De fructu elemosine

 

Felicem faciens felix elemosina dantem

      Mortis in articulo concomitata iuvat.

Obstat peccatis, dat donum prosperitatis,

Confert augmentum, dat dantibus emolumentum;

5

Hostes enervat, virtutum munera servat,

Protegit auctorem, facit in bonitate datorem

Vitam finire, non permittendo perire

Antidotum forte dans liberat a truce morte,

Celesti sorte, superorum digna cohorte.

10

Dat venie munus miserenti Trinus et Vnus,

Virtus munifici solet a populis benedici.

Christi pauperibus qui commodat et miseretur,

Quod puris precibus petit, impetrare meretur.

Prandens in mensa tua pauperibus dare pensa

15

Proficit, impensa que delet crimina densa.

Cum naturalis homines cognacio iungat,

      Consimilem similis dives alumnus alat!

Dans inopi servat res, spargit, qui coacervat.

Hic, homo, descende, si vis ascendere, vende

20

Res, pius, expende, sic ad celestia tende!

Inter concives partire superflua, dives,

Sic etenim vives, nisi vita te modo prives.

Abdita copia, clausa scientia damnat habentem,

Dona placentia dat probitas pia, nutrit egentem.

25

Que cumulatur obest, largita pecunia prodest,

      Querit quod superest, qui dedit omne quod est.

Dona creatoris homo percipit omnibus horis,

Sit memor actoris nomen recolendo datoris.

Fortibus et iustis, sapientibus et moderatis

30

      Ad dispensandum proficit usus opum.

Pro modicis magna brevibusque perennia dantur,

      Fratribus, o fratres, ergo feratis opem!

Tali proposito gazas cupiatis habere,

      Vt bene pauperibus distribuatis eas!

35

Multiplicantur, cum bene dantur, dandoque crescunt,

Clause decrescunt, nec habentur, cum retinentur.

Quod miserens dederis, dumtaxat habere mereris,

      Si largus fueris, plenus honoris eris.

Servus conservos serva, serveris ut ipse,

40

      Iudicii tutus adveniente die!

Deficientes, esurientes dives abundans

Respice victum dans, nec paveris, inde teneris.

Si membris Christi voluisti, cum valuisti,

Promptus prodesse, tibi pena nequibit obesse.

45

Quod fit pauperibus, fit Christo, Christus in illis

      Suscipitur, patitur compaciendo suis.

Pro sub - habere super - pro paucis multa meretur

      Dux inopum dapifer dapsilitate dapum.

Converti propera! tua sit conversio vera

50

Et mens sincera, non ad pia munera sera!

Divina vetera! tua confer egentibus era,

Semper odorifera post mortem gaudia spera!

Dans animo leto, quibus offers dona, videto,

Paupere non spreto sed asilum corde quieto!

55

Quod dederis, perdes, nisi munera dans alacer des!

Dives non parcas aperire petentibus archas,

Tende manus parcas, et egenis divide marchas!

Sis ylaris, largus, circumspiciens velut Argus!

Cur non desistis letari rebus in istis,

60

Quas perdes tristis, erras credendo sophistis?

Sis dator intentus, tua ne sit sponsio ventus,

Pauper ut inventus non deficiat macilentus,

Munere preventus non sis ad munera lentus!

Paucis contentus tibi, non alii, violentus.

65

Dans pia dona teget, mala si tamen illa releget,

      Cum vicinus eget, nemo iuvare neget.

Vir sapiens audi: tua debet ianua claudi,

Nequam quando viri veniunt, iustis aperiri!

Laudis sperne sonum, cum vis inopi dare donum

70

      Proderit omne bonum iudicis ante tronum.

Si das, ut debes, tua sunt bona, que modo prebes;

      Flebit avarus hebes, quem coquet igne lebes.

Vt quid, homo, torpes? non stet tuus in dubio pes:

      Si foveas inopes, semper habebis opes.

75

Inclita persona dat egentibus optima dona,

      Fronte placet prona distribuendo bona.

Dona decora quidem largitur largus et idem

      Vir probus, ut pridem replicat illud idem.

Non tibi despectus videatur inops homo rectus,

80

Hic erit electus ad gaudia vera profectus.

Vilis, obscenus, querulus, macer, eger, egenus,

Erumnis plenus erit exsurgendo serenus.

Curas immanes caute fugias et inanes,

Dans inopi panes, ut mentis vulnera sanes!

85

Hiis da, quos prohibet rubor a te querere donum,

      Amplificare potes preveniendo preces!

Te largitorem decet anticipare pudorem

Pauperis absentis, de paupertate tacentis.

Plurima cum dederis, te pauca dedisse putato,

90

      Multa recepisti, sis bonus ergo dator!

Pota, potari, satura, si vis saturari,

Donans ditari poterisque iuvando iuvari.

Quando potes, potum dans cura visere notum,

Induc ignotum tibi, clemens iunge remotum;

95

Emolli crudum cor, dives, et indue nudum!

Adquiris, tu, dum das, que data sunt tibi dudum.

Aufer longeva mala, sana vulnera seva,

Egrotos releva, sic vives cuncta per eva!

Eripe crudeli captum, succurre fideli,

100

Defunctos sepeli, qui speras gaudia celi!

Prebe subsidium, tumulandus homo, tumulatis,

Hoc est officium pietatis et humilitatis.

Consule transgresso, miserens applaude regresso,

Subveniens presso studeas requiem dare fesso;

105

Errantes bene duc et ad expediens iter educ,

      Et cecos deduc et fugitiva reduc!

Est prece ducendus hospes manibusque trahendus,

Vt maneat tractus, retinendo, rogando coactus!

Expedit, afflictum relevare, iuvare relictum,

110

Reddere devictum, dissolvere compede strictum,

Pauperibus victum dare, consilium vel amictum.

Multiplicat Dominus sata gratis grana per arva,

Ne dubites, cum magna petas, impendere parva.

Sementis parva crescit dispersa per arva.

115

Dilige vicinos, defende, voca peregrinos,

Ablue, terge pedes inopum, patefac prius edes;

Immundos munda, querenti consilium da,

Letificans mestos venerare libenter honestos,

Corrige lascivos ludos prohibendo nocivos,

120

In Domino iunctos homines complectere cunctos.

Fac bona, quando potes, faciendi forte potestas

      Ne tibi tollatur, quando patrare voles!