Flodoardus Remensis de triumphis apud Italiam 12, 2

Testo base di riferimento: PL 135, 596-886


2. de s. Nicolao papa, Benedicto papa, et Ioanne Ravennate

Sublato pastore Patres Romanaque pubes

Moestis incumbunt lacrymis, gemitusque resumunt,

Atque precum fervore vacant, ieiunia tractant.

Excubiis instant, qui sit succedere dignus,

5

Virtutum pietate rogant, ostendier almum

Praeponique Patrem, superoque nitore vibrati,

Vnanimes censent Nicolaum iure petendum,

Vt qui primaeva radiaverat indole sanctus:

Ludicra despiciens, animis inhonesta repellens,

10

Sobria suspirans, patienter seria volvens.

Sincerus, humilis, studiorum castus alumnus,

Moribus effulgens, animi dulcedine pollens.

Quis rutilans studiis praesagia clara ferebat,

Se gradibus quondam subiturum culmina celsis.

15

Hortatuque Patrum cleri consortia nactus,

Profecit cultu virtutum et honore sophiae.

Hinc Patribus suppar, praedecessoribus aptus

Emicat, annexusque pio famulatur honore.

Charior atque magis renitet, quo clarior exstat,

20

Consiliisque datus Benedicti praeminet unus:

Asseclis de mille iugem quem praesul habere

Legerat, hoc sanctis socio perfunctus in actis,

Optati extremum calicis dum percipit haustum.

Huius et evectus humeris tumuloque locatus,

25

Dimissa comitem gaudet florere cathedra.

Aedibus abstractus Cephae pavidisque latebris

Qui solio erigitur renuens, humilique reclamans

Se voce immeritum tanto vernare decore.

Impote sed nisu. Nam mox grege, plebe, senatu

30

Cinctus et abductus, sacratur Caesare coram,

Augustoque astante sacros sortitur honores.

Et sacer alma gerens urbem candore coronat,

Laetificat regem, convescitur, abdita cordis

Lumina declarat, regis sibi nectit amorem.

35

Prosequitur dulci mentis bonitate modestae

Alterutrum, proceres sese amplis cultibus ornant.

Donis afficitur praesul, famulatibus uti

Cogitur Augusti, regem divalibus orsis

Imbuit, et proprias repetentes mutua sedes

40

Oscula dant pacis; discedunt corde iugati.

Moribus almificis degens et dogmate clarus

Papa lepore catus, votis atque actibus altus;

Indiguis largus, viduis miserisque benignus;

Tutator populi, cunctae fit amabilis urbi.

45

Ecclesias varia satagit ditare nitela,

Vasa ferens claris auri argentique talentis.

Historiis comit vestes, gemmisque venustat.

Secretoque novat formam urbem fonte rigantem,

Pontificum fundans aedes reparansque decorat.

50

Graiugenum regis legata ac dona receptat.

Scitatus veneranda urbi responsa serentes

Dirigit, Aeolidum corruptos munere caeco

Discutit, indagat: verum rea crimina cassat,

Iudicii prave deiectum sede reformat,

55

Deponitque ausos leges temerare sacratas,

Et pia directo disponit iura vigore.

Mitificaque Ravennatem ratione Ioannem,

Civibus exhortans posita mansuescere lite.

Cedere turbidulis, sudis insistere curis.

60

Dum nequit oratu crudam deflectere mentem,

Concilio quoque temnentem se ferre vocanti

Dat sacris sacro exsortem censente senatu.

Ille proterva sequens, mundi fastigia contra

Sollicitat, legatorumque inflatus honore

65

Sceptrigeri Romam comitatus milite tendit.

Mitibus admissis, vacua sed sorte recedit.

Hinc Pater expetitur plebem recreare Ravennae

Divulsam vice chirurgi ratione medentis.

Pastorem metuens aulam lacerator ovilis,

70

Caesaream repetit; sed abhorretur grege cauto,

Caesare devoto, fastumque remittere iussus,

Praeceptisque Patris subdi; ruit alta relisus

Corda importunis patronos poscere votis.

Dantur item duro actores; his perditus urbem

75

Aggrediens, papam solito libramine Sixtum

Sentit, et immota moderamen lance ferentem,

Legibus instructum, sapienter scita serentem.

Patribus adscitis invicta ut robora cernit,

Cervicem reprimens, seque in lamenta coarctans,

80

Legatos lacrymis miseri suspiria cordis

Lugubris ad Patrem gemitu legabat anhelo.

Compatiens censor, Dominique imbutus amore

Ad vitam revocantis ovem per devia lapsam

Quaerit aberrantem, recipit discrimina flentem,

85

Luctibus orantem, leges servare fatentem,

Crimina purgantem, famulatus iura voventem.

Absolvit laqueis, priscoque reformat honore.

Dicta scita, probat papae decreta senatus.

Turbine sedato dat limina cultibus alma,

90

Muneribusque micare piis, vernare figuris.

Invidia abiectum restaurat rite ministrum

Agni, sollicitus sponsae renitere decorem

Inclytus Ecclesiae paranymphus; quam sine ruga

Et macula sponso intactam perferre flagrabat.

95

Insistit studiis commissae regmina castis

Ducere, si qua putri squalerent labe, piare.

Regem discutiens gentis quo iure Sicambrae

Punit adulterii, fautores ense recidens

Morbiseco, pestique precum pietate medetur.

100

Legatos abolere nefas, pacemque referre

Dirigit elisae per Gallica rura columbae.

Luce procul visa, divo rutilare nitore

Certatim populi radiis lustrarier orant.

Aethereis Romam inde petit legatio crebra,

105

Crebrior et solito, coelique cibaria poscit.

Suscipiens dapibus satiat quos papa cupitis,

Irrigat ac paradisiacis sitibunda fluentis

Pectora, Bulgaricae fundit quoque flumina genti

Australi tribuens Boream vernare decore.

110

Sicque nothum inveniens aquilone rigescere, flammis

Ardoris superi missis accendere curat

Igniferis Patribus, comitatis luce valenti

Irradiare pios, exurere luminis hostes

Mirifici Patris, cui fert elemosyna nomen,

115

Indivisa comes vitae patrata Ioannis,

Auribus archivo ex Graio resonare Latinis

Praestat, Anastasio iussis parente ministro.

Praesulibus restauratis Placentia pulso

Pervasore nitet; pastore Suessio floret.

120

Plectitur induperator atrox, Petri aemulus aulae.

Plectitur et papa damnatus iudice moechus.

Patre recepta suo Graecorum urbs regia gaudet.

Priscorum Pater hic reparans insignia Patrum,

Templorum renovat fabricas, triclinia, cellas,

125

Bustaque sanctorum relevans splendoribus ornat.

Adsciscens fovet almificas stipe duplice turmas

Afflictisque patrem dulci se pectore praebens,

Aerumnas refovet, parat opportuna medendis.

Ductibus atque reformatis rigat atria Cephae,

130

Gregorio partum restaurans robore castrum.

Praevalido fulcit, murisque ac milite munit,

Vt Domini populum ductans in castra polorum,

Regmine solerti iustoque libramine vexit.

Indicium schedae mundi per climata latae:

135

Haerebant cui mente pia coelestia cura;

Excubiae assiduisque preces, ieiunia votis.

Arridens quem fertilitas et copia rerum

Extulit, ostendit largum, docuitque benignum:

Huius ut egressum flevisse elementa ferantur.

140

Quo tamen is gaudet, gaudent socia agmina coeli.