Consulte teneros non claudit tutor amantes:

      Nam gravis examinat decipiturque levis.

Orbis honor Babilon, orbis laus imminet, orbis

      Effigies, orbis balsamus, orbis apex.

5

Sunt ibi concives convictu, moribus, aevo,

      Consiliis, opibus coniugiisque pares.

Nascitur hinc virgo, puer hinc, redduntque parentes,

      Quamvis in sexu dispare, prole pares.

Piramus affectus patris unicus, unica vita,

10

      Vnica progenies, unica cura fuit.

Matris honor Tisbe, matris virguncula, matris

      Deliciae, matris gloria, matris amor.

Flos Asiae nituit, rerum rosa, balsamus orbis,

      Naturae speculum, virginitatis apex.

15

Huic operi laetas iurasses apposuisse

      Naturam tota sedulitate manus.

Non brevis aut nimius, sed eam velut exigit aetas

      Semper habet medius inter utrumque status.

Verticis a summo discriminis* artior exit

20

      Linea, candoris sole serena sui.

Inde petunt patulas aures utrimque comarum

      Aurea nativo vellera tincta croco.

Crispa capillorum, zephiro quasi tincta* benigno

      Vnda, sub immota mobilitate fluit.

25

Non recipit maculam caliginis ardua frontis

      Planities, nec eam ruga senilis arat.

Frontis ab aurora geminae distantia lucis

      Astra supercilii primula luna tegit.

Qua patet arridens oculorum discolor iris

30

      Separat a violis lilia claucus* honor.

Temperat excursus aquilae simique recursus

      Nasi producta sub brevitate modus.

Depinxere genas oculo sub utroque tumentes

      Collis forma rosa, lilia vallis honor.

35

Plana, tenella, teres sub ocellis pagina vultus

      Candentis minio splendidiore rabet.

Hic velut in solio regnat rosa, quippe pudorem

      Regem virgineae simplicitatis habet.

Consona sunt aliis oris rosa, balsama naris,

40

      Nix auris, menti lilia, dentis ebur.

Virginis ad vultum marcet rosa, lilia pallent,

      Languet luna, latent sidera, Phoebus hebet.

Lactea colla latent, fusis perfusa capillis,

      Guttura dant radios liberiora suos.

45

Est manus ad partes triplici moderata statura:

      Ampla vola, digito longa, sed ungue brevis.

Vngue, vola, digitis rubeo, candente, serenis

      Flammea, clara, nitens fulget utrimque manus.

Qualis ad ingenium mens callida floreat intus

50

      Edocet eloquio lingua faceta foris.

Pectora, mamma, latus, venter, femur, ilia, lumbi,

      Brachia, spina, genu, crura pedesque latent,

Secretusque locus uteri, sua mollis Amoris

      Regia metropolis imperiique thronus.

55

Larga tamen vel in his Naturae dextra notari

      Argumentosa calliditate potest.

Piramus artis opes, virtutum dona, decoris

      Munera non tetigit inferiora gradu.

Eloquio similis, par forma, moribus aequus

60

      Enituit, maior corpore, crine minor.

Hic est, hic cuius Paris, Hector, Vlixes

      Nascentes faciem, pectora, membra tenent.

Militat in membris Hector, callescit Vlixes

      In sensu, puro ridet in ore Paris.

65

Virgo puerque pares fuerant quocumque decebat

      Et quantae decuit disparitatis habent.

A primis aevi gradibus coniunctio matrum

      Disiungi pueros dedocuisse potest.

Quosque dedit primis compar infantia cunis,

70

      Matres coniunctae sedulitatis alunt.

Alternant matres, alternant ubera, coeptos

      Mutua vagitus basia saepe premunt.

Saepe docet matrum pietas heu! caeca futuri

      Basia complexu continuare pio.

75

Ecce rudis teneros infantia vagit amores,

      Cum non possit adhuc lingua tenella loqui.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

      Temporis ad duplum multiplicatur amor.

Vivendi modus est una gaudere, dolere

80

      Coniunctim, pariter ire, sedere simul.

Vt ver undenum pubertas proxima sensit,

      Pectora maturus acrius ussit amor.

Nodus amoris eos constrinxit et altera Tysbe

      Piramus, et Tysbe Piramus alter erat.

85

Incinerata diu tandem prorumpit amoris

      Flamma, nec ulterius delituisse potest.

Proh! dolor, exterius quid mentis ad infima verset,

      Basia, complexus, blandaque verba docent.

Invidia famae patrum pervenit ad aures,

90

      Tempore consilium sed puerile brevi.

O quam Fortunae gravis inconstantia! Tandem

      Occidit in densa nube serena dies.

Ecce patres, ut amor inceptaque gaudia cessent,

      Seiunctos rigida calliditate tenent.

95

Imminet immeritis gravior quam carere utroque

      Semper in insidiis imperiosa parens.

Dum pietas pueros castigat, sedula mulcet

      Nunc amor illecebris, nunc tonat ira minis;

Crescentisque frequens incendia foederis auget

100

      Mentio, mortifero cura nociva malo est.

Sed poenae novitas, sed castigatio matrum

      Edocuit tacitas dissimulare faces.

Occulteque gemunt quos occupat, anxiat, urit

      Mulcens, blanda, placens passio, poena, dolor.

105

Dissimulatus amor ferventius urit amantes;

      Pectora fax gravius incinerata coquit.

Mutua dum quaerunt damni solatia, cernunt

      Mutuo quod paries separat unus eos.

Iungentur thalami, pariter iungentur amantes

110

      Mutuo, si paries cesserit unus eis.

Hic latet in muro fatalis rimula, visus

      Ingressus, nutus ianua, noctis* iter.

Proh! dolor, occulto nihil occultatur amori

      Velatoque videt lumine cuncta Venus.

115

Ecce patet pueris: quid enim fraudaret amantes

      Parva nec artifici cognita rima suo?

Hic intrant cauto secreti verba susurro,

      A modo compressas expositura faces.

Hic dolor oppositos gemitus dum spirat, amantes

120

      Myrrheus alterni dulcor odoris alit.

Hic flammas cauteque tacent cauteque loquuntur;

      Hic matres sensu callidiore cavent.

Hic loquitur tacito digiti facundia motu

      Et linguae tractat eloquiique vices.

125

Garrulitas capitis, verbosae simia linguae,

      Motu mentis erat expositiva suo.

Angulus hic clausi loquitur contractus ocelli

      Et tacitas audet scribere ruga preces.

Inspectis oculis, quod ab ore noceret aperto,

130

      Non nocet a clausis edidicisse genis.

Saepe tamen, matres cum sentit uterque remotas,

      Sic abit in querulos anxia lingua sonos.

"Cede, precor, paries, ad amantum blanda recede

      Verba, det amotus murus amoris opem.

135

Invide, dum teneris non cedis amantibus, ambos

      Caedis, et illicito caedis amore furis.

Iunge relativa quos nodat gratia, foedus

      Copulat alternum, mutuus unit amor.

Parce relativae miseriae: nocuisse superbum*

140

      Non erit innocuis, quos gravis urit amor.

Exhaurit miseros pax bellica, gloria tristis,

      Dulcor amarus, egens copia, dirus amor,

Scilla placens, blandae Syrenes, laeta Caribdis,

      Fel sapidum, virus mulcebre, suavis amor,

145

Falsa fides, odium mansuetum, dira voluptas,

      Ira benigna, nocens gratia, poena placens.

Sic solatur amor, urunt solatia, lenit

      Vstio, lenitum angit et angor alit."

Talibus impluitur lacrimis resonatque querelas

150

      Rimula, dum tenebras, dum fugat astra dies.

Sed, cum nocturnas praenuntiat hesperus horas,

      Cum Thetis Eliacos* hospita claudit equos,

Multa recessuri confundunt oscula muro,

      Sed dolor extremum frangit utrimque "vale".

155

Dum tremebunda male resonant suspiria, balbus

      Vix singultatim prodit ab ore sonus.

Hora gravis miseris, sed amantibus apta beatis;

      Non caruit planctu nox inimica suo.

Cum nova Phoebeos Titonia* praevenit arcus,

160

      Ad rimam redeunt signa precesque suam.

Sed ne perpetui traherent dispendia morbi,

      Fallere sollicitos constituere patres.

Imminet egregiae muro conterminus urbis

      Insignis sancta religione locus.

165

Sunt ibi busta Nini manibus celeberrima fabri,

      Sed tanti tegis funere nota magis.

Lascivit radio, dulcedine, murmure, fructu;

      Flos ibi, gramen ibi, fons ibi, morus ibi.

Singula sunt proprio distincta colore, virescunt

170

      Gramina, mora vigent, flos rubet, albet aqua.

Quae tum admissis mendaces narrat habenis

      Fabula rumores, candida mora facit.

Candida cerussant nigrum, mendacia verum,

      Nasonemque sapit mixtio falsa virum.

175

Deceptis patribus locus hic adeundus utroque;

      Proxima nox pariter furta diemque teget.

O quam venturae gravis expectatio noctis!

      Ista dies aliis plus onerosa fuit.

Ergo die tandem tardanti nocte repulsa,

180

      Clauduntur somno lumina, Phoebus aquis.

Dum claudit mundo Phoebum mare, somnus ocellos,

      In pueris vigilat imperiosus amor.

Virgo dolosa magis: quid enim muliebribus obstat

      Insidiis? Pactum primitiavit iter.

185

Stellarum contenta die lunaeque sereno

      Ivit, et ad dictas fessa quievit aquas ...