Virgo "Sit", inquit, "ita! Sed si minus arte polita
Profero sique minus mens exit, sermo Latinus
Sique minus cultus, nolite mouere tumultus!
Nil mihi sermoni, nisi concordet rationi.
5
Nam simul errores gentiles atque colores
Eloquii sacro spreui renouato lauacro.
Hos, quibus armatos uideo certare paratos,
Sermonum fastus, quos uester colligit astus,
Hos inquam spreui. Respectu perpetis aeui
10
Iam michi sunt uiles res tractantes pueriles
Spernendasque bonis, a cultu relligionis
Longe distantes, pro ueris falsa probantes.
Nam neque Phylonis laudo neque dogma Platonis,
Non ethicam Socratis neque tractatus Ypocratis,
15
Quamuis centeni sint, sed nec opus Galieni
Multaque preterea neque dogmata Pithagorea,
Quamuis laudentur, michi iure sequenda uidentur.
Nil placet istorum nec Aristoteles logicorum
Princeps, primatus praecunctis lege beatus,
20
Argumentorum quamuis ratione suorum
Multiplicando modos uideatur nectere nodos
Formis et miris sillogizando figuris,
Quos quis uix soluat, si non prius ipse reuoluat,
Sed nichil ad uerum contempnimus hunc et Homerum,
25
Multa licet die dederint precepta sophiae.
Nam fidei cultus cauet hos adhibere tumultus.
Non sequor istorum famosa uolumina, quorum
Sectam damnaui, mores et opus reprobaui.
Haec licet expertus, par sit michi nemo repertus:
30
Est michi facundus quantum uis quisque secundus
Artibus imbutae cunctis, sed sola secutae,
Ad uitae uerae quae possunt iura ualere.
Cetera calcaui nec curaui nec amaui
Vt mortis luctum, non uitae dantia fructum.
35
Me nichil inter uos laudis super omnia seruos
Praeter eum, mire qui condidit omnia, scire
Iudico, qui patris sapientia, gloria matris,
Vnica credentum spes, merces summa merentum,
Dux electorum uia, uita beata piorum,
40
Verus saluator mundi, solus dominator,
Lingua prophetarum, quibus intima deliciarum
Exponit certe, per quos declamat aperte.
Nil ualet inuentum mundanorum sapientum.
Perdet eos et idem, qui permanet unus et idem.
45
Nil intellectus ualet a uirtute reiectus.
Hic humiles mentes amat et uere sapientes,
Non praesumentes, sua sed praecepta sequentes,
Qui bona sectantur, qui iura dei meditantur.
Hos inuitauit, hos in sua regna uocauit.
50
Hic genus humanum per tot male tempora sanum
Retulit, exclusum paradiso, lucis ad usum.
Adae peccatum deleuit, morte piatum
Nostrae naturae, sed ab omni crimine purae.
Intactae matris proles sine semine patris,
55
Ignarus morbi, ueniens apparuit orbi,
Expers peccati, genitus patris ingenerati,
Tegmine uelatus nostrae carnis. Cruciatus
Pertulit et mortis ius rupit et atria fortis
Fregit, et exemptos a poenis morte redemptos
60
Vitae donauit, uita sine fine beauit.
His igitur signis deitatis claruit ignis;
Quem pater indulsit deus, isto lumine fulsit.
His argumentis, signis, factis, documentis
Innotuit mundo uerus deus. At subeundo
65
Mortem uerus homo, qui uitae gaudia pomo
Lapsa reformauit, deus hec et homo reparauit.
Hic noster deus est, hic solus nostra salus est,
Lux et origo uiae, caelestis phylosophiae.
Hic est quam quaero uictoria, quo duce spero
70
Me superaturam mala uictricemque futuram,
Cui uel per multos uel paucos se duce fultos
Res est perfacilis fieri tutamen ouilis.
Hic non dormitat pastor, qui noxia uitat
Arcens prauorum rabiem morsusque luporum.
75
Nec sinit introrsus rabidos descendere morsus,
Sed sibi credentem semper facit esse potentem,
Semper uictorem, summumque rependit honorem,
Nomine pro cuius certo. Thalamis fruar huius,
Iungar in amplexus post carnis libera nexus".
80
Vix ea. Ridetur, blasphema uoce repletur
Regia, clamatur furialiter. Hinc ita fatur
Vnus pro multis parili conamine fultis:
"Romani ciues, gens inclita, curia diues,
Cuius nobilitas leges ueneratur auitas,
85
Dum per sacra patrum uestigia ducit aratrum,
Qui statuere coli pia numina; tradita proli
A patribus nati sanxerunt posteritati,
Qui seruauerunt ea, quae patres coluerunt.
Sed modo despecta patrum serie noua secta
90
Floret amata parum sub nomine Christicolarum.
Quae quia nostrorum contemnit iura deorum
Numina nec curat, quid tanto tempore durat?
Nimirum ingrati sumus illorum bonitati,
Qua sustentamur, qua pascimur et uegetamur,
95
Ad nutum cuius uiget orbis. Virginis huius
Diliramenta sileant nisi lege retenta.
Ei michi, fraudati sumus a spe precipitati.
Fallimur introrsum, quia spes est lapsa retrorsum.
Expectabamus dicturam magna. Dabamus
100
Aures et mentes uigiles audire uolentes,
Si quid inauditum, si quid daret arte politum,
Hactenus intactum magnum et memorabile factum.
Magni nanque rata, pro qua gens tanta uocata,
Pro qua patricius Romanus et agminis huius
105
Dux et facundi soli sapientia mundi
Nos hic astamus: sed nulla probanda notamus.
Mente sit astuta licet inferiora locuta
Quam sperabatur, nulla nos laude moratur.
Predicat, id quod amat. Ihsum temeraria clamat.
110
Hinc exorditur, totus super hoc rep[p]eritur
Sermo, uersatur super haec, super ista moratur.
Hunc sibi preclarum gens nescia Christicolarum
Esse deum credit et ei ueneranter obedit.
Magnificat Ihsum, quem multo uerbere lesum,
115
Afflictum poenis, caesum flagris et habenis
Fortiter astrictum, grege quem comitante relictum
Proditione reus Iudas distraxit Hebreus
Terque quaternorum licet unus discipulorum
Vendidit ille tamen dominum crucis ad cruciamen,
120
Dum studet argento, sed passum de monumento
Furto sublatum, fingunt super astra leuatum.
Hec et plura satis peruerse credulitatis
Gens sibi compingit, dum Christum uiuere fingit".
Virgo deo plena laxata uocis habena
125
Talibus orditur: "Michi melius non reperitur
Principium fandi quam fons et origo creandi,
Princeps cunctorum, formans et forma bonorum,
Qui mundi molem, qui splendida lumina, solem
Cum luna, stellas, terrena, superna, procellas
130
Condidit et fluctus et aquarum quosque reductus,
Terris submissos, et opertas fecit abyssos.
Quid moror in fando? Quid per partes numerando?
Quae mare, terra, polus habet, explicat omnia solus,
Cum de non esse mundum producit in esse.
135
Vera loquor. Sic est. Vt paucis eloquar, hic est,
Ex quo sunt cuncta, per quem discordia iuncta,
In quo fundatur, quod amore pio solidatur,
Pars operis cuius sumus et nos. Nos manus huius
Dextera plasmauit, nos sanguinis unda piauit.
140
Quos dum purgauit deus, in melius reparauit
Filius iste dei. Lux uera diesque diei
Deque deo patre deus est, homo uirgine matre".
Rhethor ad hec: "Audi, dum detraho tegmina fraudi,
Dum tuaque celat mens, hec mea lingua reuelat!
145
Pluribus inuoluis, sed paucis clausa resoluis.
Filius iste dei, dic, cuius sit speciei!
Hic deus est an homo? Dic quodlibet, et tibi promo.
Si deus. Ergo mori tanto discordat honori,
Hoc nisi dicatur, quia fons uite moriatur.
150
Rursus dicenti, quod homo, ratione sequenti
Hinc tibi monstratur, quia mori posse uideatur.
Non dices illud, quia Christus hoc sit et illud,
Ne sit mortalis res et non. Non michi talis
Sermo placet, uere melius fuit ista silere".
155
Illa refert: "Certe profertis multa diserte
Verbis astuti, re uera pauca locuti.
Verba coloratis ignara probabilitatis
A ueri secta procul, a ratione reiecta.
Acriter instatis, ut, cum partem teneatis,
160
Altera tollatur, nec utrumque simul uideatur,
Vt, quia monstratur deus, hinc homo non habeatur.
Non est, ut reris; male disiunxisse uideris.
Tu tibi facunde dixisse uideris. At unde
Asserat hec, quaero, tua uox contraria uero.
165
Profluus in uerbis de falso scire superbis,
Non recte sentis, de summi posse potentis
Desipis. Audenter dico, quia cuncta potenter
Ad nutum mentis sapientia constituentis
Fecit et ornauit, hominem plasmando creauit
170
De terrae limo lapsumque leuauit ab imo
Atque reformauit, per eum, sibi quem sociauit,
Induit, uniuit hominem deus, ipse subiuit
Nostros languores, nostros tulit ipse dolores,
Nostra caro factus, non nostro crimine tactus,
175
Patris imago dei nostraeque capax speciei,
Forma dei ueri, uoluit sub carne uideri,
Vt caro prestaret, deitas quod uera negaret.
Quod nisi fecisset, nunquam deus occubuisset.
Ergo unita deo caro nostra potita tropheo
180
Mortem calcauit, moriendo quam superauit.
Ergo si uerum, si causas noscere rerum,
Si cupis ad normam fidei pertingere, formam
Accipe discentis! Procul esto superbia mentis!
Mens humilis credat, ne falsa scientia ledat.
185
Crede, fide pura cognosces celica iura!
Namque dei posse dat pura fides tibi nosse.
Hoc mecum sentis, quia uirtus omnipotentis
Omnia formauit, quae de non esse creauit,
Hac tantum causa, quia sic uoluit, tibi clausa,
190
Sed fidei certa, menti credentis aperta.
Res igitur cunctas produxit sola uoluntas,
Maxima maiestas, cui par cum uelle potestas.
Ergo ne dubites, clamosas comprime lites
Opponens ori digitum, parcendo pudori!
195
Namque negare nequis, quod stat rationibus aequis,
Quin pro uelle dei caro mortalis speciei
Vera sit assumpta. Probat hoc satis actio prompta.
Ius etenim mortis subiit nostrae caro sortis,
Sed mortem uicit deitas. Sapientia dicit
200
Stultis exosa, quia uirtus imperiosa
Lepram curauit, caecis lumen reparauit,
Claudos erexit, functos a morte reuexit.
Argumenta satis sunt haec uerae deitatis.
His ita consertis, rationibus undique certis,
205
Constat pro certo uerae rationis aperto,
Quod Christus deus est et homo, qui nostra salus est,
Qui nos saluauit, dum mors mortem superauit.
Passa caro gratis surrexit ui deitatis.
Mors igitur Christum non uicit, uicta per ipsum.
210
Si quid in his dubitas et adhuc michi credere uitas
Affinis fraudi, miser hec incredulus audi,
Quae peruersorum confessio demoniorum
Improba testatur, cum legio tota loquatur.
Sed neque tortorem tacet aut deitatis honorem.
215
Nam quo torquetur, dominumque deumque fatetur
Atque dei natum, quamuis in carne locatum,
Vtque rei torti grauiter cruciamine forti,
Ad quae ducuntur flagris quaesita loquuntur,
Cum mallent uere si possent, ista silere.
220
Haut secus istorum collegia demoniorum
Mallent mentiri quam uera uoce potiri,
Cum specie rerum: sic eis dampnabile uerum.
Nec loquor ista tamen, quia sint ad uera probamen,
Sed quia tormentis manifestant intima mentis,
225
Cum mallent misere, si possent, uera silere.
Sed te mirari nequeo, qui uis uenerari
Assertor ueri, sapiens iustusque uideri,
Qualiter aut quare studeas manifesta negare
Credere qui dubitas uero, qui dicere uitas
230
Esse deum Christum, sed ais temerarius istum
Probra crucis passum deitatis lumine cassum.
Stant tamen auctorum contra te scripta tuorum,
Qui pro me fantur, contra te testificantur.
Dic age, cunctorum doctissime philosophorum,
235
Dic, Plato, quid sentis? Profer, precor, intima mentis,
Signaque certa satis dic et crucis et deitatis!
Nec tibi sit durum. Dic dic age: nonne futurum
Astruis esse deum, cuius sublime tropheum
Sit decusatum signumque sit orbiculatum?
240
Si contempletur, quid in hoc sermone notetur?
Hec duo signa satis sunt et crucis et deitatis:
Crux decusato, deitas nitet orbiculato.
Haec Plato. Res illam monet hic memorare Sybillam,
Fatidicam uatem, cuius uos uirginitatem
245
Et diam mentem longe uentura canentem
Laudibus effertis diuinis. Multa disertis
Carminibus scripsit, inter quae plurima dixit:
"Felix ille deus, ligno qui pendet ab alto".
Ligno pendentem canit et deitate potentem.
250
Ligno crux, pendet mors, felix. Hinc michi splendet
Vita resurgentis, mortem deitate prementis.
Hinc patet ad purum, quia, quem prior ille futurum
Haec et uenisse canit et mortem subiisse
Mortis uictorem, sed per deitatis honorem,
255
Sic et idem fantur et eidem testificantur.
Concordes utique, sed non imitamur ubique,
Sed quae dixerunt bona, non mala, quae coluerunt.
Hii non ad plenum lumen uidere serenum,
Sed uelut in somnis, quos nec res effugit omnis.
260
Nec tamen ex toto capiunt errore remoto.
Non horum meritis tamen haec aptare uelitis,
Quae perceperunt. Quid enim gentes meruerunt?
Sed data sunt gratis, nutu summe deitatis,
Vt testarentur Christumque deum loquerentur
265
Atque dei natum. Vestrorum carmina uatum
Non bene te uallant, cum paene per omnia fallant.
Pauca tamen uere licet ignari cecinere.
Nullus in his terror, quia laudi concinit error.
Haec tibi succincte perstrinximus. Expedit hinc te
270
Non aduersari, sed ad haec credenda parari.
Ad fidei uerum cum tot miracula rerum
Aut contortorum confessio demoniorum
Te minus adiungant et te tua spicula pungant,
Scripta nec auctorum potes ista negare tuorum:
275
Sit licet infestum, tamen id ius credit honestum,
Quod te doctorum dictis inpugno tuorum.
Expedit, ut mittam, quam de te sumo, sagittam,
Vt, quem miraris, mucrone tuo feriaris.
Nam si scriptorum proferrem mille meorum,
280
Nil agerem certe, quia contradicis aperte.
Hac etiam meta sequitur uictoria laeta,
Cum uictus parma spoliatur, et excipit arma,
Quae tulerat secum. Facit haec uictoria mecum.
Namque tuis telis ego Christi uirgo fidelis
285
Sic te prosterno, sic te simul et tua sperno
Numina, sermonis quibus est nichil aut rationis.
Si quid habent mentis, compescant ora loquentis
Aut certe loquere pro diis. Nequeo prohibere.
Hoc sed eis dono, quos constat egere patrono.
290
Et respondebo quaesitis teque docebo".
Ille: "Sit, ut faris, sed cum michi multa loquaris
Facta tui Christi, quae credere me monuisti,
Vt modo sit uerum, quia tot miracula rerum
Fecit in humana specie. Quae mens bene sana
295
Suscipit aut credit rem, quae male credita ledit?
Nanque tui Christi crux et mors, quam cecinisti,
Proueniant unde, michi non occurrat abunde,
Vnde unita pati caro debuerit deitati,
Vnde mori; quare, qui debellans superare
300
Mortem debebat, prius hanc non effugiebat?
Quis, quibus inuoluit se uictis, uincla resoluit?
Qualiter abstraxit nos morti, quem sua traxit?
Quam libertatis spem dux acie superatis
Confert prostratus, cum sit prior ille ligatus?
305
Qui non profecit sibi, quae michi commoda fecit?
Primo fecisset sibi, post michi si potuisset".
"Non ita", uirgo refert, "nil credere talia refert,
Non, ut opinaris; quid in hoc errore moraris?
Falleris, expecta! Rem dicam, fraude retecta.
310
Sollicita cura si cuique damus sua iura,
Carnem posse pati licet unitam deitati
Credere debemus. Pro certo nanque tenemus
Hanc, quia mortalis, potuisse mori. Specialis
Carnis natura non amisit sua iura,
315
Cum sit nata pati caro, iuncta licet deitati.
Non tulit ille crucis probra, qui dat gaudia lucis,
Nec mortis neuum sensit, qui uiuit in euum.
Qui nequit artari, numquid ualet ille ligari?
Aut qui mutari nescit, poterit cruciari?
320
Morte uel absorptus cadet is, qui nescius ortus?
Mortalisue ligo teget hunc quem nescit origo?
Attamen ipsa deo caro iuncta subacta tropheo
Mortis, ei cessit, sed eam surgendo repressit.
Sicque per assumptam carnem de morte resumptam
325
Tartara confregit, dum mortem morte subegit.
Sic qui substrauit hominem sibi, quem superauit,
Morte subegit eum, referens ex hoste tropheum.
Atque triumphauit de demone, quem superauit.
Non igitur deitas, sed homo crucifixus auitas
330
Sordes purgauit, proprio quas sanguine lauit.
Perque crucis signum duxit dissoluere dignum,
Quicquid per lignum iacuit sub morte malignum.
Hac incarnari causa deus et sociari
Natae naturae uoluit, sed crimine purae,
335
Vt, quae peccamen contraxerat, ipsa piamen
Ferret, peccatum deleret morte piatum
Spemque resurgendi daret aeternumque manendi.
Qui surgens primo, lapsum releuauit ab imo.
Viribus angelicis poterat stratis inimicis
340
Ex imo terrae miserum sine morte referre.
Sed cui nulla perit substantia, dum sua quaerit
In re mortali, deus utitur ordine tali.
Nam ratione parat, ut, quem demon superarat,
Vita priuarat, dira quem morte ligarat,
345
Hic homo, qui pridem uictus, modo uinceret idem
Vincens uictorem raptumque referret honorem".
Hec ubi dicta dedit, confusa superbia cedit,
Quae prius infesta, uirtute dei manifesta
Parcit sermoni, nichil opponens rationi.
350
Nescit uicta quidem, quid contradicat eidem,
Et iam pro certo defecit sermo diserto.
Obstupuit coetus siluitque pudore repletus.
Et quasi sint muti, reticent. Prius alta locuti
Visi prudentes sibi, stant alterna tuentes.
355
Mirantur proceres. Regem frendere uideres
Ita feruentem nimioque dolore furentem.
Inde minis plenas sermoni laxat habenas:
"Quidnam cessatis, quid, degeneres, trepidatis?
Vna ne uos tantum conuentum philosophantum
360
Artibus inbutos reddit muliercula mutos?
Tanta ne feminea cecidit uirtute chorea?
Vna ne perdomitos tot reddit uirgo peritos?
Sola ne tot strauit uirguncula, tot superauit?
Proh dolor! Ignaui cecidistis et una sua ui
365
Perdomuisse uiros potuit tot femina miros.
Si quinquagenae tales deciesque decenae
Aut si millenae nullius laudis egenae
Vnum uicissent de uobis aut domuissent
Agmine uerborum, num summum phylosophorum
370
Dedecus hoc credi potuisset famaque ledi?
Sed mage turpe puto, quod plures corde soluto,
Quod quinquageni mussant sermonis egeni,
Turbine uerborum quos una puella suorum
Reddidit attonitos. Fueram ratus esse peritos
375
Orbis ab extremo deductos cardine. Nemo
Fidat eis certe, quos uictos constat aperte".
Occurrit uerbo propere regique superbo
Vnus doctorum princeps preclarus eorum.
Respondet: "Quare dictante furore loquare,
380
Maxime miramur, Maxenti. Vera loquamur:
Non est fas uere dicenda timore tacere.
Inclite Maxenti, res est notissima genti.
Quas Oriens nouit, quas nostra scientia fouit?
Qui sibi congaudent, quia nos ueraciter audent
385
Dicere prelatos cunctis simul et memoratos,
Quos oratorum, quos clarum phylosophorum
Nomen ditauit, quos inclita fama beauit,
Vester ad haec testis legatus: scire potestis,
Quis fauor in gente sit noster; eo referente
390
Nos caruisse pari posset ratione probari.
Sed manifesta satis res teste probabilitatis
Non eget. At siquis agitatis fatus iniquis
Seque parem fassus nobis, mox lumine cassus
Verae doctrinae summisit colla ruinae:
395
Victus confusus cecidit, male uiribus usus
Victori cessit, quia uictus ab hoste recessit.
Hec sed dissimilis lis est. Neque res puerilis
Est, quam tractamus, neque nos humana notamus
Verba nec est talis homo quam profert animalis:
400
Nam condita salem sapit haec uox spiritualem.
Vox est diuina, qua personuit Katerina.
Nil mortale sonat, quam gratia tanta coronat.
Hanc prius aggressi, modo sed formidine pressi
Terga damus uicti, propria uirtute relicti.
405
Nostraque uis fracta, uox turbida, mens stupefacta:
Tempore iam Christo nichil aduersatur ab isto.
Non equidem scimus, quia uera negare nequimus.
Nam uelut audisti, postquam de nomine Christi
Fecit sermonem subiungendo rationem,
410
Posse probando satis in eo uerae deitatis
Et per uirtutem crucis aduenisse salutem,
Mox ut senserunt cor et intima contremuerunt,
Languit affectus, glaciato sanguine pectus
Obriguit, uisus defecit, gaudia, risus
415
Ilico fugerunt, mens et sensus stupuerunt.
Iam tibi postremo dicam sermone suppremo,
Maxime Maxenti, quae sit sententia menti.
Ne te fallamus, placet errorem fugiamus,
Mutemus morem, sectamque probabiliorem
420
Hanc amplectamur, ne perpetuo moriamur.
Nam nisi monstratur ratio, cur secta colatur
De sacris istis, quae tempus ad hoc coluistis,
Iam conuertemur pariter Christumque sequemur.
Credimus hoc utique, quia sit deus iste deique
425
Proles diuina, quem magnificat Katherina
Carmine facundo, per quem tot gaudia mundo
Et bona prestantur, quot uirginis ore notantur".
Talibus auditis, legis iurisque peritis
Rex non blanditur, sed cordis pus aperitur.
430
Ira turbatur, princeps furiis agitatur,
Sed tacuit primo, tandem succensus ab imo
Pectore suspirat, dat quaestus, lumine girat
Astantum coetum soluensque silentia laetum
Omnibus indicit. Rabies precordia uicit
435
Decretoque pari cunctos iubet igne cremari.
Accelerant dictis famuli parere, relictis
Sedibus, ardenter properant, currunt properanter.
Magnus ab indignis mediis accenditur ignis
Menibus. Artantur miseri uinclisque ligantur,
440
Agmina ducuntur. Sed dum moritura trahuntur,
Preceptor morum memorabilis unus eorum
Confirmans mentes sic alloquitur sapientes:
"O michi conciues, o Christi curia diues
Digna dei castris, quorum spes omnis in astris,
445
Castra dicata deo, crucis insignita tropheo,
Agmina digna polo, mens haeret in hoc michi solo,
Ne spe fraudemur, nisi sacro fonte lauemur,
Vt sic purgemur uitiis, uirtute nouemur.
Hac iter est igitur, quia uitae fons aperitur,
450
Si festinemus propere sanctamque rogemus
Ancillam Christi, quod in hoc det tempore tristi
Et superinfundat, quod mentis crimina mundat:
Praecunctis mundam sacri baptismatis undam".
Illa subinde breui respondet: "Nescia neui
455
Mens erit et munda, quam mundat sanguinis unda.
Ergo fide fortes uenerandae state choortes
Constantes animo! Mens caelica surgat ab imo.
Nil iam de sacri, michi cari, [de] fonte lauacri
Solliciti sitis, nichil hic trepidare uelitis,
460
Cum sanguis fusus pro Christo compleat usus
Baptismi. Sacrum cruor exprimit iste lauacrum.
Hasue quid horretis flammas ignemque timetis?
Crimina torrebit, carni nichil iste nocebit.
Sanctus in hoc digne descendet spiritus igne,
465
Puniet indignos, sed conseruando benignos
Caelestem rorem dabit extinguetque calorem.
Ignis comburet uitium, nichil amplius uret.
Crimina purgabit, sed corpora non cruciabit.
Corpora non laedet, sed adusto crimine caedet".
470
His igitur fatis, manibus pedibusque ligatis,
Ignibus aptantur, sed ab illis non lacerantur.
Ignibus ingesti nil sunt de corpore mesti.
Nil perterrentur, sed clara uoce fatentur
Cristicolas uere se nec tormenta timere.
475
Vincula flamma uorat, sed circum corpora rorat.
Et sunt illesae uestes, nichil ignibus esae,
Vtque ferunt illi, qui perspexere, capilli
Non sunt ardorem passi minimumue calorem.
Ignis ob ardorem nec mutauere colorem.
480
Sunt uultus rosei, color est idem faciei.
Res fuit insignis, quia nil mutauerit ignis.
Qui presens staret, potius dormire putaret,
Vtpote nil passos flammis, nichil ignibus assos.
Sic peruenerunt ad gaudia, quae meruerunt
485
Igne coronati, iam nunc sine fine beati.
Horum Christicolae rapientes corpora, sole
Imfima lustrante, quos tardarat timor ante,
Gaudentes mire, festinabant sepelire.
Quo uiso turbae plures constanter in urbe
490
Ydola spreuerunt Christumque sequi studuerunt.
Felices animo, fidei qui lumine primo
Ad superos rapti iam sunt celestibus apti.
Coetibus aethereis iuncti superumque choreis
Angelicisque choris, diuini carmen amoris
495
Decantant laeti. Iam post tormenta quieti
Rident post luctus; post florum germina fructus
Caelestis uitae iam percipiunt sine lite.
Verbera, uincla, minae procul absunt; iam sine fine
Cum Christo regnant immortalesque perhennant.