1
Relatu plurium interdum audio
Infausti Symonis infausto cambio
Inpretiabile poni sub pretio;
Si credi debeat auditis, nescio.
2
Adde miraculo miraculosius,
Ymmo ridiculo ridiculosius,
Numen terrigenis est nummo uilius
Et anteponitur Deo denarius.
3
Marie filium et unigenitum
Patris altissimi per Iudam traditum
Norunt Christicole nummisque uenditum;
Cunctis credentibus hoc puto cognitum.
4
Iesus omnibonus pro nummo uenditur,
Iesus omnibonus pro nummo traditur
Diuina pagina teste. Quid igitur
Est nummo melius quo Deus emitur?
5
Quid nummo melius, quid amabilius,
Quid nummo pensius, quid pretiosius,
Quid nummo dicius, quid nummo dulcius
Quo dulcis emitur Marie filius?
6
Adhuc uiperea Iude cognatio
Superstes dominum uendit pro pretio,
Quod fit uidelicet dum in iudicio
Oppressa ueritas cedit denario.
7
Nil miserabili Iude denario
Visum est dulcius, in cuius radio
Est uisus pabulum et recreatio;
Ad hoc hec pluribus placet opinio.
8
Iudas miserimus quem philargiria
Cecauit pretulit Christo marsupia;
Cunctis mundicolis par est amencia
Quibus est carior Christo pecunia.
9
Quondam in domini cena uel synodo
Vnus inuentus est nequam tantomodo;
Nunc multi cogitant de burse comodo
Qui Iudam superant in fraudis methodo.
10
Reuixit traditor qui Christum tradidit,
Reuixit uenditor qui Iesum uendidit,
Vbique ueritas fauorem perdidit.
Ve Iude misero, per quem sic accidit!
11
Reuixit proditor qui propter munera
Antiqua reuocat mercandi scelera;
Cupidinarius resumit misera
Que, quando crepuit, effudit uiscera.
12
Excisa soboles Iude repululat,
Que domos presulum regumque maculat;
Longe proscribitur lex, et ius exulat,
Nam Iudas reddiit qui iura iugulat.
13
Reuixit proditor qui quondam crepuit,
Cuius egerie Iudea sorduit;
Virus et uiscera fusa reinduit
Et terram nequius quam ante polluit.
14
Infelix proditor, qui quondam miserum
Onus excusserat de sacco uiscerum,
Sordes quas fuderat resorbet iterum
Et rursus egerit uirus pestiferum.
15
Renascens proditor uirus inuiscerat
Et onus olidum quod olim fuderat;
Fel tamen ultimum fel primum superat,
Fel peius ingerit quam quod egesserat.
16
Respirans proditor atque uenalius
Resumit impie quod fuit impius;
Nunc tamen egerit fel copiosius
Quam olim sperserat nocensque lacius.
17
Iudas antiquitus quando nephariam
Ventris nepharii fudit spurciciam,
Vnam tantomodo fedauit patriam;
Nunc totam turpiter fedat ecclesiam.
18
Quondam cum periit Iudas suspendio,
Iudeam polluit uentris profluuio;
Nunc fimi fedior fetet effusio
Quam sentit quilibet in morbo regio.
19
Iudas antiquitus qui philargirie
Ardebat facibus semel nepharie
Vendebat dominum caterue Stigie;
Nunc autem uenditur Christus cotidie.
20
Mercator pessimus stulto commercio
Vendebat dominum sed semellario;
Nunc fit frontosius in consistorio
Huius commercii continuatio.
21
Christum uendiderat latro latronibus,
Ter decem nummulis corda pascentibus;
Nunc autem uilius pro tribus panibus
Potentis uenditur uel tot caponibus.
22
Et ita ueritas per nummi circulum
In mundi circulo non habet nidulum;
Abhorret angulos nec habet angulum
In mundi finibus quo figat pedulum.
23
Certatim curritur ad consistorium,
Sed aucupedii nummi uestigium
Nullus assequitur agonizancium;
Propter hoc accipit hic unus brauium.
24
Causam turpissimam per nummum pingimus;
Quod fetet thuridum per nummum facimus;
Ad uotum iudices per nummum flectimus;
Sic donat omnia candor flexanimus.
25
Vt ferrum adamas, humorem Delius,
Sic mentes attrahit ipse denarius;
Hoc tamen interest, quod nummus forcius
Trahit quam adamas uel feruens radius.
26
In foro forulo palma conceditur;
Quicquid uult fieri pacificabitur;
Quod ille reprobat, hoc reprobabitur;
Quod idem approbat, hoc approbabitur.
27
In nulla curia crumena uincitur;
Sicut uult sacculus, sentenciabitur;
Quicquid iniustum est, iustum censebitur
Si manus iudicis argento scalpitur.
28
Vincit in litibus pecuniosior,
Triumphat partui bursa uicinior;
Meretur etenim bulga uentrosior
Decreto iudicis esse uictricior.
29
Quam uelit loculus †tantum lis†
Et promat formulam argenti trocleam,
Volamque iudicis ungat ciragricam
Et nullo tempore cadet in pedicam.
30
Non timet aliquem bursa causidicum
Quamuis loquaculum, quamuis rethoricum;
Argento iudicem unge ciragricum
Et quicquid postulas est ius canonicum.
31
Malorum mere sunt duo contraria
Que uerum abigunt ab omni curia;
Ab hiis fraus extat et impudencia,
Scelus et toruitas et iniusticia.
32
Hec duo mala sunt, si recte sentio,
Pruritus manuum et assentatio,
Id est, cupiditas et adulatio;
Quod horum amplius detester, nescio.
33
Isti qui manuum pruritum senciunt
Et nummo manibus mederi cupiunt,
Veri simulacro dolos operiunt;
Hoc idem etiam palpones faciunt.
34
Sed de palponibus hic nichil cudimus
De quibus alias diffuse scripsimus;
Crumene denuo laudes repetimus,
Et quantum ualeat nummus reteximus.
35
Nummus est dominus et princeps omnium,
Per omne tenditur terrarum spacium;
Secedat ueritas, nam domicilium
Hic nullum meruit uel participium!
36
Nummus est dominus cuius mancipium
Rex est altitronus, nam tronum regium
Fascesque tribuit graue marsupium;
Sit ergo loculo laus et imperium!
37
Quicquid occeani sepitur cingulo
Deuota munia persoluit sacculo;
Nummus est dominus in omni populo:
Recede, ueritas, aut pare loculo!
38
Nummus regalium est auctor domatum,
Nummus est omnium largitor scematum;
Recedat ueritas et querat sabbatum,
Sit extra limites nostrorum climatum!
39
Nummus edificat excelsa menia,
Summorum moncium iuga sublimia
Murali circinat circumferencia;
Recede, ueritas, fuge palacia!
40
Nummus edificat suggestum regium,
De ceno subleuat ad regni solium;
Recedat ueritas, que parit odium,
Et extra climata querat hospicium!
41
Nummus est dominus in mundi sperula;
Recedat ueritas a nostra terula,
In nostris finibus nec digna glebula,
Cum semper soleat esse mordacula.
42
Nummus est dominus qui sceptrum baiulat;
Quos placet, eleuat; quos placet, iugulat;
Spinosa ueritas, que semper stimulat,
Bannita merito sicut fur exulat.
43
Quotquot inhabitant terrarum circulum
Adorant cernui turgentem sacculum;
Amara ueritas que gestat stimulum
Non habet uspiam in terris angulum.
44
Quotquot sunt ambitu contenti cosmico
Ad nutum loculo parent ydropico;
Tollatur ueritas, recedat illico,
Aut certe pareat nummo magnifico!
45
Tollatur ueritas, que semper stiptico
Sermone sauciat morsuque sontico;
Sub polo requiem querat antartico,
Non enim meruit sortem sub artico!
46
Qui contra sacculum certare nititur,
Si saccus iubeat, exoculabitur;
Nemo qui tumidam bursam persequitur
Securus uspiam meridiabitur.
47
Verbosi rethoris lingua lepidula
Sine marsupio plus uilet hinnula;
Si uero inuenerit os tintinnabula
Felicis foruli, palmam phisicula!
48
Si nummum comitem ad forum duxeris,
Secure litiga, nam prosperaberis;
In tali prelio nil ledi poteris,
Si nummi clipeo munitus fueris.
48
Si iura uiceris et innocenciam
Legesque pariter, da nummo gloriam;
Si fauorabilem sensisti curiam,
Victrici loculo litabis hostiam.
50
Pro uoto superat in foro forulus,
Non innocencia uel simplex oculus;
In omni curia plus potest loculus
Quam lex, quam ratio, quam iustus titulus.
51
Crumena pluribus subiectis imperat
Quam pugnax Iulius qui nulli cesserat;
Pius potest loculus pluresque superat
Quam magnus Macedo qui mundum uicerat.
52
Plures subpeditat uirtus marsupii
Quam dextra marcia pugnantis Iulii;
Nummus plus efficit uirtute radii
Quam magnus Macedo terrore gladii.
53
Crumena reuocat ad solum exules,
Abiectos rusticos uertit in consules;
Crumena subiugat reges et presules,
Gades remocius ponens quam Hercules.
54
In lite loculi resolue condilum
Et monstra iudici metallum rutilum;
Sic cause nubile serenas nubilum,
Et quicquid obstetit cedit in nichilum.
55
Nullo decipitur bursa sophismate,
Nullis arguciis, nullo dilemate;
Vt uerum fatear, sub epithomate
Nummus est dominus in omni climate.
56
Cum cluit loculus lune uibratibus,
A cunctis hostium cluit insultibus;
Dumtaxat unum est quod farciminibus
Bursarum obuiet nummique uiribus.
57
In uno deficit nummi potencia,
In uno claudicat potens pecunia,
Quod nequit diuitem per priuilegia
A mortis effere tueri furia.
58
Non potest diuitem nummus eximere
A fati nexibus et mesto funere,
Sed morti cogitur tributum reddere
Diues cum inope, princeps cum paupere.
59
Regem a rustico distingunt omnia,
Sed, quamuis habeant distincta nomina
Que dat condicio Fortune gemina,
Fatorum simili librantur trucina.
60
Mortis conatibus non obstant loculi,
Boues aut pecudes, urbes aut uiculi;
Fata non territant turgentes sacculi,
Nec pompa uestium nec crisi cumuli.
61
Incircumscripta mors pari fiducia
Turres aggreditur atque tiguria;
Non magis abigit hanc uestis regia
Quam sacci pauperum et semisinthia.
62
In omni curia graue marsupium
Ad uotum expedit omne negocium;
Hoc solum uideo burse contrarium
Quod mortem flectere non potest pretium.
63
Si mortis uiribus obstet pecunia,
Lauda diuicias, proba marsupia;
Nunc autem locuples et pauper paria
Decreta subeunt in mortis curia.
64
Diues semideus esset, si pretio
A mortis eximi posset imperio,
Si posset ultima fati citatio
Repelli uiribus uel priuilegio.
65
Nummus omnipotens nil sentit inuium,
Si michi creditur; clauis est clauium,
Nam omne reserat et pandit hostium.
Mors sola despicit Numam Pompilium.
66
Mors sola loculis nullis obtemperat;
Mors fratres diuidit, caros ablacerat,
Venusti speciem uultus oblitterat
Leuemque faciem rugis exasperat.
67
Mors sola regibus blandiri nesciens
Premit que preminent sceptra despiciens;
Mors sola loculis est inobediens,
Incuruans forcia, magna demoliens.
68
Mortem nec abigunt bursarum ydola,
Nec flectit Helene gena lacteola;
Mortem nec Asael fuga citiuola
Nec ala Dedalus fugit altiuola.
69
Quid confert regibus regnorum gloria,
Vel quid pauperibus nocet aporia,
Cum mortem nequeat magestas regia
Nec grauis loculi terrere scoria?
70
Felix nummicola par esset superis,
Si posset gracia burse uel muneris
Obstare uiribus fati uel funeris
Siue papalibus defendi litteris.
71
Bearent diuites greges et horrea
Et duplex terula candens et rubea,
Si tutum quempiam a fati framea
Fortune faceret inconstans alea.
72
Fortune labilis fauor a funere
Non potest diuitem securum facere;
Non potest loculus leto resistere
Nec plumbi lamina papalis littere.
73
Mortem nec marcia fugant conamina,
Nec turres abigunt nec auri sarcina;
Mortem nec Cesarum uerenda nomina
Nec bulle plumbea deterret lamina.
74
Mortem non mitigat candor argenteus,
Nec fata cumulus euertit aureus;
Cum seuit Attropos, non potest plumbeus
Papalis littere saluare clipeus.
75
Vbique loculus canorus colitur,
Vbique sacculo tumenti ceditur;
Quicquid est rigidum, argento flectitur;
Mors sola contumax ere non uincitur.
76
Hoc tantum uideo nummo difficile,
Hoc tantum loculis est impossibile,
Quod fatum uertere non possunt stabile,
Quod fixum facere non possunt mobile.
77
Mors non circumspicit neque deliberat
Quando uel qualiter, quem uel quam conterat;
Omnes suppeditat, omnes incinerat;
Cor tamen ferreum hoc non considerat.
78
Mors nescit compati cunis aut senio
Neque plangoribus neque suspirio;
Non defert edito Cresi palatio
Plusquam Diogenis angusto dolio.
79
Equat sceptrigeros mors gallicariis,
Augustis Aglaum, ymos eximiis,
Nec parcit senio neque crepundiis,
Nec diademati nec pellipariis.
80
Mors equat inopem felici Dario,
Nec defert scemati nec sceptro regio,
Nec parcit pauperum hirco Silicio,
Nec bisso principum uel ostro Tirio.
81
Fata parificant clitones spuriis
Equatque consules mors coriariis;
Cerdonum filios cum regum filiis
Equat non sanguine sed suggrundariis.
82
A morionibus cordatus fronesi,
A calcitronibus rex differt genesi,
Auorum scilicet patrumque prothesi;
Hic colus tollitur cessante Lachesi.
83
Mors sensus sepelit, os turpat rictibus
Et nudat genulas a forme floribus,
Calamistratulos a crispis crinibus,
Fortem a robore, ditem ab opibus.
84
Quamuis nummipete id totum uniant
Quod Tagus expuit, et domos faciant
Que festis sidera celosque feriant,
Non id efficient ne dies finiant.
85
Quid prodest diuiti cum inpregnauerit
Philippis forulos, cum opes auxerit,
Cum se pecunia suffarcinauerit,
Si mortis missile marca non referit?
86
Cum erit fouea furua palacium,
Summa sarcofagus et cespes pallium,
Cum Pharaonibus merget offarium
Indignans Attropos, nil iuuat solium.
87
Quid Tagi conferunt arene rutile?
Quid uena Cesarum uel genus nobile,
Cum fatum ferreum et inuertibile
In omnes iaculum amentet simile?
88
Quid prodest diuiti, si bursa tinniat,
Si rura uomere centeno carciat,
Si bulgam puluere Pactoli farciat,
Cum mors farcimina bulge despiciat?
89
Attendat locuples qui luxu tabuit,
Quem cama scelerum sopitum tenuit,
Quod bachanaliter mors instans irruit,
Vt terat tumidos quos terra tremuit.
90
Attendat locuples qui spurce uixerat,
Qui centum uirgines depudicauerat,
Maritos etiam tot currucauerat,
Quod pernox perdius in fata properat.
91
Attendat locuples qui philargirie
Pronus obsequitur et castrimargie,
Quod netum Attropos sororis medie
Occabit forsitan cras aut perhendie.
92
Non cedit medici mors apocrustico,
Non parcit opibus aut sacro musico;
Omnes inebriat Choo narchotico
Qui uiuunt ambitu conclusi cosmico.
93
Attendat locuples qui uacat epulis,
Qui uentris uasculum extendit uesculis,
Quod mors ueliuola momentis singulis
Accedit minitans obesis iugulis.
94
Quamuis crisatico fortuna fluuio
Bearet diuitem et agrum Dario
Vndaret domui es more pluuio,
A mortis eripi non posset brachio.
95
Attendat locuples in esculenciis
Morari solitus et uesculenciis,
Vt ypopirgium in rogis mediis,
Quod cursim careat cum coquinariis.
96
Quamuis admoueat te nummus nubibus
Et equet Dario pomposis curribus,
Non tamen eruet de mortis manibus
Nec fati poterit obstare uiribus.
97
Reges et rusticos mors eque corripit,
Non enim hominis personam accipit,
Tantum irreuerens et ceca desipit
Et casas conterens sceptra non excipit.
98
Mortis interrite dura citatio
Non parcit segregi neque gregario;
Castigat, increpat equo iudicio
Regem et rusticum - non est distinctio.
99
Nemo per omnia que fallunt hominem
Fatorum ultimum auertit turbinem;
Nemo per tinnule burse dulcedinem
Ad neruum reuocat mortis arundinem.
100
Mors docta pariter ferit et fatua,
Ymis allaterat et equat ardua,
Contempnit forcia, deridet strenua,
Nec sceptrum metuit nec mitre cornua.
101
Acuta nimis est argumentatio
Et insolubilis mortis obiectio,
Cuius argutio nulla distinctio
Obstare poterit nec interceptio.
102
Non est philosophus inuentus uspiam
Qui fato stabili prodiret obuiam
Seramque solueret mortis arguciam,
Nec Aristotiles nec alter quispiam.
103
Nescit mors rustico uel regi parcere,
Nescit a solio casam distinguere,
Sed tribunalibus suis assistere
Augustum Cesarem iubet cum paupere.
104
Mors quicquid artifex natura construit,
Soluit, effibulat, enodat, dissuit;
Diana iuuenem castum non eruit
Neque Pictagoram infernus expuit.
105
Mors priuat Herculem immotum uiribus,
Non defert Helene genis candentibus,
Quas eque proicit rodendas uermibus,
Vt carnes Lazari plenas ulceribus.
106
Mors implacabilis, atrox et aspera,
Cum nullo feriens mortali federa,
Non magis Cesarum honorat funera
Quam contemptissimi uulgi cadauera.
107
Mors honorabiles honorabiliter
Citare nesciens nec curialiter,
Regem a solio deiectum duriter
Rodendum uermibus commendat uiliter.
108
Qui modo primor est in regum domibus,
Cum in sandapila ligatis pedibus
Supinus ponitur, nonne siccoribus
Et peronatis est par aratoribus?
109
Mors occat iuuenes atque iuuenculas,
Bimos et bimulas, trimos et trimulas,
Ceruices lacteas et facieculas
Que nullas senciunt araciunculas.
110
Mors surda serius uocata ueniens
Tristes auertitur, leta demoliens;
Centennes protrahit septennes feriens,
Haud equis tempora metretis metiens.
Ostratus moritur par ostreareo,
Mango magnatibus, eques equario,
Subulcus satrape, cabo patricio,
Agaso presuli, pape pomilio.
112
Inuictum Iulium quem opipauerat
Datimque dubia dea ditauerat
Et in cacumine rote locauerat,
Mors preseps subito resupinauerat.
113
Mors uictrix institis uictores uinciens,
Fortunam diuitis obelo fodiens,
Contempnit glaream quam mittit Oriens,
Nullius loculos aut opes sciciens.
114
Vt hyems algida uites expampinat
Et nudat omnia que uer ingraminat,
Sic quicquid uiridis etas illuminat
Mortis algifice rigor exterminat.
115
Mors burse puluerem subsannat candidum,
Carorum grannilos deridet lapidum;
Non timet menia, non horret opidum,
Nec multas litteras nec sensum uiuidum.
116
Nemo per loculos uel lene muricem
Fatali framee subduxit uerticem,
Nec Plato sensibus Minerue calicem
Exanclans funditus Cirreque laticem.
117
Parca decrepitos iungit in uestibus
Capitque prepetes cum loripedibus;
Fortes exocreat quos fractis cruribus
Vt lutum figuli contundit calcibus.
118
Despecte uetule que despectissima
Exta, lucanicas, omasum, ozima
Popello uendicat et oua pessima,
Reginam nobilem lux equat ultima.
119
Regine preclui mors equat uetulas,
Que neruis uendicat distentis rapulas,
Hillas, artocreas, placentas, hinulas,
Napos, nasturcium, sinapim, cepulas.
120
Mors ponit presidem cum pellipario,
Donatum Frigio cum fulinario;
Iungit furciferum iusticiario,
Augustum sociat auctionario.
121
Hec uita tantum est ymaginaria,
Vana, uolatilis et perfunctoria,
Cuius calx dolor est, luctus laciuia,
Tormentum terminus, lamentum fimbria.
122
Mors graui uiridem etatem copulat;
Cum capularibus papantes capulat;
Lactantes laniat, lallantes iugulat;
Sic florem percutit dum adhuc pululat.
123
Nil iuuat principem turba satellitum,
Nil muri circinus per montis ambitum,
Nil clari proaui uel genus inclitum,
Cum mors discuciat a limo spiritum.
124
Nil iuuat principem arx lambens sydera,
Nil obsequencium ferrata latera,
Nil pulcris promicans auleis camera,
Cum ferit Attropos ferali dextera.
125
Seratis ingredi mors nouit hostiis;
Cur ergo miseri uacamus ociis,
Si certis tenditur hec uita spaciis?
Pars detur lusibus, pars detur seriis.
126
Mors est in atriis siue penatibus,
Nec tamen crimina lauamus fletibus;
Si certis clauditur uita limitibus,
Pars detur lacrimis, pars detur risibus.
127
Quid iuuat Iulium armorum gloria,
Quid fama celebris, quid epinichia,
Quid fornix exprimens uictoris prelia
Gestaque memorans ducis egregia?
128
Cupidinariis in mentem ueniat
Quod mors marsupio se non humiliat;
Nil confert loculus cum caro careat,
Cum uermis putridum cadauer laniat.
129
Mors surda despicit uocales loculos,
Contempnit tinnuli metalli modulos;
Sola marsupio dat toruos oculos,
Sola Pompilii deridet cumulos.
130
Mors surdis auribus pertransit querulos,
Extinguit teneros in cunis paruulos,
Longeuis sociat pinacis baiulos,
Commiscet senibus diptice gerulos.
131
Mors pandis sociat ephebos senibus,
Priuata nemini, communis omnibus;
Iungit fusarios centurionibus,
Sternit stiuarios cum stratilatibus.
132
Mors nec felicibus parcet nec miseris,
Nec defert Attropos seruis aut liberis;
Quid ergo conferunt sceptra sceptrigeris
Que non excuciunt mortem ab humeris?
133
Mors indomabilis calcat egregios,
Reges et consules atque patricios;
In esum uermibus tradit eximios,
In nullo cineres honorat regios.
134
Quid prosunt pragmata polipragmonibus,
Quid doctis gramata, quid sceptra regibus,
Quid occupatio philopragmonibus,
Cum mors non deferat plus hiis quam gregibus?
135
Regum morticina uermes hereditant
Sicut et pauperum qui regi militant,
Vtrosque pariter fata suppeditant;
Hec pauci metuunt, hoc pauci cogitant.
136
Mors preceps corporis structuram destruit,
Spergens principia que phisis miscuit,
Et quos tantopere natura texuit
Nexos armonicos, in hora dissuit.
137
Mendacem speciem mors uerax aperit
Quando palloribus lac frontis operit;
Cum nexus phisicos deloricauerit,
Lutum sub rosea gena redaperit.
138
Expompat Attropos omne pompaticum
Et mors humiliat omne magnificum;
Nil timet stacticum, nil paragericum,
Deridet pixides, subsannat medicum.
139
Quicquid est editum mors facit humile;
Nil magnum metuit, nil timet nobile;
Quod paret solidum, ostendit fragile;
Quod paret ferreum, ostendit fictile.
140
Mors equat principi Galbe gallarios,
Tumentes gloria reddit inglorios;
Commiscet Cesares et candidarios,
Nothos et nobiles, claros et spurios.
141
A mortis uiribus era non eruunt;
Fata palacia casasque destruunt,
In regem pariter et gregem irruunt;
Hec pauci cogitant, hoc pauci metuunt.
142
Mors inuincibilis cum uires exerit
Inuictos principes ut lutum proterit;
Luto restituit quod lutum peperit
Et matris utero feturam ingerit.
143
Hec mater deuorat quemcunque genuit,
Si tamen titulum maternum meruit:
Caribdis pocius uocari debuit,
Nam sorbet denuo quod ante uomuit.
144
Hec mater partui blanditur hodie,
Sed matrem exuet cras uel perhendie,
Moresque mutuans trux trucis lamie
Vorabit sobolem effusam pridie.
145
Hec mater misero mendico sociat
Regem qui rutilo metallo radiat;
Vtrosque paribus glebis oppalliat;
Que profert omnia rursus ingremiat.
146
Mater est omnium terra quam terimus,
Nobis accomodans glebam quam gerimus;
Qui claram lineam parentum teximus,
Ortum ex unica parente traximus.
147
Cum scema recitant matris et auie,
Patris et proaui siue proauie,
De clara tumidi parentum serie,
Terre sunt filii, terre sunt filie!
148
Omnes ex simili parente prodeunt,
Nec reges sanguine cerdones preeunt;
De luto ueniunt, ad lutum redeunt,
Mortis equaliter decreta subeunt.
149
Ad mortis obicem offendit pariter
Pugil et pusio, plebs atque presbiter,
Diues et indigens, reus et arbiter,
Sanus et clinicus qui languet iugiter.
150
Omnes irretiunt Parcarum retia;
Non saluat Tullium garritus gracia;
Flaccum non liberat metrorum copia,
Nec Stoa Stoicum uel paradoxia.
151
Palistricorum mors palas et pectora
Et columpnaria deridet femora;
Mors terras peragrat, explorat equora,
Scrutatur omnium regnorum littera.
152
Altum et humilem fata despiciunt;
Que reuerenda sunt, uereri nesciunt;
Tanquam magalia castra concuciunt,
Infirma pariter et firma feriunt.
153
O quot, O quociens, O quibus dentibus,
O quot, O qualibus, O quam minacibus
Mors minax miseris minatur rictibus,
Et tamen miseri uacamus lusibus!
154
O quot, O quociens, O quam frequentibus,
O quam ueridicis et credibilibus
Mortis predicitur aduentus uatibus,
Et tamen miseri laxamur luxibus!
155
O quam innumeris modis ad hostium
Mors modi nescia pulsat mortalium!
Non tamen tremimus, sed theatralium
Insanum sequimur ludorum ocium.
156
Multos mortalibus mors mittit nuntios,
Nec tamen animos emollit Parios,
Saxosos, stupidos, exsenses, inscios,
Tanquam narceticis uenenis ebrios.
157
Mortis sunt nuncii que uides omnia,
Tam uolatilia quam natatilia,
Que secant aliis inmeabilia,
Hec pennis aerem, hec pinnis maria.
158
Mortis sunt nuncii queque serpencia,
Mortis sunt nuncii terre nascencia,
Fructus et arbores, frutex et folia,
Calca, uaccinia, ligustra, lilia.
159
Mortis est nuncius puer cum nascitur,
Mortis est nuncius flos cum producitur,
Mortis est nuncius quicquid corumpitur,
Nam mortem nunciat omne quod moritur.
160
Mortis simulacrum est sine dubio
Elementaria reciprocatio;
Mortis simulacrum est reuolutio
Orbis astrigeri motusque ratio.
161
Mortis simulacrum est alteratio
Vicesque temporum et uariatio,
Declinans Crinius et emisperio
Aurosum uerticem occultans alio.
162
Nutanti moritur ipsa dormitio
Et dormientibus ipsa mutatio,
Quies currentibus, currenti statio;
Mors enim quelibet est transmutatio.
163
Omne contrarium mors est contrario
Et in contrarium est omnis motio;
Ergo simulacrum, si bene sentio,
Mortisque tipus est omnis transitio.
164
Mortem annunciat mortis ymagine
Luna deliquio, celum uertigine,
Sol cum a supero delapsus cardine
Equos hesperia rigat aspergine.
165
Omne mutabile mortis est speculum,
Et tamen linceum mors fallit oculum;
Ad mortis etenim lux offendiculum
Vt cecus cespitat, nam uenit clanculum.
166
Cum tot sint nuncii qui mentis auribus
Mortem annunciant tubis clangentibus,
Non modo sepcies sed mille uicibus,
Miror quod Iherico stat saluis menibus.
167
Clamat altilians diuina pagina,
Clamant uranica cum speris lumina,
Clamat tubaliter hec mundi machina;
Stant tamen Iherico salua munimina.
168
Mortem non mitigat Cesar erario,
Non unionibus, non aurilegio;
Ergo non pluribus a regis solio
Mors distat stadiis quam a tigurio.
169
Mortem non territant Milonis brachia,
Non pugnus pugilis, non phala Pharia;
Mors tamen hostia furtiuis gressibus
Subintrat nescio quibus traconibus.
170
Reges in moncium summo cacumine
Turres edificant saxo, bitumine,
Sed mors a casulis et castri culmine
Equa dirimitur intercapedine.
171
Mors est hec misera uita mortalium,
Nam uita proprie cordis est gaudium;
Erroris igitur sequntur deuium
Qui uitam nominant hoc uite sompnium.
172
Vita iocunditas est uera cordium,
Ergo recogita per quantum spacium
Iocunde uixeris et preter tedium,
Et uix inuenies uite copadium.
173
Habet hec flebile uita prohemium,
Penalem exitum, amarum medium;
Cum ergo uita sit mentale gaudium,
Nullis relinquitur uite pictacium.
174
Cordis iocunditas aut exultatio
Est uite terminus siue descriptio:
Delirat igitur miser homuncio
Qui uitam sompniat in mortis medio.
175
Nec ornos queritis in alto gurgite
Nec riuos uiridis in orti cespite;
A mortis igitur oris abscedite;
Si uitam queritis, in celo querite.
176
Non prodit botrio scabris ex sentibus
Nec dulcis dactulus ex arundinibus;
Ficus non queritur in fimi fecibus,
Et uitam querimus in mortis finibus!
177
Non turgent turgidis uolemis carices,
Nec cautes cerasis nec fragis frutices,
Nec mala Punica producunt silices,
Nec Babilonie dant uuam salices.
178
Vite periodus est instabilitas
Et fumi transitus et umbre uanitas;
Si uere uita sit tanta fugacitas,
In nullo discrepat ab umbra ueritas.
179
Mors uictrix brachium non timet Marcium,
Curuat ad libitum omne Mauorcium;
Virtus non adiuuat pancratiarium,
Neque citiuolus pes aucupedium.
180
Ineuitabile Parcarum odium
Nullius cernuum sedat obsequium;
Non has propiciat munus aut munium,
Sermo dulcisapus aut blandiloquium.
181
Parcas ambiloquis assentatoriis
Melleque perlitis non placat labiis;
Inexorabilis mors nec blandiciis
Gnatonis flectitur nec crisi pretiis.
182
Parcarum peruicax excandescencia
In omnes simili grassatur furia;
Dono non uincitur mors uel edulia,
Omnes digladiat pari ferocia.
183
Mors omnes debriat eodem calice,
Omnes exoculat eodem pollice;
Non timet diuites ardentes murice,
Quos pirgus extulit fortune tropice.
184
Mors lares omnium furtim ingreditur,
Nullis repagulis uel clatris pellitur,
Nec proseucantibus prece proicitur
Sed nec opplomatus parma defenditur.
185
Regem altitronum mors priuat solio;
Non obstat militum uirosa legio,
Torosum equitem non saluat pugio
Nec acrem pugilem bicornis scipio.
186
Mundus est similis salo, nos piscibus
Qui sali quatimur undosis fluctibus;
In hoc undisono freto fatalibus
Mors nunquam dormiens piscatur retibus.
187
In mundi pelago mors piscatoria
Perspissa maculis expandit retia:
Inuoluit, implicat que spirant omnia,
Pisces exiguos et cete grandia.
188
In predam piscium mors nassas conficit,
In exterminium capturam trahicit;
Nil cetus fortiter obluctans proficit,
Cum hamum branchie reduncum inicit.
189
Mortem non pepulit Plato pericia,
Nec Roma uiribus, nec sensu Grecia;
Non magis turriger barrus quam simia,
Nec ferro Iulius quam fusis Helia.
190
Mors nec vagitui parcit infancium,
Nec cani capitis honorat lilium;
Trenis exterminat nupte tripudium,
Commutat lacrimis epithalamium.
191
Mors eque conterit saccum et sericum,
Non magis reuerens regem quam rusticum,
Nec doctum clericum quam rudem laicum;
Cor tamen saxeum hoc pensat modicum.
192
Mors regna deicit, premit imperia,
Submissa percutit atque sublimia,
Vulgus et principes pari licencia,
Sed corda saxea non pensant talia.
193
Inexorabilis mors cogit legibus
Plebem et principem stare fatalibus;
Minatur subditis et presidentibus,
Nec tamen incutit metum hominibus.
194
Momentis singulis nobis ostenditur
Quod morti quicquid est sub sole subditur;
Nullus exemptus est, nullus excipitur,
Vix tamen miseris metus incutitur.
195
Mors uictrix omnium preter licenciam
In casam pariter ruit et regiam;
Terit tiguria domumque Pariam,
Nec tamen hominum uincit duriciam.
196
Mors pollicentibus sibi diutinum
Viuendi spacium nec diem crastinum
Donat, sed preuenit prefixum terminum;
Tamen duriciam non uincit hominum.
197
Mors ridet medicum qui uitro medio
Morbum in morbidi uenatur lotio;
Subsannat Attropos quod priuilegio
Inuenit Ypocras acrique studio.
198
Multi sunt hodie qui multa pecora
Et agros possident et sana corpora,
Quibus mors crastina negabit opera;
Non tamen edomant callosa pectora.
199
Multi sunt hodie qui sano pectore
Forma sunt Absalon pares et robore,
Vix robustissimo minores Hectore,
Quos fata crastino priuabunt tempore.
200
Multi sunt hodie qui sibi numerant
Viuendi tempora, quos fata properant
Cras terre reddere de qua prodierant,
Negantque terminum quem stulti fixerant.
201
Liquescat igitur cor nostrum ferreum,
Mortis formidine uersum in cereum,
Ornansque lampadem infundat oleum
Quo regnum comparet sibi fidelium.
202
Tergamus animam a culpe sordibus,
Pulsantes intimis Iesum gemitibus
Vt nos a carneis solutos nexibus
Letos ethereis locet in sedibus.
203
Tergatur animus, tergatur anima,
Lauetur gemitu, lauetur lacrima,
Vt cum sonuerit tuba nouissima,
Regna percipiat opulentissima.
204
A zima ueteri mundentur animi
Baptissimo fletuum, ut simus azimi,
Vt tandem acie cordis mundissimi
Cernamus faciem regis altissimi.
205
Tergamus animi mentisque faciem,
Vt nobis perpetem det ille requiem
Qui pascit angelos per suam speciem,
In quam purissimam defigunt aciem.
206
Lauemus animam profusis fletibus,
Ne in iudicio leuam tenentibus
Tremendi iudicis hedorum gregibus
Sed agni dexteram iungamur ouibus.
207
Tergamus animum a tetro crimine,
Vt tandem cordium tersa caligine
In illo lumina Figamus lumine,
Quod suo saciat corda specumine.
208
Tergamus animum a culpe palea,
Vt tandem deitas illa superbea
Nos in dominica translatos horrea
Immarcescibili coronet laurea.
209
Omnes ad sydera cum mundis manibus
Leuemus apicem mentis et precibus
Oremus Dominum insopibilibus
Vt nos sidereis coniungat cetibus.