Armis indomitus miles, virtute coruscans,

      Mente senex fuerat, oris honore placens.

Flore iuventutis vernat, sua consonat etas

      Forme, strenuitas corporis alta viget.

5

Etas, forma, vigor floret, splendescit, habundat;

      Fama, fides, sensus hunc canit, ornat, alit.

Sed tamen hic giros sequitur, fervescit in usus

      Armorum, gaudet magnificare decus.

In tenebris languens dormitat inhertia, virtus

10

      Materiam lucis mutuat ipsa sue.

Militis hic studium recolit, quanto sibi maior

      Laus canitur, laudis hinc redivivat opus.

Laudis honor calcar virtuti fabricat, ipsam

      Instigat rumor, fama perurget eam.

15

Virtutem sopire negat, deducit in actus,

      Virtutis causas strenuus omnis amat.

Fulminat in giris, acies dirumpit equinas,

      Effringit parmas, cassidis alta secat.

Eius in adventu iam quisque tremiscit, acerbus

20

      Defurit obstanti, nec datur ulla quies,

Nec lucrum blanditur ei, nec ducere victos

      Appreciat: solum vincere sudat herus.

Extendit famam factis, preciata favoris

      Eris pre precio sunt sibi grata magis.

25

Nunc clava, nunc ense ferit, nunc dimicat hasta,

      Eratis manicis in vice seva serit.

Hos premit, hos angit, hos vulnerat, hos rapit, illos

      Diruit, illorum legat ad astra pedes.

Vt lupus inter oves premilitat, ut leo cervos

30

      Terret, sic equites territat ille probos.

Ignibus armorum variis scintillat, equinis

      Sed cito nigrescunt flatibus arma viri.

Non hic deponit hastile nepotibus, hastas

      Vix sibi frangendas Ida ministrat inops.

35

Talem causatur dominum clipeus, quia fracto

      Assere picture deperit omnis honos.

Sepe petit lorica fabros, rubigine rodi

      Mallet quam gladii verbera tanta pati.

Mallet Tersitem dominum, mallet, quod adesset

40

      Birria gestator: non pateretur ita.

Hic stolide mentis, qui verbera vendicat, iste

      Nititur accipiens conduplicare datum.

Exultat conferre manum, quo crebrior urget

      Girus, sed cicius disgregat ille choros.

45

Effera vis animi dum sic ardescit in actus,

      Invidus illius alter in arma volat.

Alludit quandoque malis mens ceca futuri:

      Vt sibi concurrat, mandat iniquus eques.

Mandatis gaudet, vires irritat in iram,

50

      Indignans virtus congeminata redit.

Pectora tutatur clipeus, calcaris acumen

      Exhortatur equos, lancea fortis erat.

Transforat hic equitem nolens, fit casus amarus,

      Causatur dextram, que sibi dextra fuit.

55

Noster eques tali fortune condolet, actus

      Hunc piget enormis pregraviore modo.

Gyros exodit, giros devitat, iniquos

      Condempnat ludos, horret amata sibi.

Non anime flores patitur marcescere, crimen

60

      Confessus delet, facta nephanda lavat

Vt sapiens egrotus agit, qui tempora prima

      Conqueritur morbi sive requirit opem,

Ille sacerdotes prudentes consulit, horum

      Cella doctrinas ulteriore locat.

65

Precipue precepta tenet vir talia: missam

      Devotus semper audiat ipse sacram.

Fama volat dispersa locis pernicibus alis,

      Perstridens, veri nuncia plura loquens.

Quamvis mille sonet linguis, communis in unum

70

      Consonat: huic equitem non reperire parem.

Iam vulgata patet probitas, candela nitescit

      Huius, honestatis sensus ubique sapit.

Laudatur racionis apex, vite sibi format

      Argumenta nove, spirat ad omne bonum.

75

Regia maiestas rumores suscipit, illum

      Associat, gaudet in bonitate viri.

Hunc in amore ligat dilectio regis, in eius

      Fidit consiliis, hunc probat esse probum.

Vnanimis fit ei princeps, hunc sentit Achaten

80

      Prefidum, reserat intima cordis ei.

Era refundit hero, mannos largitur, acanto

      In Tirio vestes, munera digna sibi.

Quippe modestus eques, letus sermone, paratus

      Regis in obsequium, sedulitate placens,

85

Cunctis gratatur, sed cunctis gratior, omni

      Gracia festivat gratuitate virum.

Purpurat eloquium, beat illum sensus, honestas

      Liliat, informat iusticialis amor.

Hic comes, hic custos regalis corporis, eius

90

      Conseritur lateri, fit quasi dextra manus.

Iamque relativant dominans et servulus, ipsos

      Alligat officium, mutua cura boni.

Compluit in donis dominans, effundit habunde

      Servo, multimodis utilis esse studet.

95

Fit fidus servus, velox ad iussa, benignus

      Responsis, vigilans in dominantis opus.

His causis durat horum dilectio, quisquis

      Alterna gaudet commoditate frui.

Alter erat miles regi dilectior, ipsum

100

      Etatis tenere dogmata prima docens.

Hic dispensator, hic cancellarius, immo

      Thesauri custos, omnibus immo preit.

Istos preceptum regis confederat, istos

      Rex iubet esse pares milicieque duces.

105

Hos socios statuit, hos iam iam munere palpat,

      Comparili pariles hos in amore tenet.

Emula sed virtus iram parit, ira tenorem

      Planat amicicie, iamque recedit amor.

Nulla fides regum sociis, non federa servat

110

      Curia, quisquis ibi fit canis ossa tenens.

Invidie genitrix est omnis curia, cura

      Omnis ibi curat lividiore nimis.

Inpatiens socii fit queque potencia, livor

      Successus socii non patienter amat.

115

Sed tactus livore vetus sub fronte benigna

      In socii dampnis evigilare studet.

Mens ruit in facinus, facies blanditur, acerbus

      Est animus, semper vultus amicat hero.

Fronte columbinat, animo vulpeculat, extra

120

      Est rosulans, intus est saliunca ferox.

Mella sapit facies, aloe congerminat intus,

      Intus amara latent, frons hylarata patet.

Prodiciosa lues animos alienat ab ore,

      Vix tamen os celat interiora viri:

125

O scelus, o livor, o prodicio! quid amici

      In mortem sevis, quid sua dampna petis?

Nullus successus longus de crimine, penam

      Incudis propriam, proditor, arte tua.

Solus posse sitis, sed nulla potentia durat,

130

      Humane sortis labitur omnis apex.

Sic versutus agit, cartis equitantis amores

      Inscribit falsos, falsa reponit ita:

"O regina decens, tua gloria causa salutis,

      Spes vite, semper sit tibi vera salus.

135

Sublimis bonitas miseri miseretur, amanti

      Miti, veraci corda favere solent.

Tu rosa prevernans, flos florum, cella saporis

      Nectarei, fragrans nardus odore novo.

Tu michi stella micans, tibi cedit Cressa corona

140

      Fulgenti, Veneris sidera luce preis.

Tu michi Leda placens, formosa Semiramis, immo

      Lais amata nimis Hermionesve parens.

Certa scias: me torquet Amor, me vulnerat auri

      Cuspis, sis parili cuspide lesa, precor!

145

Predatur prestans species michi lumen amanti,

      Labra repleta rosis basia grata movent.

Quid non sperat amans? michi iam blanditur ocellus

      Sidereus, facies est michi causa spei.

Sculpitur omne decus Nature celte, decore

150

      Quolibet excedit Pigmalionis opus.

Subnixis genibus igitur tibi supplico: fastus

      Exue, formosam condecet esse piam!

Imminet ex specie quandoque superbia, sed mens

      Concordans forme cum pietate viget.

155

Votis sis facilis, precibus concede, miserta

      Dilecti venias, esto benigna michi!

Te solam cupio, te solam diligo, quero

      Te solam, vite tu basis, ergo vale!"

Proditor ista thoro preponit heri, fuit absens

160

      Forsan eques, regem pessimus ille vocat.

Regi predigitat cartam, rex baiulat ipsam,

      Huic iubet, explanet significata sibi.

Admiranda legit, ducit suspiria, fletu

      Singultat tristi, lecta referre negat.

165

Rex ita: "tu fidei iurasti pignora; quicquid

      Continet, hoc nobis enucleare velis!"

Proditor hoc se scire negat, nutu capitali

      Convocat hic scribam, conscius huius erat.

Singula significat domino mirante, lacertos

170

      Deiactante, caput excutiente nimis:

"Scriptis ne credas, excellentissime," dixit

      Sedicionis homo, "falsa videntur ea.

Ille fidelis eques, comes optimus, aptus amari

      Omnibus est, omni strenuitate placens."

175

Rex fremit auditis, colera cor fervet, in iram

      Estuat, inde furor accidit, inde mine.

Proch, festinat heri rex ad tormenta, quietem

      Mens sua non reperit, condolet absque modo.

Zelotipans sine fine dolet, solamine nullo

180

      Letatur, vicio carpitur ipse suo.

Consilium monitoris adit: qua morte, requirit,

      Perdat herum; cicius fata capessit heri.

Fallax exclamat: "rex, quid proponis! amici

      Sis memor! indignus funere iustus erit.

185

Non sine me patietur herus, dampnando sodalem

      Me dampnas, mortis si<c> comes huius ero.

Mors hec sola duos tibi subtrahet." heu tibi verum

      Clamas, sedicio, fisque profeta mali.

Rex sic: "ambages quid succinis? ille profecto

190

      Pessimus, ha, Deus, ha, quod sibi velle subit?

Commaculare thorum regalem, iura mariti

      Vsurpare, fidem previolare sitit.

Oblitus meriti, violator federis, expers

      Legis, mentis egens, que scelerata parat?

195

Quas penas, quod tormentum, quam mortis amara

      Promeruit? regi dedecus iste patrat.

Crimen adulterii, quamvis non damna marito

      Gignit, probra tamen perpetuata parit.

Vix solos nutus sponsi patiuntur iniquos,

200

      Quis contactus, quis? non homo, corde carens.

In mortem studeas huius properare, necesse.

      Istum rancorem finiet hora necis."

"Mi rex, mi princeps, pietas te vincat, ab isto

      Transeat iste calix, nec moriatur eques!

205

Me piget heu socii, bonitas sit vestra miserta

      Illius, esse decet cum pietate duces.

Sed tamen a vobis rancoris nubila tanti

      Pellite, turpe patet zelotipare diu!

Ne vos Fama loquax nimium condempnet, oportet

210

      Cautius interitum constituisse viri.

In silva tali struitur pira, flammea virtus

      Mollescit lapides, calxque paratur ibi.

Corde ferox opifex fervet, ferventior igne

      Rusticus austerus, promptus ad omne scelus.

215

Illi mandetur districtius, advenientem

      Comburat primum, cras quoque quisquis erit.

Heu, quid propono miser, heu, tormenta sodalis

      Edoceo, secum destino iamque mori!"

Rex livore fremens, odio convictus iniquo

220

      Zelotipi, cicius mandat agenda fero.

Memnonis orba parens dum primis fletibus humet,

      Rex arcessit herum, tale profatur ei:

"Tu cicius, tu solus eas in lustra, magistro

      Fornacis iubeas iussa replere cito!"

225

Carpit iter miles, mortis legatus; at ipsos

      Adiuvat innocuos gracia vera Dei.

Dum rectum perlustrat iter, dum devia silve

      Circuit, ad missam tunc heremita sonat.

Non timor exterret regis, mundana nec ipsum

230

      Impediant, missam plenius audit eques.

Penitet hunc sic corde bono, confessus obedit

      Sic confessori, sic documenta tenet:

"Precellens res est satisactio criminis, ipsam

      Recte perficiens omnia munda tenet.

235

Vulnera consolidat anime tabentia, morbis

      Conficit antidotum, sordida munda facit.

Languores sanat anime, pellit pituitam,

      Curat epilempsim, putrida cuncta secat.

Ipsa reconciliat cum summis ima, clientem

240

      Cum domino, factum cum fabricante suo.

Hanc in deserto vir maior clamitat, ipsam

      Approbat, hec virtus premia summa parat.

Hec animos fortes poscit, precepta tenere

      Nobilis est animi, si patienter agat.

245

Res est dira pati desuetum, sustinet alma

      Virtus confessos, pregrave mulcet honus.

Est delicatis tristis penitencia, mollis

      Nil suffert animus, nil grave temptat iners.

Criminis est lavacrum, mentem sincerat, honestat

250

      Corpus, devitat prava, maligna fugat.

Ve trinum patietur homo, qui non agit ipsam,

      Hec aquilina notans lingua Iohannis ait."

Ipsa suum conservat herum, fit fida tenenti

      Ipsam, sub nostro milite vera patet.

255

Dum misse sacra verba bibit, dum mitis adorat,

      Preruit alter eques, prevenit ipse pire.

Querere quid gestum parat hic, subito rapit ipsum

      Rusticus, in flammas librat acerbus eum.

Sic scelus in dominum se sepe reciprocat, immo

260

      Sic fraus cum domino iustius ipsa perit.

Missa perfecta vir carpit iter, loca dicta

      Advenit, agresti regia iussa refert.

Ignifaber digitat exactum, regia dicta

      Plenius explanat, se cruce signat eques.

265

Pertremit auditis, Christum laudat, quia corpus

      Liberat a tali perdicione suum.

Corporis in dampnum scit tanta parata, recedit

      Hymnizando Deo, regia tecta subit.

Rex stupefactus erat previso milite, flentem

270

      Respicit hunc, querit, nascitur unde dolor.

De nece consortis lacrimas eques indicat, ipsum

      Sic inopinata morte perire dolet.

Militis a scriba rex verum discit, ut ipse

      Invidia punctus fata parabat hero.

275

Rex exorat herum, sibi condonet, sibi donet

      Candorem mentis, ut duplicetur amor.

Cordis in archano suspirans miles, amarum

      Interitum recolens tale perorat eum,

Vt divulget eum sine crimine, prebeat illi

280

      Discessus licitum, cor sibi mite ferat.

Se nimis excusat, dat iusiuranda, recedit

      Vt sapiens domino sed prohibente tamen.

Falsidicos exhorret eques, quia rumor oberrat

      Pessimus, ex falso multa maligna parit.

285

Scit, quod zelotipus semper tabescit, arescit

      In livore suo, nec sibi finis adest.

Vt cancer rodit mala zelotipatio, nunquam

      Plene curatur, fit recidiva lues.

Ex quo magna semel ingerminat, hinc meditatur

290

      Semper rivalis exiciale sui.

Induperatorem petit hic, hunc excipit omnis

      Curia, fit meritis officiosus eques.

Princeps hunc equitem sibi iam confederat, illi

      Applaudit, mores et sua vita placet.

295

Se magis exaltat humilis, qui supplicat, omni

      Nititur, ut placeat, iam sibi quisque favet.

Ad probitatis opus ardescit ut advena, virtus

      Conduplicat titulos nobilitatis ei.

Fit simplex, fit facundus, fit amabilis, alta

300

      Strenuitate probat, quod probus omnis amat.

Fit cunctis communis herus; quos curia curat,

      Mores excercet, donat, amicat, ovat.

De virtute sua iam gaudet Fama, iocatur

      Narrando gestus verificata suos.

305

Vt mos est equitum, dominas evisitat, illis

      Blandicias, illis verba iocosa serit.

Principis uxor eum iocundum colligit, ille

      Plura iocosa notat criminis absque nota.

Multa libens equiti confabulat, ille sereno

310

      Verbula corde bibit equiparatque vices.

Sic, sic solatur sua sepius ocia, nec fas

      Fedat solamen officiale suum.

Est vir honestati gaudens, ignominiosum

      Exhorret dictum, turpia verba fugit.

315

Exodit virtus vicium, viciosus amicat

      Se viciis, gaudet par paritate sua.

Se talis tali talizat, amore nepotum

      Attrahitur leno, scurra vagante pari.

Est doctrinalis equitis narracio, Nestor

320

      In verbis, Ytacus Pallade mentis adest.

Curia dum laudat equitem, dum solus in ore

      Percurrit populi, lividus ecce ruit.

Theutonicus fuerat miles sapiensque furorem

      Nativum, gestus imperiosus agit.

325

Nec munit cerebrum racionis calculus, immo

      Dure cervicis fit quasi bruta lues.

Rancoris causas iustas non invenit, huius

      Sola viri bonitas est honerosa sibi.

Sed tamen ut reserat narracio, membra Glyconis

330

      Presentat, frater ut Gerionis erat.

Membrorum virtute preest, hunc roboris ornat

      Imparitas, omnes viribus ipse preit.

Milicie tamen officii fuit inscius, ipsum

      Non ars armorum, non beat usus equi.

335

Miliciam regit ars; usus, prudencia, robur

      Efficiunt equitem connumerantque probis.

Horridus aspectu fuerat, sermone boanti

      Intonat asperior, terror in ore sedet.

Equivalet cumeram venter voratrumque macelli,

340

      Dens furit, ingluvies sordidat atra gulam.

In potum sitiens ut ydropicus, ursus in escas,

      Est canis in carnes, vultur in ungue premens.

Omnibus est odiosus heris, sed quisque pavescit

      Ipsius vires, quisquis abhorret eum.

345

Prevenit ipse duci, contorquet lumina, frendet

      Dente, superciliis horrida signa movet.

Erectus vultum, bili confervidus inquit:

      "Pro pudor, iste quis est, iste novellus homo?

Induperatricis fit amasius, iste laborat

350

      Vsurpare vices et tua iura thori.

Ista probare volo festinus, nempe fateri

      Ipsum iam cogam prodicionis opus."

Talibus auditis quisquis stupet, ipse rubescens

      Premiratur eques, dux sine mente sedet.

355

Nec mora, mestus eques verbis tamen ora resolvit,

      Cum placidis humilis lene profatur ita:

"O princeps, rigor Astree, tu linea iuris,

      Examen recti, canone quoque nitens.

Heres prudentum satagis, tu Iustiniani

360

      Lacte reples mentis interiora tue.

Equali causas has dirige lance, novercans

      Externo non sit curia vestra michi!

Corde dolens quam tristis eo, quia crimen iniquum

      In me sic transfert sedicionis homo.

365

Sepius immeritos infestat, sepe benignos

      Fascinat, in facinus germinat eius opus.

Si livore malo, si garrulitate laboret,

      Vtitur assueto, vos quoque scitis idem.

Ha, non sum tanti, quod tantum dedecus ausus,

370

      Quod tantum facinus ipse patrare velim!

Noli, dux, mentem falsis apponere! non est

      Principis ex facili credere turpe nefas."

Dux quasi rivalis odio succenditur, inquit:

      "Quicquid proponit, iste probare parat.

375

Iusticie gladium reus imbuet, ista profecto

      Vox emissa volat irrevocata sibi."

Sic miles: "princeps excellentissime, solum

      Hoc michi triste sedet, quod tibi corda dolent.

Si pugnare libet mecum, non transferat istud

380

      In dominam crimen! bella parantur ei.

Obiectum facinus, obprobria prodicionis,

      Crimina regine falsificare paro.

Ecce nego, quicquid hic subdolus intonat; errat,

      Errat lingosi lingua maligna viri."

385

Princeps fit preceps ad prelia, bella resignat

      Crastina, vix suffert principis ira moras.

Expulit iam tenebras lux proxima, delubra miles

      Doctus adit, missam supplice mente sapit.

Officio facto petit impiger arma, clientes

390

      Accelerant iussum, doctius ipsa parant.

Argento suras includunt, pectora torax

      Investit duplex, taurea terga super.

Pulcrior ut pateat aliis, tunicam titularem

      Addit, fulgenti cingitur ense latus.

395

Scandit equum celerem, galeam gerit armiger, hastam

      Cum parma reliquus: sic sua bella petit.

Venit in Aurora torvus, munitus in armis

      Fortibus et fortem fortis agebat equum.

Huc illuc prelassat equum, prohibet stacionis

400

      Huic requiem, sonipes dampna furoris emit.

Curia tota silet, bellum dux imperat, illi

      Illaqueant galeas, sumitur hasta gravis.

Pectora tutatur clipeus, calcaribus urgent

      Quadrupedes, nostri frangitur hasta viri.

405

Alter decipitur, sibi casus surripit hastam,

      Dumque sub ascella ponere temptat eam.

Vaginas viduant gladiis, certamen acerbum

      Continuant, vires pandit uterque suas.

Divicias galee gladius depauperat, amplas

410

      Quadrifidat parmas, picta decora vorat.

Prodigus in donis fit uterque, laborat uterque

      Donum largiflua primiciare manu.

Instat vastus eques, miratur Marcius heros

      Ex hac mole viri, robora tanta stupet.

415

Vix suffert ictus, volucri circumvolat ipsum

      Giro, paulatim vincula sola secat.

Sic fit, cum fluctus scopulo concursat, at ille

      Despicit exilis verbera crebra maris.

In vice concurrunt, rumpunt insignia, scindunt

420

      Vmbones, galeis multa pericla ferunt.

Toracum squamas dissolvunt iamque rubescunt

      Sanguine diffuso, dampna propinqua patent.

Hunc scothomia rapit inspecto sanguine, vrsus

      Noctivagat *** iamque recedit homo.

425

Anceps pugna diu fuerat, plebs tota stupescit,

      Que virtus nostri corpore regnat heri.

Se levis inclipat, hastam lapsam capit, hasta

      Fortis erat, canabi sed religata fide.

Cuspis acuta nitet, ad fatum prompta fit, ipsa

430

      Fit fatalis hero forte relapsa suo.

Hastam supponit dextre, calcare magistro

      Alas sumit equus, equora recta volat.

Dum nox ceca tenet reliquum, noster petit ipsum,

      Auxilio calibis transforat hasta latus.

435

Non ursina cutis, non torax duplice squama,

      Non artus vasti prevaluere neci.

Corruit ut quercus, quam radix egra retentat,

      Dum furit ira Nothi seu Borealis hyems.

Sic moritur sine "confiteor" nec vera revelat

440

      Patrati sceleris, sub Stiga vertit iter.

Laudis honor insignit herum, quia flore nitescit

      Milicie, laudis lux micat orta diu.

Mens tamen augusti non est satiata, dolore

      Zelotipantis adhuc tristior ipse fremit.

445

Imminet in ripis Reni scopulus gravis, altus

      In frontem, quantum missa sagitta petit.

Venerat huc princeps fortassis milite multo

      Concomitatus, adest consocialis eques.

Mirantur faciem rupis, conscendere culmen

450

      Exultant, defert mens levitatis eos.

Dum vario sermone levant sua seria, rector

      Turgens concepti tabe, profatur ita:

"Nulla diu requies nec gaudia vera marito,

      Qui gerit inclusum zelotipantis onus.

455

Mirum, vix odium rivalis terminat eius,

      Vrticas semper area mentis alit."

Iam suspirat eques, fortune discutit iras,

      Corda ducis trutinat, nescit inesse lupum.

"Non asscribo michi scelus hoc," ait, "attamen istud

460

      Expurgare nefas sum quoque promptus adhuc.

Integer ut sit amor, maiestas imperialis

      Quelibet iniungat, omnia iussa probo.

Istius immunis sum criminis, istius actus

      Excessus reprobo, tale refello malum."

465

Inquit rector atrox: "specula de rupis in undas

      Prosilias, nobis hec satisacta placent."

Miles sic: "precertus eo me perdere gliscis,

      Mens tua sudat in hoc, me iuvat alma fides."

Hic animi fortis confutans probra, retractis

470

      Iam tunicis, audax prosilit absque mora.

Hunc divina favens bonitas deliberat, immo

      Illesus miles littora plana rapit.

Omnes miratur equitis tolerancia, princeps

      Inde refert: "mea mens exsaturata sedet

475

Integra firmetur dilectio, cuncta resigno

      Tutele, nostri baiulus eris eris."

Vir sic: "promissi reddatur gracia, dampno

      Divicias, mundi gloria vana iacet.

Eligo celestem Dominum, qui corda suorum

480

      Scrutatur, iustos qui racione regit."

Donat equos, donat phaleras, commutat amictus,

      Eligit, ut vivat solus, egenus, agens.

Carpit iter solus, vestigat littora Reni,

      Semita prospicitur aspera, lata parum.

485

Vir tamen hanc sequitur, nemorosa subit loca, tandem

      Planiciem reperit, deliciosa patet.

Est locus egregius, genio spectabilis, arte

      Compositus, faciem format uterque loci.

Nature prelarga manus, lasciva voluntas

490

      Humoris dulcis plura fluenta creant.

Hic heremita diu fuerat studiosus agendi,

      Herbarum cultor, insitionis amans.

Cultibus insudat, patitur dum prima laborem

      Etas, nec senium membra quiete ligat.

495

Ramos fecundat silvestres, inserit ipsis

      Fructificanda, secat, que resecanda probat.

Sic rebus Natura modos varios dedit, ille

      Sponte sua pariunt, ars bona nutrit eas.

Hic pomus floris rubicundi nascitur, ista

500

      Natura redolet, hec magis arte valet.

Hic pirus absque mero prebet pira grata, venenum

      Nec sapiunt, Regulum vendicat eius honor.

Esculus in fructu lapidescit: prima corona

      Phebeio crini, dum sua laurus abest.

505

Horrent castanee turbantes viscera, sorbus

      Apta lienteriis ponticitate rubet.

Corna gerit cornus suffusa rubore, rubentis

      Iam cerasus fructus de brevitate gemit.

Ylex fert escas primevis patribus, ortum

510

      Damasci sapiens prunus adusta nigrat.

Ausonie dilecta sue, genitiva benigni

      Sanguinis, ad pectus consona ficus adest.

Nigrescit morus, funus testatur amarum,

      Alterius moris mora rubeta gerunt.

515

Sunt alii fructus, sua quos Natura ministrat,

      Proch pietas, tanto fercla futura viro.

Vmbriferens tantum viget arbor plurima, cuius

      Non deiecta solo multa iuventa viret.

Fraxinus alta comas hastarum surgit in usus,

520

      Pinus pastorum grata corona deo.

Vda salix, lothos limphatica, populus ornans

      Herculeos crines, alnus amica luto.

Hic abies procera leves lascivit in auras,

      Hic funus cervi fles, Ciparisse, dolens.

525

Vmbra solum clamidat, hanc ulmus complicat, istic

      Vitis connubio dissociata gemit.

Gramine multiplici vestitur humus, decoratur

      Florum pictura, fragrat odore bono.

Hic redolet presuave solum, predatur odoris

530

      Dulcor odorantes, hic dominatur odor.

Floribus in variis visus depascitur, ornant

      Flos cum flore solum cumque colore color.

Hic olus herbarum diversum nascitur, esca

      Grata futura viro, sed tamen absque coco.

535

Magna fames oritur coquus optimus: omne saporat

      Insipidum, condit optima iura cibis.

Caulis serpit ibi Gotis dilectus, habundat

      Duplex nasturcum, petrosilina virent.

Salvia dans vires nervis, lactuca novercans

540

      Ardori Veneris atriplicisque genus.

Sanguinis emundans feces borrago, papaver

      Sompnos exortans, lumina ruta iuvans.

Portulaca potens coleras extinguere, rapa

      Nutrimenta ferens plurima cocta bene.

545

Officioque cadi presumpta cucurbita vernat,

      Illic melones absque sapore, graves.

Hic escas presentat olus, sed odore beatas

      Germinat hic herbas officiosa Rea.

Hic redolet rosa cum violis, gemit utraque dampnum

550

      Forme, quam citius utraque languet anus.

Pullegium regale viret, Narcisus in undis

      Se stupet, hunc iuvenem clara iuventa fugit.

Basiliconis odor inspirat aromata, menta

      Actu cognato fit socialis ei.

555

Largitur vires pulmonibus ysopus, ortu

      Origanum simulat hic calamenta fere.

Officio duplici sic vernant gramina, quedam

      Confortant cerebrum, sunt bona plura cibis.

Dote beat Natura locum predivite, claris

560

      Hunc fecundat aquis uberiore modo.

Rupe sub acclivi quasi vivo pumice nata

      Fons salit, ebullit vivida vena sibi.

Ad puri remeat elementi iura, nitore

      Fulgurat, illimis clarius unda nitet.

565

In medio fontis preludit harenula, cursu

      Retrogrado volitat, immo quiete caret.

In nitidis limphis argenteat unda, reformat

      Spectanti speculum, forma relucet ibi.

Potus invitat fontis dulcedo, Lyei

570

      Hac degustata spernitur omnis amor.

Vmbram texit ei ramorum densio, solem

      Exulat, insurgat ne calor, hostis aquis.

Murmure iocundo degarrit rivulus, aures

      Allicit ad sompnos premodulante sono.

575

Gramineo limbo sua ripa superbit, in undis

      Elabi prohibet margo superbus humum.

Fons sapit, unda nitet, rivus demurmurat, arbos

      Fructificat, pingit flosculus, herba fragrat.

Est ibi concentus avium, sub fronde virenti

580

      Organa molitur, denotat ore liram.

Hic volucrum lasciva choors chitarizat, amicum

      Premodulata melos musica plectra preit.

Auditus demulcet avis, pictura colorum

      Lumen, odoratum graminis altus odor.

585

Nobilitate loci miles gratatur, amenus

      Est situs, est sedes invidiosa viro.

Hic aulare studet, hic tempora ducere vite

      Destinat, hic optat magnificare Deum.

Sic in amore Dei fervet, sic cuncta resignat

590

      Que sua sunt mundo, celica sola sitit.

Vixerat hic eremita diu, sed gratia tandem

      Ad bravium cursus vera reducit eum.

Emerito meritum Dominus dispensat et illum

      Cetus angelici donat honore virum.