quae divina sigillant
Scrinia, descisso dubii cognoscere velo.
5
Trans hominem sunt verba deae, miracula caecus
Audio, nam lampas animi subtilia pingui
Celatur radio, nec mens sublimia visu
Vix humili cernit, nec distantissima luce
Fumidula monstrat, tamen haec ut maxima credam
10
Maiestas dicentis," ait, "caelumque legente
Miror, et ignotis delector, et aure libenti
Sollicitor, si magna loquens maiora loquatur."
Interea coeptum Genesis non segnior urget,
Sermonisque rota properante diutius addit:
15
Qua vero inclinat sphaeram declivis horizon,
Deprimiturque Notus, ibi quarta citatior exit
Quam caput alterutro Phryxaeum limite claudit.
Tardior ad Librae caput est, pariterque remotis
A tropico signis, celerem rapit ocius ortum.
20
Cui magis accedit trepidantis portitor Helles,
Pisce magis, Libra surgendi protrahit arcum,
Aegoceronte Chiron, Tauro Leo, Scorpius Vrna.
Aegocerota sequens declivi contrahit arcus
Orbe moras ortus, rectoque diutius instat
25
Segnities signi, recipit contraria Cancri
Posteritas, rerumque citus supervolat ultor
Alcidae, sphaerisque piger declivibus exit.
Tempora si sumas una quibus elicit ortus,
Oppositos arcus recto labuntur in orbe
30
Tanta ut declivi non segnius una Lacones
Haemoniumque simul, quam quaevis sphaera revolvit,
Proximitate quibus tropicus accedit eadem.
Accidit illud idem, nam quantus pignora Ledae
Elevat et Cancrum, visus ubi limitat arctos
35
Tantus ubi Borea surgenti vergit horizon,
Nec citius qua fervet aren, mundique tumorem
Occupat, excurrunt signi cuiuslibet una
Ortus et occasus sumpti quam qua eminet Arctos,
Occuliturque Notus, unde in declivibus ambos
40
Si simul annectas, directo fiet in orbe
Alterutri duplum; nam qua raptissima torret
Ardua Libra zenith, signo properatur ad ortum
Occasumque pares, et eodem tempore visum,
Quo fugit Idaeam Ganymedes detegit urnam.
45
Qua magis a fixo Boreali distat horizon
Quam tropicus Cancri, qua nescia vere remitti
Aequora bruma ligat, oriuntur signa caduntque
Versa, priorque venit, quam Pisces portitor Helles
Posterior Tauro Phryxaeus, Piscibus Vrna.
50
Haud secus opposita vergunt, Libraque sequenti
Scorpius inversus decumbit ad aequora, Libra
Virgine descendit prior hospita, Virgo Leone.
Circulus aequidiem librans, austrumque colurus
Qui secat et Boream, Zephyri sub cardine mundum
55
Auroraeque ligant, quartisque aequaliter orbem
Sectio distinguit, et fixo stante coluro
Scinditur ad rectos, terrae fixissimus orbis.
Iunctior arcturis habitatur quarta, situsque
Reiicit humanos, extremi frigore limbi
60
Oppositoque gelu torpescit inhospita, paulo
Vlterius Thyle, quam despicit ora Bootes.
Quod riget aeterna glacie, curtatur ad arcton
Orbe parallelo, quartae pars caetera tractu
Mitior incolitur boreali limite, Sclavos
65
Metatura sinus, ut fama fante fatetur
Filius Admeti, Zephyrique a follibus aequor
Verberat occiduum, qua nomine celsius Atlas,
Quam dorso erigitur Eous limes ad Eurum.
Finibus exit Achen, ubi Gades orbis habena
70
Fixit Alexander, cuius famosior aram
Hippanis attollit, medioque opponitur orbe
Gadibus Alcidae, si fas est credere fama,
Quod scivisse putat, sed ad Austrum porrigit Indos,
Et sitientis aren, sepelit sub sole recessus
75
Quae medios signat in adusto limite fines,
Oppositisque pari discedit Gadibus arcu.
Sol iubar astrifugum mundum circumeat, et quo
Dimidius candet geminum complectitur ortum,
Nocte sua comitata dies, unde incipit ille
80
Terminat ille diem, sed nec mensura diebus
Omnibus una facit, distinguitur illa, nec omnes
Par mora distendit, cum nec rapiantur ad ortus
Tractu signa pari, nec in aequo permeet aequos,
Tempore sol, arcus orbis, qui cuspide mundi
85
Centratur medium, dum terrae immobile centro
Percutit et summo distinguitur orbita signis.
Volvitur in medium, mundoque revolvitur orbe
Pene parellelo Phoebus, nam signa relatas
Declinant obliqua vias, arcusque diei
90
Dicitur, occasum qui claudit et exit in ortum,
Oppositusque moras nocturnae limitat umbrae.
Et quia maioris declivis sphaera diei
Suscipit ad Boream arcus, stratique minores
Amputat hora Noti, Borealis crescit ad Austrum
95
Contrahitur devexa dies, haec plenior, illa
Aequidie brevior, brumalibus evolat horis.
Circulus ecentris egressa cuspide mundum
Non figit medium, complectitur orbita terram,
Et mediam centro quam totam circuit exit.
100
Volvitur ecentri brevior epiciclus in orbe,
Excluditque solum, superos succinctus ad axes,
Vectorisque sui cuspis non deserit arcum.
Zodiaci nullo tractu declinat ab orbe
Cuspide concentris mundo, scinditque Draconis
105
Circulus ecentrem, quisquis declinat ad Austrum,
Sidereosque boves, et qua transitur ab orbe
Signorum ad Boream, caput est ea sectio nodus
Oppositus cauda, per quam vergente planeta
Ad Notum urget iter, nautarum plaustra relinquens.
110
Fertur ad auroram pariter festina planetae
Cuspis in orbe brevi, brevis eluctatur ad ortum
Cuspis in ecentri, sed et hunc Draco volvit eodem
Segnior ecentrem, fixis non ocior astris.
Ad Zephyrum mundo non obvia Cynthia cuspis
115
Serpit in orbe brevi, praeceps excurrit eodem
Impetus ecentris, cui parvo cuspis in orbe
Concentri rapitur mundo, motusque Draconis
Non alio raptat egressae cuspidis orbem
Ecentremque bigam, sed eadem segnior urget.
120
Raptat in occasus omni Proserpina centro,
Solis in ecentri mundo brevis obviat orbis,
Non secus et Stilbon rapitur, si ecentris agatur
Cuspis in occasus, infixae cuspidis orbe,
Qui minor augusto sic cuspide distet ab arcu,
125
Vt procul a medio mundi secat orbita mundum;
Nec minus et Stylbon comes est et Cynthia fixis
Sideribus, fixaeque trahunt uirumque Draconem,
Qui rotat ecentrem secum torpentibus astris.
Retrogrados nescit errores Cynthia, nusquam
130
Stat biga, eum Phoebi curru, contraria mundo.
Impetus errantis sit progressivus in orbe,
Quem rotat ecentris quotiens vicinior augi
Praecipiti luctatur equo, retrogradus infra
Augis in opposito, dum stellis exit Eois
135
Occiduasque petit, mundoque citatior illas
Oppositos inter motus staturus anhelat.
Ad Boream numquam signorum surgit ab orbe
Mercurius, contraque Venus non vergit ad Austrum.
Luna, Iovis, Mavors, et iniquus falcifer, Austri
140
Nunc secreta petunt, nunc sidera tarda Bootis
Cuspis in ecentris defertur Delia, nusquam
Devia, Zodiaci numquam declivia mutat.
Ecce creatoris quid maius dextera mundo
Indulsisse queat homini? Cui sidera volvit,
145
Continuat lucem, fervoribus obiicit umbram,
Alternoque gelu sitientem submovet aestum,
Et noctis somnique vices fomenta labori
Adiicit, et noctis sepelit dispendia somno?"
"Quam procul eloquii fluvius decurret et aures
150
Influet exundans," ait Architrenius; "utre
Iam duplici pleno satis est hausisse referto.
Vase nec auriculae pelagi capit alveus undam."
Haec fatus, rumpitque moras, pedibusque loquentis
Irruit, et genuum demissos complicat artus,
155
Et cubitos sternens, iunctis iacet infimus ulnis.
Hoc nihil, immo minus nihilo, dea, respice fletus,
Fonticulos, stagna lacrymae, moeroris abyssos
Extenues, et plena malis vivaria sicces.
Torqueor, et planctus animi tormenta fatetur
160
Garrulus, et morbi latebras suspiria clamant,
Nec lacrimas fraudo, veris a nubibus imber
Solvitur, et nimbos oculi pluit intima nubes.
Ducitur exanimo luctus, certissima flendi
Causa subest, et vera movent adversa querelas.
165
Nam tot inexhaustis anima languente procellis
Concutior, totusque dolor circumfluor omni
Peste, quod in lacrimas Phalarim siccumque moverem
Democritum, scopulosque novos infunderet humor.
Sic mundi Boreis agitor, sic Syrtis arena
170
Naufragor humanae, sic impacata Charybdis
Me sorbet, sic Scylla freto languente flagellat.
His mihi naufragiis peregrino Tartara fletu
Compassura reor, et flecti posse Megaeram
Suspicor, et saevos alios mansuescere crines.
175
Omnis in hoc casu feritas admissa nocendi
Cederet, inflexi pietas adamanta rigoris
Molliret, praecepsque Iovis lentesceret ira.
Compaterisne tuam scelerum, Natura, flagellis
Affligi sobolem, quae sic in pignora pacem
180
Maternam turbavit hiems? Odiumne novercae
Matris amor didici? O dulces ubera numquam
Exhibitura favor, heu! pignora semper amarum
Gustatura cibum, pietas materna rigorem
Induit, et scopulis Prognes induruit Ino.
185
Sed quid ego? dubito luctusne refundere culpam
In matrem liceat; matrem vexare querelis
Exhorret pietas, prohibet reverentia matris.
Imperat ira loqui, rabies in turpia solvit
Ora, pudorque ligat; sed iam declino pudoris
190
Imperium, maiorque mihi dominatur Erinnys.
Torrenti fateor irae non impero, de te,
Pace tua, Natura, queror; tibi supplicat omnis
Maiestatis apex, et nobis semper avarum
Obliquas oculum, nulla dulcedine clausas
195
Scis reserare manus, hoc praeda doloribus aevum
Tristibus immergit, nec amicis utitur annis,
Nec fruitur laetis, nec verna vescitur aura.
Humanos statui nummo strinxisse reatus;
Sed metam desperat opus, nec finis apertum
200
Principium clausisse potest; nam cedit arenae
Turba malis, humana quibus dementia bellum
Indicit superis, divumque et fulmen et iram
In se cogit homo, Lipares Iovis eiicit ignem
Dextra, magis candens ira quam fulmine vindex.
205
Hostibus exoptans veniam, tonitruque minanti
Parcit, et admissos clementia praepedit ictus;
Audacesque facit scelerum dilatio poenae.
Tolle, parens, odium, tandem mansuesce, novercam
Exue, blanda fave, morum bona singula mater
210
Possidet, et nato nec libra nec uncia servit."
Dixerat, et verbum lacrimarum reppulit aestus,
Et stetit opposito singultus obice lingua.
At dea: "Nec matris feritas est illa, nec illa.
Fellificor taxo, semper tibi sedula, grates
215
Et meritum perdo, gratamque, ingrate, bonorum
Indulsi satiem, misero felicia fudi
Non merito, domumque tenes, donoque teneris.
Sollicitis hominem studiis limavit, et orbem
Officiosa dedit, cumulato larga favore
220
Nostra Iovi bonitas cognata, et cognita, nunquam
Plenior exhibuit veram dilectio matrem.
Non aegresco datis, dare non fastidio rerum
Continuans partus, nec rumpit dextera fluxum
Muneris incisi, nec dandi rustica donum
225
Diminuit torpendo manus, sed dona minoris
Credis ubi dono est plusquam contenta voluntas.
Occulit ubertas pretium, satiesque sapori
Derogat, et tenuat accepti copia grates.
At quia sedulitas homini mea servit, eique
230
Fundit opes, et opem, meriti secura, malorum
Radicem fodiam, morbosque a sedibus imis
Eiiciam paucis, captas scivisse, docebo.
Iam lacrimae deterge lutum, limoque remoto
Post tenebras admitte iubar, rorantia mores
235
Vbera nutricis, senio luctandus anhelas,
Annosusque puer, nec pectore canus, ut annis
Imberbique senex animo, iam debita menti
Canities aderit, et maturabitur intus
Ne viridis putrescat homo, dabiturque petenti
240
Dulce, quod ad satiem sitiens delibet alumnus,
Quo puer ex animo sordemque infantia cedat.
Sanctio nostra virum sterili marcescere ramo
Et fructum sepelire vetat, prolemque negantes
Obstruxisse vias, commissi viribus uti
245
Seminis, et longam generis producere pompam
Relligio nativa iubet, ne degener alnum
Induat, aut platanum, semper virguncula laurus,
Aut salicem nunquam parienti fronde puellam,
Aut si qua est vacuo folio, vel flore pudica."
250
"Nec facit ad sapidos amplexus nubile multis
Ancillae gremium, variis haec bobus aratur
Terra, nec indecores scit fastidire colonos.
Vulgi cymba capax, carpentum vile palustri
Accurrit populo, vix plena inviscerat alno
255
Vectorem quemcumque ratis, nauloque frequenti
Quot capit expilat, iteratis omnia carpit
Navigiis, usuque vices impendere gratis
Dememinit longo nulloque innaufraga fluctu
Occumbit, tumidam ridens concussa procellam.
260
Turpis adulterii labes redimicula morum
Vellit, et obscuram trahit in contagia famam,
In varias suspecta neces, pretiumque pudendi
Hospitis a loculo naturae malleus exit
Et Lachesis gemino succiso pollice, partis
265
Tollitur una colus, laribus depellitur exul,
Amittitque Venus vacuos exclusa penates,
Arentique vado solitam sitit alveus undam.
Rumpe moras thalami, maturo contrahe, sunt haec
Illativa tori, solito nectatur oportet
270
Connubium nodo, riguo dum flamma iuventae
Fervet adhuc succo, nondumque infundit aniles
Brumula prima nives, nec vellera verticis albent
Crine pruinoso, nec serpit ruga senectae
Verior interpres, ubi crispo fimbria vultu
275
Pallet, et in facie numeratur Nestoris annus.
Est mihi dilecta nivei signata pudoris,
Clave nec attrito, marcens virguncula flore,
Iam vicina toris, culmo solidata iuventae,
Primaque lanigerae texens velamina pubi;
280
Blanda comes thalami, sapidoque tenellula tactu
Obnubit splendore diem, noctisque profundae
Peplum siderei vultus carbunculus urit.
Cum sit adulterii promptissima lena Diones,
Pronuba corruptae Venerisque ancilla solutae
285
Gloria sollicito species suspecta pudori;
Non tamen haec recipit alienos innuba nexus,
Nec Ledaea tenet animos, Lucretia vultum,
Solaque Penelopen gremio gerit, ore Lacenam.
Flammativa viri sunt omnia prona medullis
290
Inseruisse faces, hilarem factura iuventam,
Iocundumque senem, longo moderantia nobis
Cognita convictu, rerum cautissima, morum
Ingenio felix, virtutis filia, natu
Nobilis, et thalamos meditanti nubilis anno;
295
Pulchra, pudica tamen, dabitur tibi, sacra ligabo
Foedera, quae nulla caveas diffibulet aetas.
Ipsa quidem vitii pravos exosa susurros
Haud immunda pati poterit consortia; semper
Expavit tetigisse picem, contagia toto
300
Pectore declines, alioquin foedera rumpet
Coniugii passum maculas non passa maritum.
Nupta tibi ceston Veneris dabit; ille Diones
Balteus, illa tuos praecinget fascia lumbos.
Incudis studio sponsae lucratus honorem
305
Lemnius, hanc cocto solidavit sedulus auro
Follibus eluctans vigiles excire caminos;
Non minus ardescens lipares quam Cypridis igni,
Dum Venus emollit operam, mirando laborem.
Dum tamen insudat operi manus, oscula morsis
310
Lingua rapit labris, plusquam fabrilia, vultu
Sit licet obscuro, claudo pede, basia carpit
Dulcia, nec plere pleno saturantur adultera melle,
Nec Pari plus Phrygiis poteras pavisse Lacenam.
Sollicito quaedam digito caelavit, armata
315
Dictantis rapiente vicem manuumque Minervam
Spectatrix acuit, et cotis suscipit usum,
Ingenii supplens laudato coniuge vires.
Hic vomit Hippolytus animam, ne Phaedra pudorem
Sorbeat, intactus generis morumque novercae,
320
Expositum Phunes gremio, vinoque perustum.
Nulla Xenocratem Venus ebriat, innuba nusquam
Integritas nutat, scorti luctamina ridet
Indomitus, frigetque mero candente libido.
Non potitur Lais dubio Demosthene, nec quem
325
Moverat evellit, perdendo prodigus auro,
Non emit amplexus, thalamos quae vendit ementem
Fallit, et emptorem mox poenitet empta voluptas.
Inguina Democritus castrat, sexumque virilem
Exuit, et neutrum recipit, fratresque togatos
330
Detogat, et Veneris geminum depellit avito
Mancipium tecta, lumbique incendia ferro
Ingelat, et nervi succisus apocopat usum.
Renibus antiquo Pharius de more sacerdos
Excubat, et palmae de fronde cubilia sternit,
335
Et sibi secretus alios latet, incola fani
Foemineae labis vacuus, temereque vaganti
Non sitit aspectae speciei nectar ocello.
Ipsa pudicitiae testem castique monile
Argumenta tori, pectus clausura retruso
340
Intrusore feret, prohibens ne iuncta dehiscant
Limina, neve sinus vilescat ianua quovis
Trita viatore, nec quod delectet honestos
Coniugis attractus oculus delibet adulter.
Pectoris hic nodus signis intexitur arctis.
345
Me fateor, vincente manu, pictura pudicam
Praedicat, et sacrum prohibent exempla cubile.
Hic animo victrix, lecti Lucretia ferro
Dedecus excusat, riget expectator Vlixis
Penelopes artus, navem plus Claudia morum
350
Quam manuum virtute movet, religatque solutum
Martia nupta fide thalami non carne Catonem.
Prima sacerdotis vice Flacci dedicat uxor
Idaliae sacrum, monitis instante Sibylla.
Frustra Maeonius vates sub Apolline fati
355
Praecinit ambages, pretio Cassandra negato
Nec pactum recipit thalamo sed pectore Phoebum,
Plenaque non tollit gremio sed mente magistrum.
Risus, et lacrimas sponsi, partitur utroque
Iuncta comes fato, nec deserit integra fractum
360
Hypsicratea virum, consorsque immota pericli,
Vt thalami regis nusquam secura suique
Mithridatis, fragiles bellis accommodat artus
Loricata latus, alienis degener armis,
Exulat in clypeos, strictos peregrinat in enses,
365
Belligeros transumit equos, sexumque virili
Occulit in cultu, galeato mascula crine.
Mausole, vina tibi dat mausolea, virumque
Artemisia bibit, quos pavit aromata sponsi
Sorbet amans cineres, sparsumque in melle maritum
370
Haurit, utrumque favum, nec fatis foedere rupto
Connubium servat, uteri torus alter, et una
Coniugis est coniux, tumulus pyra, pyramis urna.
Hoc feret, inque tuis vigilabit zonula lumbis,
Excuba ne morum penetret lascivia murum
375
Florida, picturae pretio vernante, brevemque
Ampla puellarem loculum demittit amoris
Nuncia, laturum sponsae munuscula, sponsae
Clauditur in dando lecti concordia, pacis
Foedus, amicitiae nodus, correctio voti;
380
Integritas recti, virtutis serrula, morum
Lima, rigor mentis, maiestas oris, honesti
Pondus, habena modi, scelerum succissio, culpae
Meta, Minerva boni, medii via, methodus aequi,
Munditiae pecten, vitae fragrantia, famae
385
Gratia, solamen miseris, cautela secundis."
Dixit, et a lacrimis redit Architrenius, aegra
Moestitiae caligo fugit, nec laetior unquam
Foederis instanter nodum petit; illa capacem
Consilii laudat, optata citatius urgens.
390
Curia contrahitur, legitur locus, apta iugandis
Omnia tractantur; producitur ultima virgo
Phoebigero plusquam profulgentissima vultu.
Dos datur a nupta, vigil observantia, recti
Casta quies, linguae facundia passa soporem,
395
Eloquii pondus, os in sermone pudicum,
Faece carens pectus, mens labis inhospita naevo,
Munda domus cordis, anima laudanda supellex,
Pacis amor frater germana, modestia nuptae,
Iuris norma comes, pietas vicina favori,
400
Arrha pudor morum, fidei dilectio pignus,
Famae sponsor honos, maiestas nominis obses,
Pes pugil adversis, dubiis fiducia pugnans;
Consilii libra, resecans censura reatus;
Nestoris examen, polientis lima Catonis;
405
Sollicitudo fori, solidi cautela senatus;
Illimis bonitas, manuum mundescere curis
Circumcisa, loqui studiose tersa voluntas,
Maior egestate, minor exundante, facultas.
A tenui sponso tenuis donatio, dantur
410
Obsequium carnis, animae tractabilis usus.
Connubii tandem solidatur nodus, et ecce
Laetitiam spargit solemnis prodiga plausus
Solis opus cythara, studium lyra Mercuriale,
Dulce Pharo sistrum, requies pastoris arundo,
415
Canna vocans somnos, faciens syringa sopori,
Lite graves aulae, iocundula nabla querelis,
Folle chorus rauco, petulanti cymbala tactu,
Pauper avena sono, modulatu fistula dives,
Buccina scabra modos, veterum sacra tympana sacris,
420
Tibia vulgaris, regina fidicula cantu,
Murmur onusque tuba, lituus citator edendi.
Nec minus et mima nemorum circumsonat ales,
Et modulos crispat nativi pectinis arte;
Ruris alauda chelys, lyricen Philomena rubeto,
425
Per vada cantor olor, citharaeda per aequora siren,
Corvus "Ave" dicens, homo linguae psittacus usu,
Pica salutatrix, lasciva monedula fando,
Turdula prompta loqui, facundo graculus ore,
Et quaecunque stylum valet usurpasse loquendi.
430
Sponsae lecta manus thalamis ancilla ministrat,
Virginis integritas, vidui castratio lecti,
Matronae gravitas, redolescens oris honestas,
Simplicitas vultus, levitas immota puellae,
Tuta fides lecti, nuptae Venus invia culpae.
435
Ordo clientelae varius discurrit, ubique
Servit, et ad vota famulatum sedulus explet,
Firma viri virtus, teneri timor intimus anni,
Cura senectutis, operum passiva iuventus,
Dandi cauta manus, meritorum dextra beatrix,
440
Dona modus librans inhibens prudentia luxum,
Expensae ratio, reminiscens calculus asses,
Sollers auricula, vitiis inapertus ocellus,
Pesque reformidans molli iuvenescere passu,
Lascivaque timens dematurescere culpa.
445
Tempus adest mensae, quam mundo copia cornu
Sarcinat, et morum locupleti funditur urna.
Sobrietas mensae, saties angusta, paratus
Ventre minor potus, epuli contracta libido,
Pauca petens guttur, combustio nulla palati,
450
Mansuetudo gulae, stomachi tranquilla charybdis,
Limes ineffusus, dapis arctans meta volumen.
Respicit, et blandis epulas percurrit ocellis,
Et vultus adhibet animi cum melle favorem,
Sors inopum vindex, regum Tyche ulta minores,
455
Rhamnus opum terror, Nemesis suspecta tyrannis,
Casus agens mitras, tribuens fortuna curules.
O data vel raro, vel nulli, fercula solis
Degustanda viris, O felix mensa Catoni
Forsitan et nostro vix aevo nota, beatis,
460
Immo beativis, indulge sumptibus, absit.
Meta deum clausura dapes, connubia virtus
Sanciat, et dempto convivia fine perennet.
Hic igitur suspendo stylum, procedere ruptis
Erubeo mensis, quarum producere tempus.
465
Non breviasse decet, metiri prandia nolo,
Quae Deus assiduo faciat succedere gustu,
Nec satie minuet epulandi fixa voluptas.
O longum studii gremio nutrita togati
Ingenii proles, rudis et plebeia libelle,
470
Incolumis vivas, nec te languescere cogat
Invidiae morsus, quo morbificante bonorum
Febricitat nomen, et eo tortore modernis
Aegrescit titulus; forsan tibi si qua favoris
Vncia debetur, peplo livoris amicta
475
Non poterit venisse palam, dum sorbeat auras
Vivificas auctor ortum lux illa Iohannis.
Sumat in occasu, sol ille a funeris urna.
Surgat inextincto semper spectabilis igne,
Sub fati tenebris me noctescente diescat
480
Hic liber, et famae veterum felicior annos
Aequet, in aeternum populis dilectus et ultra.