1

Vtar contra vitia

Carmine rebelli.

Mel proponunt alii,

Fel supponunt melli,

Pectus subest ferreum

Deauratae pelli,

Et leonis spolium

Induunt aselli.

2

Disputat cum animo

Facies rebellis,

Mel ab ore profluit,

Mens est plena fellis;

Non est totum melleum,

Quod est instar mellis,

Facies est alia

Pectoris quam pellis.

3

Vitium in opere,

Virtus est in ore,

Tegunt picem animi

Niveo colore,

Membra dolent singula

Capitis dolore,

Et radici consonat

Ramus in sapore.

4

Roma caput mundi est,

Sed nil capit mundum,

Quod pendet a capite

Totum est inmundum,

Trahit enim vitium

Primum in secundum:

Et de fundo redolet

Quod est iuxta fundum.

5

Roma capit singulos

Et res singulorum,

Romanorum curia

Non est nisi forum.

Romae sunt venalia

Iura senatorum,

Et solvit contraria

Copia nummorum.

6

Si te forte traxerit

Romam Vocativus,

Et si te deponere

Vult Accusativus.

Qui te restituere

Possit Ablativus,

Vide, quod ibi fideliter

Praesens sit Dativus.

7

In hoc consistorio,

Si quis causam regat

Suam vel alterius,

Hoc inprimis legat:

Nisi det pecuniam,

Roma totum negat,

Qui plus dat pecuniae,

Melius allegat.

8

Romani capitulum

Habent in decretis,

Vt petentes audiant

Manibus repletis.

Si das, tibi dabitur,

Petunt quando petis,

Qua mensura seminas,

Hac eadem metis.

9

Munus et petitio

Currunt passu pari,

Opereris munere,

Si vis operari;

Tullium ne timeas,

Si velit causari,

Munus eloquentia

Pollet singulari.

10

Nummus in hac curia

Non est qui non vacet:

Crux placet, rotunditas

Placet, totum placet:

Et cum ita placeat,

Et Romanis placet,

Vbi nummus loquitur,

Et lex omnis tacet.

11

Si quo grandi munere

Bene pascas manum,

Frustra quis obiiciat

Vel Iustinianum

Vel Sanctorem canones:

Quia tanquam vanum

Transeunt has paleas,

Vt bursa det granum.

12

Romam avaritiae

Vitet manes parca;

Parcit danti munera,

Parco non est parca,

Numus est pro numine

Et pro Marco marca,

Et est minus celebris

Ara quam sit arca.

13

Cum ad papam veneris,

Habe pro constanti:

Non est locas pauperi,

Soli favet danti,

Et si munus praestitum

Non sit aliquanti,

Respondet hic tibi sic:

Non est mihi tanti.

14

Papa, si rem tangimus,

Nomen habet a re,

Quicquid habent alii,

Solus vult papare,

Vel si nomen gallicum

Vis apocopare,

Paga paga de le marc,

Si vis impetrare.

15

Sic papa, sic ianitor,

Sic bullator quaerit,

Cardinalis etiam

Grex hanc viam terit,

Et si quod uni dederis

Alteri deerit,

Totum ius tunc falsum est,

Tota causa perit.

16

Das istis, das aliis,

Addis dona datis:

Et cum satis dederis,

Quaerent ultra satis;

O, vos bursae turgidae,

Romam veniatis,

Romae datur potio

Bursis constipatis.

17

Praedantur marsupium

Singuli paulatim,

Magna, maior, maxima

Praeda fit gradatim

Quid irem per singula?

Colligam summatim:

Omnes bursam strangulant,

Et exspirat statim.

18

Bursa tamen Tityi

Iecur imitatur;

Fugit res, ut redeat,

Perit, ut nascatur,

Et hoc pacto loculum

Roma depraedatur,

Vt cum fiat vacuus,

Magis repleatur.

19

Redeant a curia

Capite cornuto,

Ima tenet Iupiter,

Summa regit Pluto,

Et accedit dignitas

Animali bruto,

Tanquam gemma stercori

Et pictura luto.