visio Thome

Testo base di riferimento: P. G. Schmidt, 1973


1

Dum cepissent crescere dampna noctis prima,

Solem cepit reddere circuli pars ima,

Tunc se curis pandere solens mentis rima,

Non cessabat rodere me curarum lima.

2

Cum rimarer tacita mente mentem iuris,

Questione solita querens de naturis,

Recolens preterita, tractans de futuris,

Quies venit subita, somnus datur curis.

3

Si viderim, nescio; puto me vidisse

Locum, quem vix ratio posset descripsisse.

Sciat omnis regio talem se nescisse,

Cesset comparatio similem quesisse.

4

Ridet florum gloria, fructibus formosis

Locus, in quo lilia purpurantur rosis;

Nec quemquam lascivia mollit in iocosis,

Sed sunt casta gaudia rebus seriosis.

5

Omnis aer noxius est exclusus foris,

Nil turpat interius gratiam decoris:

Decor tantum sobrius et maturi moris,

Senectutis nescius, nescius languoris.

6

Hic in thronis positis regia censura

Rebus preest subditis vigilanti cura,

A qua de preteritis, dulcia vel dura,

Recipit pro meritis omnis creatura.

7

Presidebat senior sedis dignitate,

Solito tunc sevior salva maiestate,

Sed vultu severior; frontis inclinate

Index erat verior mentis asperate.

8

Signis dum minantibus tremit plebs fidelis,

Adest Abel foribus ductu Michaelis,

Et Baptista gressibus iungitur Abelis:

Manant gene fletibus, labia querelis.

9

Verba dum singultibus rumperent immensis

Summi senis pedibus prope adprehensis,

Nudant caput presulis Cantuariensis,

Anglici quem Herodis decollavit ensis.

10

Visis senex regius oculos ingessit,

Sed aspector sobrius in se se repressit;

Luctus tamen altius aliis accessit,

Et tunc Abel longius paululum recessit.

11

Ergo iam mestitia paululum sopita,

Lingua post suspiria magis expedita,

Mentis ex peritia satis exquisita

Sumpta prius venia loqui cepit ita:

12

"Maiestati regie planctu supplicantes,

Lacrimas Ecclesie sanguine rorantes,

Presentamus hodie nefas suspirantes,

Quo tyrannos Anglie novimus iactantes.

13

Primum Cain facinus Anglia secundat;

Mali morbus germinis male iam exundat,

Nisi natus Virginis, qui mundana mundat,

In auctorem criminis crimina refundat.

14

Fruges mundi lolium enecat, ut scimus;

Super iustos impium esse comperimus;

Equitatis premium, gladios sentimus:

Nam et ego gladium fratris sensi primus.

15

Incolas iustitie sequitur hic fructus,

Iustos vorant bestie, iustos mergunt fluctus,

Pios damnat impie fraudibus instructus,

Quod et nobis hodie presens probat luctus.

16

Quia viris premium iustis mors accedit,

Barachie filium Ioas ensi dedit,

Caput Iohannicium mulier possedit,

Nunc Iohannem alium maius nefas cedit.

17

Maius nefas Anglie dolis Sol ignorat,

Quod infamis Flandrie crimina soporat;

Factum Herodiadis odium saporat,

Nullum hic remedium facinus minorat.

18

Quia sane docuit opus rationis,

Isaiam secuit veritas sermonis,

Iacobus occubuit pertica fullonis,

Novum Thomam necuit pax proditionis.

19

Quid revolvam longius scelera priorum?

Tuus tulit filius crucem Iudeorum;

Fuit Iudas impius caput proditorum,

Ecce Iudas alius, Iudas Anglicorum.

20

Surge, Pater, utere virga potestatis,

Ne recenti scelere provoceris gratis.

Nocuit extendere spatium paratis;

Doce parvos tremere magnis supinatis.

21

Pater sancte, reprime canes, ne nos vorent;

Hac vindicta redime sanctos, ne laborent.

Et sanctorum anime mecum omnes orent,

Vt tantorum lacrime citius perorent!"

22

Ad sermonis exitus omnes gemuerunt,

Fit illorum strepitus, qui vindictam querunt,

Dum sanctorum spiritus genua flexerunt,

Innovati gemitus senem plus moverunt.

23

Postquam Abel tacuit verbis facto fine,

Rursus planctus sonuit, celi tonant mine.

Tunc Iohannes sustulit caput hirto crine,

Quem desertum pexuit, quem texerunt spine.

24

Indidit silentia dignitas Iohannis

Cultus reverentia; vilibus in pannis

Mira vultus gratia, vita maior annis,

Bonis loquens dulcia, tristia tyrannis.

25

"Summe Pater glorie, summe sator rerum,

Miscens iter varie noctis et dierum,

Tenebris Ecclesie lumen redde verum,

Nam nox regis Anglie cunctum turbat clerum.

26

Sola stella noctibus preerat Anglorum

Solus flos in finibus floruit eorum;

Sed rex, pudor regibus, signifer malorum,

Stelle dampnat radios, siccat florem florum.

27

Marcet ager floridus flatu Aquilonis,

Exsiccatur puteus et fons rationis,

Flet fulgor ethereus noctem Babylonis,

Perit cleri clipeus, flos religionis.

28

Me secundo vulnerat facinus Herodis,

Factum tamen alterat permutatis modis,

Nam me semper oderat mulier enodis,

Hic de pace peierat homo plenus nodis.

29

Malum omne redimit, malis ponit metam

Malum, cui pax imprimit sceleris monetam.

Cum rex fidem exprimit perfidis assuetam,

Fide fidem eximit fraudibus impletam.

30

Si gentilis feritas sanctos trucidavit,

Tanquam vanos vanitas eos estimavit,

Sed dolosa veritas dolum dolo pavit,

Inde simplex sanctitas sibi minus cavit.

31

Pater, qui non preteris hominum delicta,

Qui electa deseris, elevas relicta,

Cito fiat sceleris ultio districta,

Nam vindicta celeris duplex est vindicta.

32

Non tot fructus ingerit ultio dilata,

Nec peccare deserit mens incastigata.

Vox communis asserit, vox de veris data:

Multos iustos peperit virga festinata.

33

Freno linguam; ratio iudicis peroret

Et res in iudicio pro se ipsa oret.

Sileo, nam timeo linguam, ne defloret

Flores eloquentie quibus Abel floret."

34

Postquam voces omnium parum sunt represse,

Sese sanctus senior retrahens penes se,

Quamvis disposuerit, quidquid velit esse,

Tamen sanctos spiritus precipit adesse.

35

Festinare superos ad mandatum scivi,

Sed sacra consilia prorsus non audivi;

Nam cum sanctam curiam propius adivi,

Liquit somnus oculos, cetera nescivi.