Engelmodus carmina 3

Testo base di riferimento: L. Traube, 1886-96

Altre sezioni


Eloquii cultu vernantem texere mitram

Bratteolisque auri fulgens diadema polire,

Quo te, sancte pater, devotio dulcis adornet,

Ingenii vires docilisque industria fandi

5

Nobilium poterit doctorum compote voto,

Qui te fertilibus satiati rite magistro

Doctrinae dapibus salientes dogmatis undas

Largifluosque vomunt arguti carminis imbres:

At nos exiguum sterili de cespite gramen

10

Devotum tibimet carpentes munus amoris

Turpiloquis liquidas temeramus lusibus odas

Materiesque virens calamo marcessit inerti.

Vnde fuit pigri satius pressisse labelli

Organulum laesae vocis cohibendo fragorem,

15

Ne quid rancidulum lepidae mulcedinis aures

Exciperent nectarve favi turbaret amaror.

Sed tamen igneolus devoti pectoris ardor,

Quo te, carus amor, placido complector honore,

Non modo reflexae temnit retinacula habenae:

20

Septorum pariter praedura repagula rumpens

Cum campo sed enim sese committit aperto

Effrenisque iubis aurarum flabra lacessit,

Non se carceribus fusum per inania ferri

Sentit et oppositas ludens pede proterit ulvas.

25

Ergo, beate pater, decus et lux aurea mundi,

Aecclesiae columen, paradisi maxima cedrus,

Relligionis apex, fidei fortissimus umbo,

Ergo, precor, liceat cursim mihi plaudere agrestis

Ingenii nugis, rauca reboante Talia,

30

Festivos ludos simplexque retexere carmen.

Nam dignum tibimet laudum praeconia ferre

Mirandumque decus vitae vulgare verenter

Lampade iustitiae, qua cunctis celsa beati

Praemonstras iteris tendentis ad atria vitae

35

Et qua iam felix meruisti patris in albo

Conscribi caeli sociandus civibus almis.

Gloria te magnum praeclari monstrat honoris,

Quo tibimet cuncti, latus quos continet orbis,

Obsequiis parere piis et supplice voto

40

Exoptant, gaudent, certant, cupiunt sataguntque.

Gratia sed potior virtutum culmine surgit

Atque iubar fidei praefulgens solis ad instar

Caelestis penitrat solii sublime tribunal;

Qui meritis florens, morum probitate relucens,

45

Ingenio pollens, sensus moderamine gaudens,

Obsequio fervens pietatisque ignibus ardens,

Mansuetus, placidus, prudens iustusque, benignus,

Devotus, humilis, mitis blandusque probaris;

Quem non ira ferox, non atri ruga tumoris,

50

Virus non odii, invidiae non denique pestis,

Non lascivus amor, fedus non ardor habendi,

Non mentita fidem simulatio crimine fallens,

Non quoque latratus spumantis iurgia litis

Sordidulae labis coenoso polluit actu

55

Aut tempestivum mentis tenebravit acumen:

Sed pia simplicitas, virtus et conscia recti.

Quarum lacte sacro primis nutritus ab annis

Virgineisque simul blanditus rite fluentis,

Vt cuculum tradunt irruptis crescere nidis

60

Dum Lucina melos nocturnis personat hymnis,

Inter florigeros divini dogmatis hortos

Aetatis solidum crevisti tempus ad usque.

Galbanei nitido perflatum nectare roris

Ridentes docuere iugi gaudere sereno

65

Cunctorumque animis dulci bonitate placere.

His etenim temet vegetandum providus auctor,

Imperio qui cuncta tenens excelsa vel ima

Aeterna ratione regit, quod condidit ipse,

Legavit tenerum, cum prima crepundia matris,

70

Quae genuit, nigri fascirent tegmina panni

Expositumque vorax ambiret mortis imago.

Germine quae supero divini sanguinis ortae

Angelicique chori conserta dote gregales

Te quoque concivem caeli super ardua raptum

75

Rite ministeriis aptarent cunctipotentis.

Nec incerta fides aut rerum ficta fabella,

Vt quondam studiis praepollens docta vetustas

Prodigiosa vomens laesi documenta cerebri

Lascivos super astra toros mollesque camilli

80

Amplexus statuit rapti Ganimedis honores

Hocque deum Saturninum venerata decenti

Sacrorum ritu stupris maculavit Olimpum;

Verum pro meritis imitandae relligionis,

Qua iugibus votis Christo domino famularis,

85

Haec tibi Christicolae digno sacramus honore.

O veneranda viri simplex et sancta colendis

Mens moderata, bonis semperque intenta supernis,

Angelicis conserta choris exultat in astris,

Gaudet apostolicis felix sotiata catervis,

90

Agmina martyrii cernit decorata cruore,

Cum grege candidulo spatiatur virginitatis,

In patriarcharum solio requiescit ovando,

Conserto alloquitur vigiles sermone prophetas,

Mistica percurrens epulatur dogmata vitae

95

Hisque iugi studio caenis satianda recumbit.

Ac velut exemptis zephyro spirante pruinis,

Florida cum tellus pubentes parturit herbas

Vere novo pingens distincta coloribus arva,

Exercetur apum campis dispersa iuventus

100

Praeteritos hiemis metuens quassata labores

Purpureosque legit flores et flumina libat,

Nec mora nec requies, quin aut liquentia mella

Includat tenui compactis nectare cellis

Glutine vel lento fundamina dura favorum

105

Extruat aut croceas disponat in ordine ceras:

Fervet cura frequens, adolent purissima mella;

Sic tu, dulce decus, divino captus amore

Dum cordis speculo caelestia sola tueris,

Liber in excelsis animi ratione locatus

110

Eloquii sacri saltus et amoena virecta

Pervolitas, vitae liquido quae fonte rigata

Iocundis vernant foliis et flore perenni.

Quorum rore pio distentus viscera blande

Exceptoque recens oneratus brachia suco,

115

Impatiens animum somno relevare quietis

Aut documentorum nectar stillando refundis

Librorumve favos operoso construis actu.

Et cum iam meritis caput inter sidera tantis

Extuleris flavo redimitus tempora serto,

120

Vt te devota venerentur laude superbae

Imperii fasces et fulgens gloria regni,

Plausibus inque tuis populosa teatra resultent,

Ventosi numquam blanditus folle favoris,

Supplex atque humilis felici iure bearis.

125

Quem cum quisque adiit nebuloso pectore tristis,

Defecisse gemens exhausti farris acervum,

Vocibus aut querulis incusans sortis iniquae

Pondere se pressum miserandam ducere vitam,

Continuo largi recreatus munere doni

130

Consiliive cati blando solamine fretus,

Gaudens atque hilaris propriam repedavit ad edem.

Quodque magis stupeo mira dulcedine pastus:

Corporis in gestu radiant insignia mentis

Archanumque animi vultus redimicula signant.

135

Caesaries etenim niveo candore nitescens

Virgineum cordi praepandit inesse pudorem;

At rosulis facies similis formosa rubescens

Bellantis titulat victo serpente tropheum

Aut ardore suo flammas imitatur amoris;

140

Nam visus parilis ridens et honesta voluptas,

Castores ut credam laeto fulgere nitore,

Actus et Fidei palmam pingit sotialem

Vel gustata refert caelestis gaudia regni.

Circumfusa iubis blando sinuamine cervix

145

More Spei latitat virtutum tegmine septae;

Gratia quae labiis vel quae sit in ore venustas,

Non capit ingenium, fandi nec copia perfert.

Largior unde fluens salientis vena sophiae

Eloquiique altos emanans proflua rivos,

150

Aureolas verbi glebas viridesque lapillos

Gemmantis sensus nitidis profundit arenis.

Quorum fulminibus armatus rite lacertos

Contortoque gravis Balearis verbere fundae

Semiferum facili prosternis cede Goliam,

155

Hostilis pariter cunei portenta dehiscens.

Huic te, sancte pater, iuvat insudare palestrae

Pro grege sacrifico, pro castris cunctipotentis,

His exercitiis duros tolerare labores,

Dum vitalis adest flatus, dum vesceris auris

160

Praemia multiplici laturus fruge beata.

Cum rex altithronus mundum discreverit urna

Iudicii cunctisque vicem dependerit actus,

Tunc te florigero - confido - clarificatum

Excipiet gremio sublimis gloria regni

165

Tuncque beatorum gaudebis consotiatus

Agminibus felixque frueris luce perenni.

At me (heu, lacrimosa fero referensque tremesco)

Pondere peccandi devinctum colla catenis

Tunc forsan misere cessum tortoribus atris

170

Damnabit nimium crudelis vindicis ira

Exceptumque rapax amburet flamma gehennae.

Sed tu, sancte, precor, mediis te oppone periclis

Auxiliique pio defendens rore misellum

Fumificos poenae placidus compesce vapores.

175

Et iam tempus adest funem religare carinae

Excursumque levem morsu stabilire saburrae,

Liberius, ne forte, ratem dum credimus austris,

Illisi scopulis sero revehamur ad agros.