Praestanti vita, morum cultu redimita

Longe vir nitidus erat in clero Godefridus,

Tum qui florebat, urbs Legia quo renitebat,

Praesul cum regeret Tiuvinus, eoque vigeret

5

Clara multorum praefulto dote bonorum.

Sanguine magnorum sed quamvis altus avorum

Vitam tranquille degebat clericus ille,

Plus humili sensu quam pollens divite censu:

Plura dabat gratis cultor solers pietatis.

10

Hos tecto, victu, plures refovebat amictu.

Limina sacrorum visebat crebro locorum.

Sanctos orabat, votorum thura litabat.

Sed tu, Laurenti, spes illius unica menti,

Se tibi commisit, tua saepe tuosque revisit.

15

Nobis munificum se praestitit hinc et amicum

Arctius haerendo, semper prodesse studendo,

Sic opportunus, de nobis sic erat unus,

Pervigili cura meditansque pavensque futura

Iudicis examen vel praemia vel cruciamen,

20

Se sibi plectebat, lapsus punire studebat.

Quo te, sancte, bonum, Petre, conciliando patronum

Votis lenibat, Romam peregrinus adibat.

Hic prece pulsabat, gemitu lacrymisque citabat

Iure potestatis summae clavi pietatis,

25

Vt bona praestares, ut claustra poli reserares,

Mori durabat. Hunc anno quoque novabat

Morem servando. Praetenderat huc aliquando

Christicola gente ieiunia sacra colente,

Quae sanxit mundo prior haec Christus subeundo

30

Plane vicenos dum soles bis quoque denos

Incoluit saltus non victu quolibet altus.

Reddidit ut vota, petiit sibi limina nota,

Scilicet abbatis, cui linea proximitatis

Se commendabat, affectio vel sociabat.

35

Clarus et hic vita, multa probitate polita

Romae pollebat, Humbertus nomen habebat

Custos Ecclesiae datus ob meritum theoriae,

Summo sacrarum pretio quam reliquiarum

Martyr ditabat Laurentius atque dicabat.

40

Hic liquor ille sacer, excussit quem vapor acer,

Quem devotorum pia legit cura virorum

Crate superstrata, qui membra tulere beata.

Hunc tenet ampulla, potior nec ducitur ulla

Vrbi Romanae, sacrum nec habetur inane.

45

Ne subducatur, haud segniter invigilatur,

Et qui mandatur, vir idoneus ante probatur.

Flagrat pro lauro, sapphiro praestat et auro,

Nec desunt vota, colit Vrbs, ambit quoque tota.

Hoc et tutelam sibi credit et esse medelam

50

Sancti plerumque meritis persentit utrumque.

Commoda praestantur, quaevis adversa levantur.

Est structura quidem minus aedi grandis eidem,

Grandis sed cultus, operum solidamine fultus,

Fucis stellatur lapidum, cameris decoratur,

55

Claret crystallis, radiatus ubique metallis.

Marmore segmenta pingunt vario pavimenta.

Nil in ea ligni, nil quod carpatur ab igne:

Hoc quia cavere, qui martyrium statuere,

Crebras flammarum iacturas urbicremarum.

60

Non ea sacratus cui martyr inest tumulatus;

Non quas struxerunt, titulos quibus imposuerunt

Damasus, ac genere pollens Lucina vel aere,

Non quae dotatur, venerabilis et titulatur

Craticula iusti, quam laurea dedicat usti,

65

Hoc instrumentum, decus hoc, felix monumentum

Gazis plus charum retinet gens Romulidarum.

Tot levita quidem templis clarescit ibidem.

Lucifer est Vrbis, rutilat merito, prece, turbis.

Ergo cognatum pater Humbertus memoratum

70

Admittit grate, prona refovet pietate.

Ille moras nectit, monet hoc hospes, prece flectit,

Illic versatur, aliquotque dies remoratur,

Orat ferventer, subit Ecclesiam sitienter.

Instat levitae, bona det, tergat mala vitae.

75

Tunc ibi sanctarum quid inesset reliquiarum,

Quaerit, scrutatur, audit, supplex veneratur.

Abbas nil celat, sed caro quaeque revelat

Mira retexendo meritumque loci retegendo,

Addit et ardorem sancti monstrando liquorem.

80

Sedulus attendit et grates ille rependit,

Tanto thesauro, quod dignius usque sit auro.

Haud tepidam mentem movet indulgere parentem

Si male servetur, locus illo ne viduetur.

Talis sermo quidem, meditatus non erat idem.

85

Versat enim partem, quam sublegisse per artem

Illius posset, hoc ne quis denique nosset.

Nobis tale bonum, nobis hoc nobile donum

Vir fidus totis inhiat conquirere votis.

Copia successit, abbas quia forte recessit;

90

Curis illectus est longius Vrbe profectus.

At precibus mille pernoctat clericus ille,

Orat successus totos, et ab inde regressus.

Tum subit ad fraudem, surgit quasi pendere laudem,

Quam nocturnarum vis exigat excubiarum.

95

Cella progreditur, aedes reverenda subitur,

E sociis munus ad idem communicat unus,

Quem nil celasset, admittere nec dubitasset.

Appetit altare, iuvat illud sic temerare.

Vas, quod pendebat, pignus sanctum cohibebat.

100

Vas est crystallo comptum radiante metallo.

Hoc positum captat, aliud supponit et aptat,

Posset ut effundi liquor huc tutoque refundi.

Sed non stillabat, sua quem pinguedo ligabat.

Ex se densatus erat et senio solidatus.

105

Hinc est perculsus, hinc a spe pene repulsus.

Anxius astabat, quidnam faceret, dubitabat.

Pars ne parva quidem ligni constabat ibidem,

Quam sibi captaret, coepto quam suppeditaret.

Extra ferre pedem, succedere rursus in aedem

110

Incautum reputat, pavet id, cautusque refutat.

Hinc ne suspectus, ne fiat forte retectus

Tum vero gemere, suspiria crebra ciere

Martyris ad meritum, cor luctu vertere tortum,

Votis accedat, ne cassus ab inde recedat.

115

Allevat hic moestum, removet martyr pius aestum,

Fitque, quod affectat, lignum propter breve spectat

Coelitus iniectum, quam pinu nescio sectum,

Nec ductu scabro, satis aptum martyre fabro.

Hoc capit absque mora, magis undant fletibus ora,

120

Quos ciet affectus divino melle refectus!

Optato fruitur, pretiosa merce potitur

Vnguine sacrato, mera plusquam balsama grato.

Quod cum transfundit, nova se redolentia fundit,

Cunctos quae flores cunctat, quae vincat odores,

125

Vt sit nullarum par halitus areolarum,

Vis pigmentorum licet imbuerit variorum,

Scilicet assatus ita dixerat ille beatus:

Igne libens isto sum factus victima Christo,

Quae dulci rore suavi iuvet hunc et odore.

130

Sed retegi pavido minus id gratum Godefrido.

Tantum non Roma si persensisset aroma,

Rem si cepisset, non impunitus abisset,

Ac sibi vitalis fieret liquor exitialis.

Ergo pavens turbae migrat noctanter ab Vrbe,

135

Fallit cognatum causatum diu remoratum.

Expedit ipse moras, patriae contendit ad oras

Nec pedes incedit, sed equo properante recedit.

At nec odor cessat. Hinc ne quis ab Vrbe lacessat,

Extremit introrsum, spectat quam saepe retrorsum,

140

Sanctus protexit cursum, per prospera rexit.

Tutus iter trivit, te Legia tutus adivit

Gaza tantarum ditandam reliquiarum.

Quas ut captavit duritas, ut iusta probavit,

Pontifici memorat, heros hilarescit, adorat,

145

Thesaurus praefert, Christo praeconia defert.

Haec bona qui misit, haec qui per dona revisit,

Ad nos sancta quidem tum pignora destinat idem

Nobis condenda, speciali iure colenda:

Quos tutela boni fovet, associatque patroni.

150

Plebs ea devota, clerique frequentia tota

Hymnidico more, celebri comitatur honore

Ac festivorum chorus occurrit monachorum,

Excipit, exsultat, affectu, voce resultat.

Tunc fera tempestas, hiemalis tunc erat aestas.

155

Aer squalebat, aquilonum turbo furebat.

Nimbi manabant, hos nubila continuabant,

Mundus nutabat, aliud cataclysma putabat.

Christus pulsatur, Christus pro pace rogatur.

Pro terrae fructu, quae iam sit subruta fluctu.

160

Christus et attendit, et commoda larga rependit

Martyris obtentum sentit mox turba petentum,

Coenobio siquidem nostro venerabilis idem

Vt liquor illatus, summoque favore locatus

Vt super altare, coepit per signa micare

165

Verbere iam tristi populum relevantia Christi.

Hinc plausus dantem, iubilando collacrymantem.

Per mensem tectus, statim sol nube retectus

Lumina dispersit, coelum caligine tersit,

Imbres emovit, et terras igne refovit,

170

Ver nituit sudum, tempus nihil obfuit udum,

Coeli tranquilla facies quia praestitit illa,

Successere bona sancti bonitate patrona,

Et frugum mundo sic reddita spes gemebundo.