7. de testamentis recissis

Flebilis ut natum pater audiit esse necatum,

      Qui tamen exierat rumor inanis erat,

Heredes aliquos sibi scripserat esse propinquos,

      Extremum claudens mox obeundo diem;

5

Filius ad patrias redit aedes, quas sibi clausas

      Invenit, heredes namque negant aditum;

Armis militiam positis petit ille togatam,

      Compulsus causam notificare foro,

Moxque cicatrices populo monstrando recentes,

10

      Suscepit iusto perdita iuditio.

Nanneo genitus praeclarus eques patre Marcus,

      Nuper adoptatus hic erat a patruo,

Rescidit testamentum, licet a patre scriptum,

      Pompei famulum qui sibi praetulerat;

15

Hinc Pompeius erat, pater hinc contrarius illi,

      Exierat quamvis iam moriens hominem;

Censores, causa perspecta cautius ipsa,

      Integra restituunt praedia patris ei,

Participes testamenti fuerant duo clari

20

      Sextilius generis Popiliusque viri;

Marce, tribum patrui Sufenatis licet intres,

      Quamvis Pompei viribus hii validi,

Principis et Magni fit cassa patrisque voluntas,

      Et tribus expulsis cuncta patris recipis.

25

Exheredavit, sibi quem Petronia coniux

      Legitime peperit, progenitor Thecium,

Divus decreto cui praedia cuncta benigno

      Reddidit Augustus, quae pater abstulerat.

Septiciae Thracali matris sunt fraude repulsi,

30

      Nubsit Publicio quae veterana seni,

Nomine cui dotis quae possidet omnia tradit,

      Vt maga sic natis Colchica seva suis;

A pueris aditus sua reddidit omnia Caesar,

      Omnia quassavit quae mulier statuit;

35

Inpia, confer, anus, cur spernis quos genuisti,

      Nubis et effeto viscere iamque seni?

Cur iam pollincto subigis te iam tumulando,

      Aetas marcida iam cum tua curvaque sit?

Progenuit natos civis Terrentius octo,

40

      Educat hos omnes ut pius ille pater;

Sub testamento sospes sua tradidit uni,

      Exheredatis insipide reliquis;

Heres qui iuvenis patrem fratresque removit,

      Solus concesso iure frui cupidus;

45

Tandem Pisonem pater implorare coactus,

      Consul erat, nati perfidiam retulit,

Ille facultatem tribuit nudare rapacem,

      Nec testes legis surgere more sinit.

Obtinuit Gallus Magnae Matris Neviani

50

      In bona substitui nomine Genutius;

Hic testamenti tabulas meruit Neviani,

      Praetor Orestes hoc annuerat leviter;

Surdinus, cuius libertus erat Nevianus,

      Mamercum petiit, consul et iste fuit,

55

Enodat seriem qui, dictum culpat Orestis:

      "Genutius", dixit, "nec mulier neque vir,

Segni mente sibi genitalia membra recidit,

      Heredum nullis dignus hic est tabulis";

Praeceps praetoris sententia, cessit Orestis,

60

      Mamerci ratio stat quia sit potior;

Turpis ne Galli praesentia spurca tribunal

      Polluat, haec repetens Curia tota vetat.